శ్రీమద్భాగవత పురాణము - స్కంధము 2 - అధ్యాయము 6

శ్రీమద్భాగవత పురాణము (శ్రీమద్భాగవత పురాణము - స్కంధము 2 - అధ్యాయము 6)


బ్రహ్మోవాచ
వాచాం వహ్నేర్ముఖం క్షేత్రం ఛన్దసాం సప్త ధాతవః
హవ్యకవ్యామృతాన్నానాం జిహ్వా సర్వరసస్య చ

సర్వాసూనాం చ వాయోశ్చ తన్నాసే పరమాయణే
అశ్వినోరోషధీనాం చ ఘ్రాణో మోదప్రమోదయోః

రూపాణాం తేజసాం చక్షుర్దివః సూర్యస్య చాక్షిణీ
కర్ణౌ దిశాం చ తీర్థానాం శ్రోత్రమాకాశశబ్దయోః
తద్గాత్రం వస్తుసారాణాం సౌభగస్య చ భాజనమ్

త్వగస్య స్పర్శవాయోశ్చ సర్వమేధస్య చైవ హి
రోమాణ్యుద్భిజ్జజాతీనాం యైర్వా యజ్ఞస్తు సమ్భృతః

కేశశ్మశ్రునఖాన్యస్య శిలాలోహాభ్రవిద్యుతామ్
బాహవో లోకపాలానాం ప్రాయశః క్షేమకర్మణామ్

విక్రమో భూర్భువః స్వశ్చ క్షేమస్య శరణస్య చ
సర్వకామవరస్యాపి హరేశ్చరణ ఆస్పదమ్

అపాం వీర్యస్య సర్గస్య పర్జన్యస్య ప్రజాపతేః
పుంసః శిశ్న ఉపస్థస్తు ప్రజాత్యానన్దనిర్వృతేః

పాయుర్యమస్య మిత్రస్య పరిమోక్షస్య నారద
హింసాయా నిరృతేర్మృత్యోర్నిరయస్య గుదం స్మృతః

పరాభూతేరధర్మస్య తమసశ్చాపి పశ్చిమః
నాడ్యో నదనదీనాం చ గోత్రాణామస్థిసంహతిః

అవ్యక్తరససిన్ధూనాం భూతానాం నిధనస్య చ
ఉదరం విదితం పుంసో హృదయం మనసః పదమ్

ధర్మస్య మమ తుభ్యం చ కుమారాణాం భవస్య చ
విజ్ఞానస్య చ సత్త్వస్య పరస్యాత్మా పరాయణమ్

అహం భవాన్భవశ్చైవ త ఇమే మునయోऽగ్రజాః
సురాసురనరా నాగాః ఖగా మృగసరీసృపాః

గన్ధర్వాప్సరసో యక్షా రక్షోభూతగణోరగాః
పశవః పితరః సిద్ధా విద్యాధ్రాశ్చారణా ద్రుమాః

అన్యే చ వివిధా జీవాజలస్థలనభౌకసః
గ్రహర్క్షకేతవస్తారాస్తడితః స్తనయిత్నవః

సర్వం పురుష ఏవేదం భూతం భవ్యం భవచ్చ యత్
తేనేదమావృతం విశ్వం వితస్తిమధితిష్ఠతి

స్వధిష్ణ్యం ప్రతపన్ప్రాణో బహిశ్చ ప్రతపత్యసౌ
ఏవం విరాజం ప్రతపంస్తపత్యన్తర్బహిః పుమాన్

సోऽమృతస్యాభయస్యేశో మర్త్యమన్నం యదత్యగాత్
మహిమైష తతో బ్రహ్మన్పురుషస్య దురత్యయః

పాదేషు సర్వభూతాని పుంసః స్థితిపదో విదుః
అమృతం క్షేమమభయం త్రిమూర్ధ్నోऽధాయి మూర్ధసు

పాదాస్త్రయో బహిశ్చాసన్నప్రజానాం య ఆశ్రమాః
అన్తస్త్రిలోక్యాస్త్వపరో గృహమేధోऽబృహద్వ్రతః

సృతీ విచక్రమే విశ్వమ్సాశనానశనే ఉభే
యదవిద్యా చ విద్యా చ పురుషస్తూభయాశ్రయః

యస్మాదణ్డం విరాడ్జజ్ఞే భూతేన్ద్రియగుణాత్మకః
తద్ద్రవ్యమత్యగాద్విశ్వం గోభిః సూర్య ఇవాతపన్

యదాస్య నాభ్యాన్నలినాదహమాసం మహాత్మనః
నావిదం యజ్ఞసమ్భారాన్పురుషావయవానృతే

తేషు యజ్ఞస్య పశవః సవనస్పతయః కుశాః
ఇదం చ దేవయజనం కాలశ్చోరుగుణాన్వితః

వస్తూన్యోషధయః స్నేహా రసలోహమృదో జలమ్
ఋచో యజూంషి సామాని చాతుర్హోత్రం చ సత్తమ

నామధేయాని మన్త్రాశ్చ దక్షిణాశ్చ వ్రతాని చ
దేవతానుక్రమః కల్పః సఙ్కల్పస్తన్త్రమేవ చ

గతయో మతయశ్చైవ ప్రాయశ్చిత్తం సమర్పణమ్
పురుషావయవైరేతే సమ్భారాః సమ్భృతా మయా

ఇతి సమ్భృతసమ్భారః పురుషావయవైరహమ్
తమేవ పురుషం యజ్ఞం తేనైవాయజమీశ్వరమ్

తతస్తే భ్రాతర ఇమే ప్రజానాం పతయో నవ
అయజన్వ్యక్తమవ్యక్తం పురుషం సుసమాహితాః

తతశ్చ మనవః కాలే ఈజిరే ఋషయోऽపరే
పితరో విబుధా దైత్యా మనుష్యాః క్రతుభిర్విభుమ్

నారాయణే భగవతి తదిదం విశ్వమాహితమ్
గృహీతమాయోరుగుణః సర్గాదావగుణః స్వతః

సృజామి తన్నియుక్తోऽహం హరో హరతి తద్వశః
విశ్వం పురుషరూపేణ పరిపాతి త్రిశక్తిధృక్

ఇతి తేऽభిహితం తాత యథేదమనుపృచ్ఛసి
నాన్యద్భగవతః కిఞ్చిద్భావ్యం సదసదాత్మకమ్

న భారతీ మేऽఙ్గ మృషోపలక్ష్యతే న వై క్వచిన్మే మనసో మృషా గతిః
న మే హృషీకాణి పతన్త్యసత్పథే యన్మే హృదౌత్కణ్ఠ్యవతా ధృతో హరిః

సోऽహం సమామ్నాయమయస్తపోమయః ప్రజాపతీనామభివన్దితః పతిః
ఆస్థాయ యోగం నిపుణం సమాహితస్తం నాధ్యగచ్ఛం యత ఆత్మసమ్భవః

నతోऽస్మ్యహం తచ్చరణం సమీయుషాం భవచ్ఛిదం స్వస్త్యయనం సుమఙ్గలమ్
యో హ్యాత్మమాయావిభవం స్మ పర్యగాద్యథా నభః స్వాన్తమథాపరే కుతః

నాహం న యూయం యదృతాం గతిం విదుర్న వామదేవః కిముతాపరే సురాః
తన్మాయయా మోహితబుద్ధయస్త్విదం వినిర్మితం చాత్మసమం విచక్ష్మహే

యస్యావతారకర్మాణి గాయన్తి హ్యస్మదాదయః
న యం విదన్తి తత్త్వేన తస్మై భగవతే నమః

స ఏష ఆద్యః పురుషః కల్పే కల్పే సృజత్యజః
ఆత్మాత్మన్యాత్మనాత్మానం స సంయచ్ఛతి పాతి చ

విశుద్ధం కేవలం జ్ఞానం ప్రత్యక్సమ్యగవస్థితమ్
సత్యం పూర్ణమనాద్యన్తం నిర్గుణం నిత్యమద్వయమ్

ఋషే విదన్తి మునయః ప్రశాన్తాత్మేన్ద్రియాశయాః
యదా తదేవాసత్తర్కైస్తిరోధీయేత విప్లుతమ్

ఆద్యోऽవతారః పురుషః పరస్య కాలః స్వభావః సదసన్మనశ్చ
ద్రవ్యం వికారో గుణ ఇన్ద్రియాణి విరాట్స్వరాట్స్థాస్ను చరిష్ణు భూమ్నః

అహం భవో యజ్ఞ ఇమే ప్రజేశా దక్షాదయో యే భవదాదయశ్చ
స్వర్లోకపాలాః ఖగలోకపాలా నృలోకపాలాస్తలలోకపాలాః

గన్ధర్వవిద్యాధరచారణేశా యే యక్షరక్షోరగనాగనాథాః
యే వా ఋషీణామృషభాః పిత్ణాం దైత్యేన్ద్రసిద్ధేశ్వరదానవేన్ద్రాః
అన్యే చ యే ప్రేతపిశాచభూత కూష్మాణ్డయాదోమృగపక్ష్యధీశాః

యత్కిఞ్చ లోకే భగవన్మహస్వదోజఃసహస్వద్బలవత్క్షమావత్
శ్రీహ్రీవిభూత్యాత్మవదద్భుతార్ణం తత్త్వం పరం రూపవదస్వరూపమ్

ప్రాధాన్యతో యానృష ఆమనన్తి లీలావతారాన్పురుషస్య భూమ్నః
ఆపీయతాం కర్ణకషాయశోషాననుక్రమిష్యే త ఇమాన్సుపేశాన్


శ్రీమద్భాగవత పురాణము