శుక్ల యజుర్వేదము - అధ్యాయము 17
| ←ముందరి అధ్యాయము | శుక్ల యజుర్వేదము (శుక్ల యజుర్వేదము - అధ్యాయము 17) | తరువాతి అధ్యాయము→ |
అశ్మన్నూర్జం పర్వతే శిశ్రియాణామద్భ్య ఓషధీభ్యో వనస్పతిభ్యో
ధి సమ్భృతం పయః |
తాం న ఇషమూర్జం ధత్త మరుతః సఁరరాణాః |
అశ్మఁస్తే క్షుత్ |
మయి త ఊర్క్ |
యం ద్విష్మస్తం తే శుగృచ్ఛతు ||
ఇమా మే అగ్న ఇష్టకా ధేనవః సన్త్వేకా చ దశ చ దశ చ శతం చ శతం
చ సహస్రం చ సహస్రం చాయుతం చాయుతం చ నియుతం చ నియుతం చ ప్రయుతం చార్బుదం
చ న్యర్బుదఁ సముద్రశ్చ మధ్యం చాన్తశ్చ పరార్ధశ్చైతా మే అగ్న ఇష్టకా ధేనవః
సన్త్వముత్రాముష్మింల్లోకే ||
ఋతవ స్థ ఋతావృధ ఋతుష్ఠా స్థ ఋతావృధః |
ఘృతశ్చ్యుతో మధుశ్చ్యుతో విరాజో నామ కామదుఘా అక్షీయమాణాః ||
సముద్రస్య త్వావకయాగ్నే పరి వ్యయామసి |
పావకో అస్మభ్యఁ శివో భవ ||
హిమస్య త్వా జరాయుణాగ్నే పరి వ్యయామసి |
పావకో అస్మభ్యఁ శివో భవ ||
ఉప జ్మన్నుప వేతసే వ తర నదీష్వా |
అగ్నే పిత్తమపామసి |
మణ్డూకి తాభిరా గహి సేమం నో యజ్ఞం పావకవర్ణఁ శివం కృధి ||
అపామిదం న్యయనఁ సముద్రస్య నివేశనమ్ |
అన్యాఁస్తే అస్మత్తపన్తు హేతయః పావకో అస్మభ్యఁ శివో భవ ||
అగ్నే పావక రోచిషా మన్ద్రయా దేవ జిహ్వయా |
ఆ దేవాన్వక్షి యక్షి చ ||
స నః పావక దీదివో గ్నే దేవాఁ ఇహా వహ |
ఉప యజ్ఞఁ హవిశ్చ నః ||
పావకయా యశ్చితయన్త్యా కృపా క్షామన్రురుచ ఉషసో న భానునా |
తూర్వన్న యామన్నేతశస్య నూ రణ ఆ యో ఘృణే న తతృషాణో అజరః ||
నమస్తే హరసే శోచిషే నమస్తే అస్త్వర్చిషే |
అన్యాఁస్తే అస్మత్తపన్తు హేతయః పావకో అస్మభ్యఁ శివో భవ ||
నృషదే వేట్ |
అప్సుషదే వేట్ |
బర్హిషదే వేట్ |
వనసదే వేట్ |
స్వర్విదే వేట్ ||
యే దేవా దేవానాం యజ్ఞియా యజ్ఞియానాఁ సంవత్సరీణముప భాగమాసతే |
అహుతాదో హవిషో యజ్ఞే అస్మిన్త్స్వయం పిబన్తు మధునో ఘృతస్య ||
యే దేవా దేవేష్వధి దేవత్వమాయన్యే బ్రహ్మణః పురఏతారో అస్య |
యేభ్యో న ఋతే పవతే ధామ కిం చన న తే దివో న పృథివ్యా అధి స్నుషు ||
ప్రాణదా అపానదా వ్యానదా వర్చోదా వరివోదాః |
అన్యాఁస్తే అస్మత్తపన్తు హేతయః పావకో అస్మభ్యఁ శివో భవ ||
అగ్నిస్తిగ్మేన శోచిషా యాసద్విశ్వం న్యత్రిణమ్ |
అగ్నిర్నో వనతే రయిమ్ ||
య ఇమా విశ్వా భువనాని జుహ్వదృషిర్హోతా న్యసీదత్పితా నః |
స ఆశిషా ద్రవిణమిచ్ఛమానః ప్రథమచ్ఛదవరాఁ ఆ వివేశ ||
కిఁ స్విదాసీదధిష్ఠానమారమ్భణం కతమత్స్విత్కథాసీత్ |
యతో భూమిం జనయన్విశ్వకర్మా వి ద్యాఔర్ణోన్మహినా విశ్వచక్షాః ||
విశ్వతశ్చక్షురుత విశ్వతోముఖో విశ్వతోబాహురుత విశ్వతస్పాత్ |
సం బాహుభ్యాం ధమతి సం పతత్రైర్ద్యావాభూమీ జనయన్దేవ ఏకః ||
కిఁ స్విద్వనం క ఉ స వృక్ష ఆస యతో ద్యావాపృథివీ నిష్టతక్షుః |
మనీషిణో మనసా పృచ్ఛతేదు తద్యదధ్యతిష్ఠద్భువనాని ధారయన్ ||
యా తే ధామాని పరమాణి యావమా యా మధ్యమా విశ్వకర్మన్నుతేమా |
శిక్షా సఖిభ్యో హవిషి స్వధావః స్వయం యజస్వ తన్వం వృధానః ||
విశ్వకర్మన్హవిషా వావృధానః స్వయం యజస్వ పృథివీముత ద్యామ్ |
ముహ్యన్త్వన్యే అభితో సపత్నా ఇహాస్మాకం మఘవా సూరిరస్తు ||
వాచస్పతిం విశ్వకర్మాణమూతయే మనోజువం వాజే అద్యా హువేమ |
స నో విశ్వాని హవనాని జోషద్విశ్వశమ్భూరవసే సాధుకర్మా ||
విశ్వకర్మన్హవిషా వర్ధనేన త్రాతారమిన్ద్రమకృణోరవధ్యమ్ |
తస్మై విశః సమనమన్త పూర్వీరయముగ్రో విహవ్యో యథాసత్ ||
చక్షుషః పితా మనసా హి ధీరో ఘృతమేనే అజనన్నమ్నమానే |
యదేదన్తా అదదృహన్త పూర్వ ఆదిద్ద్యావాపృథివీ అప్రథేతామ్ ||
విశ్వకర్మా విమనా ఆద్విహాయా ధాతా విధాతా పరమోత సందృక్ |
తేషామిష్టాని సమిషా మదన్తి యత్రా సప్తఋషీన్పర ఏకమాహుః ||
యో నః పితా జనితా యో విధాతా ధామాని వేద భువనాని విశ్వా |
యో దేవానాం నామధా ఏక ఏవ తఁ సంప్రశ్నం భువనా యన్త్యన్యా ||
త ఆయజన్త ద్రవిణఁ సమస్మా ఋషయః పూర్వే జరితారో న భూనా |
అసూర్తే సూర్తే రజసి నిషత్తే యే భూతాని సమకృణ్వన్నిమాని ||
పరో దివా పర ఏనా పృథివ్యా పరో దేవేభిరసురైర్యదస్తి |
కఁ స్విద్గర్భం ప్రథమం దధ్ర ఆపో యత్ర దేవాః సమపశ్యన్త
పూర్వే ||
తమిద్గర్భం ప్రథమం దధ్ర ఆపో యత్ర దేవాః సమగచ్ఛన్త విశ్వే |
అజస్య నాభావధ్యేకమర్పితం యస్మిన్విశ్వాని భువనాని తస్థుః ||
న తం విదాథ య ఇమా జజానాన్యద్యుష్మాకమన్తరం బభూవ |
నీహారేణ ప్రావృతా జల్ప్యా చాసుతృప ఉక్థశాసశ్చరన్తి ||
విశ్వకర్మా హ్యజనిష్ట దేవ ఆదిద్గన్ధర్వో అభవద్ద్వితీయః |
తృతీయః పితా జనితౌషధీనామపాం గర్భం వ్యదధాత్పురుత్రా ||
ఆశుః శిశానో వృషభో న భీమో ఘనాఘనః క్షోభణశ్చర్షణీనామ్ |
సంక్రన్దనో నిమిష ఏకవీరః శతఁ సేనా అజయత్సాకమిన్ద్రః ||
సంక్రన్దనేనానిమిషేణ జిష్ణునా యుత్కారేణ దుశ్చ్యవనేన
ధృష్ణునా |
తదిన్ద్రేణ జయత తత్సహధ్వం యుధో నర ఇషుహస్తేన వృష్ణా ||
స ఇషుహస్తైః స నిషఙ్గిభిర్వశీ సఁస్రష్టా స యుధ ఇన్ద్రో గణేన |
సఁసృష్టజిత్సోమపా బాహుశర్ధ్యుగ్రధన్వా ప్రతిహితాభిరస్తా ||
బృహస్పతే పరి దీయా రథేన రక్షోహామిత్రానపబాధమానః |
ప్రభఞ్జన్త్సేనాః ప్రమృణో యుధా జయన్నస్మాకమేధ్యవితా రథానామ్ ||
బలవిజ్ఞాయ స్థవిరః ప్రవీరః సహస్వాన్వాజీ సహమాన ఉగ్రః |
అభివీరో అభిసత్వా సహోజా జైత్రమిన్ద్ర రథమా తిష్ఠ గోవిత్ ||
గోత్రభిదం గోవిదం వజ్రబాహుం జయన్తమజ్మ ప్రమృణన్తమోజసా |
ఇమఁ సజాతా అను వీరయధ్వమిన్ద్రఁ సఖాయో అను సఁ రభధ్వమ్ ||
అభి గోత్రాణి సహసా గాహమానో దయో వీరః శతమన్యురిన్ద్రః |
దుశ్చ్యవనః పృతనాషాడయుధ్యో స్మాకఁ సేనా అవతు ప్ర యుత్సు ||
ఇన్ద్ర ఆసాం నేతా బృహస్పతిర్దక్షిణా యజ్ఞః పుర ఏతు సోమః |
దేవసేనానామభిభఞ్జతీనాం జయన్తీనాం మరుతో యన్త్వగ్రమ్ ||
ఇన్ద్రస్య వృష్ణో వరుణస్య రాజ్ఞ ఆదిత్యానాం మరుతాఁ శర్ధ
ఉగ్రమ్ |
మహామనసాం భువనచ్యవానాం ఘోషో దేవానాం జయతాముదస్థాత్ ||
ఉద్ధర్షయ మఘవన్నాయుధాన్యుత్సత్వనాం మామకానాం మనాఁసి |
ఉద్వృత్రహన్వాజినాం వాజినాన్యుద్రథానాం జయతాం యన్తు ఘోషాః ||
అస్మాకమిన్ద్రః సమృతేషు ధ్వజేష్వస్మాకం యా ఇషవస్తా జయన్తు |
అస్మాకం వీరా ఉత్తరే భవన్త్వస్మాఁ ఉ దేవా అవతా హవేషు ||
అమీషాం చిత్తం ప్రతిలోభయన్తీ గృహాణాఙ్గాన్యప్వే పరేహి |
అభి ప్రేహి నిర్దహ హృత్సు శోకైరన్ధేనామిత్రాస్తమసా సచన్తామ్ ||
అవసృష్టా పరా పత శరవ్యే బ్రహ్మశఁసితే |
గచ్ఛామిత్రాన్ప్ర పద్యస్వ మామీషాం కం చనోచ్ఛిషః ||
ప్రేతా జయతా నర ఇన్ద్రో వః శర్మ యచ్ఛతు |
ఉగ్రా వః సన్తు బాహవో నాధృష్యా యథాసథ ||
అసౌ యా సేనా మరుతః పరేషామభ్యైతి న ఓజసా స్పర్ధమానా |
తాం గూహత తమసాపవ్రతేన యథామీ అన్యో అన్యం న జానన్ ||
యత్ర వాణాః సమ్పతన్తి కుమారా విశిఖా ఇవ |
తత్ర ఇన్ద్రో బృహస్పతిరదితిః శర్మ యచ్ఛతు విశ్వాహా శర్మ
యచ్ఛతు ||
మర్మాణి తే వర్మణా ఛాదయామి సోమస్త్వా రాజామృతేనాను వస్తామ్ |
ఉరోర్వరీయో వరుణస్తే కృణోతు జయన్తం త్వాను దేవా మదన్తు ||
ఉదేనముత్తరాం నయాగ్నే ఘృతేనాహుత |
రాయస్పోషేణ రఁ సృజ ప్రజయా చ బహుం కృధి ||
ఇన్ద్రేమం ప్రతరాం నయ సజాతానామసద్వశీ |
సమేనం వర్చసా సృజ దేవానాం భాగదా అసత్ ||
యసయ కుర్మో గృహే హవిస్తమగ్నే వర్ధయా త్వమ్ |
తస్మై దేవా అధి బ్రవన్నయం చ బ్రహ్మణస్పతిః ||
ఉదు త్వా విశ్వే దేవా అగ్నే భరన్తు చిత్తిభిః |
స నో బహ్వ శివస్త్వఁ సుప్రతీకో విభావసుః ||
పఞ్చ దిశో దైవీర్యజ్ఞమవన్తు దేవీరపామతిం దుర్మతిం బాధమానాః |
రాయస్పోషే యజ్ఞపతిమాభజన్తీ రాయస్పోషే అధి యజ్ఞో అస్థాత్ ||
సమిద్ధే అగ్నావధి మామహాన ఉక్థపత్ర ఈడ్యో గృభీతః |
తప్తం ఘర్మం పరిగృహ్యాయజన్తోర్జా యద్యజ్ఞమయజన్త దేవాః ||
దైవ్యాయ ధర్త్రే జోష్ట్రే దేవశ్రీః శ్రీమనాః శతపయాః |
పరిగృహ్య దేవా యజ్ఞమాయన్దేవా దేవేభ్యో అధ్వర్యన్తో అస్థుః ||
వీతఁ హవిః శమితఁ శమితా యజధ్యై తురీయో యజ్ఞో యత్ర హవ్యమేతి |
తతో వాకా ఆశిషో నో జుషన్తామ్ ||
సూర్యరశ్మిర్హరికేశః పురస్తాత్సవితా జ్యోతిరుదయాఁ అజస్రమ్ |
తస్య పూషా ప్రసవే యాతి విద్వాన్త్సమ్పశ్యన్విశ్వా భువనాని గోపాః ||
విమాన ఏష దివో మధ్య ఆస్త ఆపప్రివాన్రోదసీ అన్తరిక్షమ్ |
స విశ్వాచీరభి చష్టే ఘృతాచీరన్తరా పూర్వమపరం చ కేతుమ్ ||
ఉక్షా సముద్రో అరుణః సుపర్ణః పూర్వస్య యోనిం పితురా వివేశ |
మధ్యే దివో నిహితః పృశ్నిరశ్మా వి చక్రమే రజసస్పాత్యన్తౌ ||
ఇన్ద్రం విశ్వా అవీవృధన్త్సముద్రవ్యచసం గిరః |
రథీతమఁ రథీనాం వాజానాఁ సత్పతిం పతిమ్ ||
దేవహూర్యజ్ఞ ఆ చ వక్షత్సుమ్నహూర్యజ్ఞ ఆ చ వక్షత్ |
యక్షదగ్నిర్దేవో దేవాఁ ఆ చ వక్షత్ ||
వజస్య మా ప్రసవే ఉద్గ్రాభేణోదగ్రభీత్ |
అధ సపత్నానిన్ద్రో మే నిగ్రాభేణాధరాఁ అకః ||
ఉద్గ్రాభం చ నిగ్రాభం చ బ్రహ్మ దేవా అవీవృధన్ |
అధా సపత్నానిన్ద్రాగ్నీ మే విషూచీనాన్వ్యస్యతామ్ ||
క్రమధ్వమగ్నినా నాకముఖ్యఁ హస్తేషు బిభ్రతః |
దివస్పృష్ఠఁ స్వర్గత్వా మిశ్రా దేవేభిరాధ్వమ్ ||
ప్రాచీమను ప్రదిశం ప్రేహి విద్వానగ్నేరగ్నే పురోఅగ్నిర్భవేహ |
విశ్వా ఆశా దీద్యానో వి భాహ్యూర్జం నో ధేహి ద్విపదే చతుష్పదే ||
పృథివ్యా అహముదన్తరిక్షమారుహమన్తరిక్షాద్దివమారుహమ్ |
దివో నాకస్య పృష్ఠాత్స్వర్జ్యోతిరగామహమ్ ||
స్వర్యన్తో నాపేక్షన్త ఆ ద్యాఁ రోహన్తి రోదసీ |
యజ్ఞం యే విశ్వతోధారఁ సువిద్వాఁసో వితేనిరే ||
అగ్నే ప్రేహి ప్రథమో దేవయతాం చక్షుర్దేవానాముత మర్త్యానామ్ |
ఇయక్షమాణా భృగుభిః సజోషాః స్వర్యన్తు యజమానాః స్వస్తి ||
నక్తోషాసా సమనసా విరూపే ధాపయేతే శిశుమేకఁ సమీచీ |
ద్యావాక్షామా రుక్మో అన్తర్వి భాతి దేవా అగ్నిం
ధారయన్ద్రవిణోదాః ||
అగ్నే సహస్రాక్ష శతమూర్ధఞ్ఛతం తే ప్రాణాః సహస్రం వ్యానాః |
త్వఁ సాహస్రస్య రాయ ఈశిషే తస్మై తే విధేమ వాజాయ స్వాహా ||
సుపర్ణో సి గరున్మాన్పృష్ఠే పృథివ్యాః సీద |
భాసాన్తరిక్షమా పృణ జ్యోతిషా దివముత్తభాన తేజసా దిశ ఉద్దృఁహ ||
ఆజుహ్వానః సుప్రతీకః పురస్తాదగ్నే యోనిమా సీద సాధుయా |
అస్మిన్త్సస్హస్థే అధ్యుత్తరస్మిన్విశ్వే దేవా యజమానశ్చ సీదత ||
తఁ సవితుర్వరేణ్యస్య చిత్రామాహం వృణే సుమతిం విశ్వజన్యామ్ |
యామస్య కణ్వో అదుహత్ప్రపీనాఁ సహస్రధారాం పయసా మహీం గామ్ ||
విధేమ తే పరమే జన్మన్నగ్నే విధేమ స్తోమైరవరే సధస్థే |
యస్మాద్యోనేరుదారిథా యజే తం ప్ర త్వే హవీఁషి జుహురే సమిద్ధే ||
ప్రేద్ధో అగ్నే దీదిహి పురో నో జస్రయా సూర్మ్యా యవిష్ఠ |
త్వాఁ శశ్వన్త ఉప యన్తి వాజాః ||
అగ్నే తమద్యాశ్వం న స్తోమైః క్రతుం న భద్రఁ హృదిస్పృశమ్ |
ఋధ్యామా త ఓహైః ||
చిత్తిం జుహోమి మనసా ఘృతేన యథా దేవా ఇహాగమన్వీతిహోత్రా
ఋతావృధః |
పత్యే విశ్వస్య భూమనో జుహోమి విశ్వకర్మణే విశ్వాహాదాభ్యఁ హవి ||
సప్త తే అగ్నే సమిధః సప్త జిహ్వాః సప్త ఋషయః సప్త ధామ
ప్రియాణి |
సప్త హోత్రాః సప్తధా త్వా యజన్తి సప్త యోనీరా పృణస్వ ఘృతేన
స్వాహా ||
శుక్రజ్యోతిశ్చ చిత్రజ్యోతిశ్చ సత్యజ్యోతిశ్చ
జ్యోతిష్మాఁశ్చ |
శుక్రశ్చ ఋతపాశ్చాత్యఁహాః ||
ఈదృఙ్చాన్యదృఙ్చ సదృఙ్చ ప్రతిసదృఙ్చ |
మితశ్చ సంమితశ్చ సభరాః ||
ఋతశ్చ సత్యశ్చ ధ్రువశ్చ ధరుణశ్చ |
ధర్తా చ విధర్తా చ విధారయః ||
ఋతజిచ్చ సత్యజిచ్చ సేనజిచ్చ సుషేణశ్చ |
అన్తిమిత్రశ్చ దూరేఅమిత్రశ్చ గణః ||
ఈదృక్షాస ఏతాదృక్షాస ఊ షు ణః సదృక్షాసః ప్రతిసదృక్షాస ఏతన |
మితాసశ్చ సంమితాసో నో అద్య సభరసో మరుతో యజ్ఞే అస్మిన్ ||
స్వతవాఁశ్చ ప్రఘాసీ చ సాంతపనశ్చ గృహమేధీ చ |
క్రీడీ చ శాకీ చోజ్జేషీ ||
ఉగ్రశ్చ భీమశ్చ ధ్వాన్తశ్చ ధునిశ్చ |
సాసహ్వాఁశ్చాభియుగ్వా చ విక్షిపః స్వాహా |
ఇన్ద్రం దైవీర్విశో మరుతో నువర్త్మానో భవన్యథేన్ద్రం దైవీర్విశో
మరుతో నువర్త్మానో భవన్ |
ఏవమిమం యజమానం దైవీశ్చ విశో మానుషీశ్చానువర్త్మానో భవన్తు ||
ఇమఁ స్తనమూర్జస్వన్తం ధయాపాం ప్రపీనమగ్నే సరిరస్య మధ్యే |
ఉత్సం జుషస్వ మధుమన్తమర్వన్త్సముద్రియఁ సదనమా విశస్వ ||
ఘృతం మిమిక్షే ఘృతమస్య యోనిర్ఘృతే శ్రితో ఘృతమ్వస్య ధామ |
అనుష్వధమా వహ మాదయస్వ స్వాహాకృతం వృషభ వక్షి హవ్యమ్ ||
సముద్రాదూర్మిర్మధుమాఁ ఉదారదుపాఁశునా సమమృతత్వమానట్ |
ఘృతస్య నామ గుహ్యం యదస్తి జిహ్వా దేవానామమృతస్య నాభిః ||
వయం నామ ప్ర బ్రవామా ఘృతస్యాస్మిన్యజ్ఞే ధారయామా నమోభిః |
ఉప బ్రహ్మా శృణవచ్ఛస్యమానం చతుఃశృఙ్గో వమీద్గౌర ఏతత్ ||
చత్వారి శృఙ్గా త్రయో అస్య పాదా ద్వే శీర్షే సప్త హస్తాసో అస్య |
త్రిధా బద్ధో వృషభో రోరవీతి మహో దేవో మర్త్యాఁ ఆ వివేశ ||
త్రిధా హితం పణిభిర్గుహ్యమానం గవి దేవాసో ఘృతమన్వవిన్దన్ |
ఇన్ద్ర ఏకఁ సూర్య ఏకం జజాన వేనాదేకఁ స్వధయా నిష్టతక్షుః ||
ఏతా అర్షన్తి హృద్యాత్సముద్రాచ్ఛతవ్రజా రిపుణా నావచక్షే |
ఘృతస్య ధారా అభి చాకశీమి హిరణ్యయో వేతసో మధ్య ఆసామ్ ||
సమ్యక్స్రవన్తి సరితో న ధేనా అన్తర్హృదా మనసా పూయమానాః |
ఏతే అర్షన్త్యూర్మయో ఘృతస్య మృగా ఇవ క్షిపణోరీషమాణాః ||
సిన్ధోరివ ప్రాధ్వనే శూఘనాసో వాతప్రమియః పతయన్తి యహ్వాః |
ఘృతస్య ధారా అరుషో న వాజీ కాష్ఠా భిన్దన్నూర్మిభిః
పిన్వమానః ||
అభి ప్రవన్త సమనేవ యోషాః కల్యాణ్యః స్మయమానాసో అగ్నిమ్ |
ఘృతస్య ధారాః సమిధో నసన్త తా జుషాణో హర్యతి జాతవేదాః ||
కన్యా ఇవ వహతుమేతవా ఉ అఞ్జ్యఞ్జానా అభి చాకశీమి |
యత్ర సోమః సూయతే యత్ర యజ్ఞో ఘృతస్య ధారా అభి తత్పవన్తే ||
అభ్యర్షత సుష్టుతిం గవ్యమాజిమస్మాసు భద్రా ద్రవిణాని ధత్త |
ఇమం యజ్ఞం నయత దేవతా నో ఘృతస్య ధారా మధుమత్పవన్తే ||
ధామన్తే విశ్వం భువనమధి శ్రితమన్తః సముద్రే హృద్యన్తరాయుషి |
అపామనీకే సమిథే య ఆభృతస్తమశ్యామ మధుమన్తం త ఊర్మిమ్ ||
| ←ముందరి అధ్యాయము | శుక్ల యజుర్వేదము (శుక్ల యజుర్వేదము - అధ్యాయము 17) | తరువాతి అధ్యాయము→ |