శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 94
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 94) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 యత్రాధర్మం పరణయతే థుర బలే బలవత తరః
తాం వృత్తిమ ఉపజీవన్తి యే భవన్తి తథ అన్వయాః
2 రాజానమ అనువర్తన్తే తం పాపాభిప్రవర్తకమ
అవినీత మనుష్యం తత కషిప్రం రాష్ట్రం వినశ్యతి
3 యథ్వృత్తిమ ఉపజీవన్తి పరకృతిస్దస్య మానవాః
తథ ఏవ విషమస్దస్య సవజనొ ఽపి న మృష్యతే
4 సాహస పరకృతిర యత్ర కురుతే కిం చిథ ఉల్బణమ
అశాస్త్రలక్షణొ రాజా కషిప్రమ ఏవ వినశ్యతి
5 యొ ఽతయన్తాచరితాం వృత్తిం కషత్రియొ నానువర్తతే
జితానామ అజితానాం చ కషత్రధర్మాథ అపైతి సః
6 థవిషన్తం కృతకర్మాణం గృహీత్వా నృపతీ రణే
యొ న మానయతే థవేషాత కషత్రధర్మాథ అపైతి సః
7 శక్తః సయాత సుముఖొ రాజా కుర్యాత కారుణ్యమ ఆపథి
పరియొ భవతి భూతానాం న చ విభ్రశ్యతే శరియః
8 అప్రియం యస్య కుర్వీత భూయస తస్య పరియం చరేత
నచిరేణ పరియః స సయాథ యొ ఽపరియః పరియమ ఆచరేత
9 మృషావాథం పరిహరేత కుర్యాత పరియమ అయాచితః
న చ కామాన న సంరమ్భాన న థవేషాథ ధర్మమ ఉత్సృజేత
10 నాపత్రపేత పరశ్నేషు నాభిభవ్యాం గిరం సృజేత
న తవరేత న చాసూయేత తదా సంగృహ్యతే పరః
11 పరియే నాతిభృశం హృష్యేథ అప్రియే న చ సంజ్వరేత
న ముహ్యేథ అర్దకృచ్ఛ్రేషు పరజాహితమ అనుస్మరన
12 యః పరియం కురుతే నిత్యం గుణతొ వసుధాధిపః
తస్య కర్మాణి సిధ్యన్తి న చ సంత్యజ్యతే శరియా
13 నివృత్తం పరతికూలేభ్యొ వర్తమానమ అనుప్రియే
భక్తం భజేత నృపతిస తథ వై వృత్తం సతామ ఇహ
14 అప్రకీర్ణేన్థ్రియం పరాజ్ఞమ అత్యన్తానుగతం శుచిమ
శక్తం చైవానురక్తం చ యుఞ్జ్యాన మహతి కర్మణి
15 ఏవమ ఏవ గుణైర యుక్తొ యొ న రజ్యతి భూమిపమ
భర్తుర అర్దేష్వ అసూయన్తం న తం యుఞ్జీత కర్మణి
16 మూఢమ ఐన్థ్రియకం లుబ్ధమ అనార్య చరితం శఠమ
అనతీతొపధం హింస్రం థుర బుథ్ధిమ అబహుశ్రుతమ
17 తయక్తొపాత్తం మథ్య రతం థయూతస్త్రీ మృగయా పరమ
కార్యే మహతి యొ యుఞ్జ్యాథ ధీయతే స నృపః శరియః
18 రక్షితాత్మా తు యొ రాజా రక్ష్యాన యశ చానురక్షతి
పరజాశ చ తస్య వర్ధన్తే ధరువం చ మహథ అశ్నుతే
19 యే కే చిథ భూమిపతయస తాన సర్వాన అన్వవేక్షయేత
సుహృథ్భిర అనభిఖ్యాతైస తేన రాజా న రిష్యతే
20 అపకృత్య బలస్దస్య థూరస్దొ ఽసమీతి నాశ్వసేత
శయేనానుచరితైర హయ ఏతే నిపతన్తి పరమాథ్యతః
21 థృఢమూలస తవ అథుష్టాత్మా విథిత్వా బలమ ఆత్మనః
అబలాన అభియుఞ్జీత న తు యే బలవత తరాః
22 విక్రమేణ మహీం లబ్ధ్వా పరజా ధర్మేణ పాలయన
ఆహవే నిధనం కుర్యాథ రాజా ధర్మపరాయణః
23 మరణాన్తమ ఇథం సర్వం నేహ కిం చిథ అనామయమ
తస్మాథ ధర్మే సదితొ రాజా పరజా ధర్మేణ పాలయేత
24 రక్షాధికరణం యుథ్ధం తదా ధర్మానుశాసనమ
మన్త్రచిన్త్యం సుఖం కాలే పఞ్చభిర వర్ధతే మహీ
25 ఏతాని యస్య గుప్తాని స రాజా రాజసత్తమ
సతతం వర్తమానొ ఽతర రాజా భుఙ్క్తే మహీమ ఇమామ
26 నైతాన్య ఏకేన శక్యాని సాతత్యేనాన్వవేక్షితుమ
ఏతేష్వ ఆప్తాన పరతిష్ఠాప్య రాజా భుఙ్క్తే మహీం చిరమ
27 థాతారం సంవిభక్తారం మార్థవొపగతం శుచిమ
అసంత్యక్త మనుష్యం చ తం జనాః కుర్వతే పరియమ
28 యస తు నిఃశ్రేయసం జఞాత్వా జఞానం తత పరతిపథ్యతే
ఆత్మనొ మతమ ఉత్సృజ్య తం లొకొ ఽనువిధీయతే
29 యొ ఽరదకామస్య వచనం పరాతికూల్యాన న మృష్యతే
శృణొతి పరతికూలాని వి మనా నచిరాథ ఇవ
30 అగ్రామ్యచరితాం బుథ్ధిమ అత్యన్తం యొ న బుధ్యతే
జితానామ అజితానాం చ కషత్రధర్మాథ అపైతి సః
31 ముఖ్యాన అమాత్యాన యొ హిత్వా నిహీనాన కురుతే పరియాన
స వై వయసనమ ఆసాథ్య గాధ మార్తొ న విన్థతి
32 యః కల్యాణ గుణాఞ జఞాతీన థవేషాన నైవాభిమన్యతే
అథృఢాత్మా థృఢక్రొధొ నాస్యార్దొ రమతే ఽనతికే
33 అద యొ గుణసంపన్నాన హృథయస్యాప్రియాన అపి
పరియేణ కురుతే వశ్యాంశ చిరం యశసి తిష్ఠతి
34 నాకాలే పరణయేథ అర్దాన నాప్రియే జాతు సంజ్వరేత
పరియే నాతిభృశం హృష్యేథ యుజ్యేతారొగ్య కర్మణి
35 కే మానురక్తా రాజానః కే భయాత సముపాశ్రితాః
మధ్యస్ద థొషాః కే చైషామ ఇతి నిత్యం విచిన్తయేత
36 న జాతు బలవాన భూత్వా థుర బలే విశ్వసేత కవ చిత
భారుణ్డ సథృశా హయ ఏతే నిపతన్తి పరమాథ్యతః
37 అపి సర్వైర గుణైర యుక్తం భర్తారం పరియవాథినమ
అభిథ్రుహ్యతి పాపాత్మా తస్మాథ ధి విభిషేజ జనాత
38 ఏతాం రాజొపనిషథం యయాతిః సమాహ నాహుషః
మనుష్యవిజయే యుక్తొ హన్తి శత్రూన అనుత్తమాన