శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 65
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 65) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 ఏవం వీర్యః సర్వధర్మొపపన్నః; కషాత్రః శరేష్ఠః సర్వధర్మేషు ధర్మః
పాల్యొ యుష్మాభిర లొకసింహైర ఉథారైర; విపర్యయే సయాథ అభావః పరజానామ
2 భువః సంస్కారం రాజసంస్కారయొగమ; అభైక్ష చర్యాం పాలనం చ పరజానామ
విథ్యాథ రాజా సర్వభూతానుకమ్పాం; థేహత్యాగం చాహవే ధర్మమ అగ్ర్యమ
3 తయాగం శరేష్ఠం మునయొ వై వథన్తి; సర్వశ్రేష్ఠొ యః శరీరం తయజేత
నిత్యం తయక్తం రాజధర్మేషు సర్వం; పరత్యక్షం తే భూమిపాలాః సథైతే
4 బహుశ్రుత్యా గురుశుశ్రూషయా వా; పరస్య వా సంహననాథ వథన్తి
నిత్యం ధర్మం కషత్రియొ బరహ్మచారీ; చరేథ ఏకొ హయ ఆశ్రమం ధర్మకామః
5 సామాన్యార్దే వయవహారే పరవృత్తే; పరియాప్రియే వర్జయన్న ఏవ యత్నాత
చాతుర్వర్ణ్యస్దాపనాత పాలనాచ చ; తైస తైర యొగైర నియమైర ఔరసైశ చ
6 సర్వొథ్యొగైర ఆశ్రమం ధర్మమ ఆహుః; కషాత్రం జయేష్ఠం సర్వధర్మొపపన్నమ
సవం సవం ధర్మం యే న చరన్తి వర్ణాస; తాంస తాన ధర్మాన అయదా వథ వథన్తి
7 నిర్మర్యాథే నిత్యమ అర్దే వినష్టాన; ఆహుస తాన వై పశుభూతాన మనుష్యాన
యదా నీతిం గమయత్య అర్దలొభాచ; ఛరేయాంస తస్మాథ ఆశ్రమః కషత్రధర్మః
8 తరైవిథ్యానాం యా గతిర బరాహ్మణానాం; యశ చైవొక్తొ ఽదాశ్రమొ బరాహ్మణానామ
ఏతత కర్మ బరాహ్మణస్యాహుర అగ్ర్యమ; అన్యత కుర్వఞ శూథ్ర వచ ఛస్త్ర వధ్యః
9 చాతురాశ్రమ్య ధర్మాశ చ వేథ ధర్మాశ చ పార్దివ
బరాహ్మణేనానుగన్తవ్యా నాన్యొ విథ్యాత కదం చన
10 అన్యదా వర్తమానస్య న సా వృత్తిః పరకల్ప్యతే
కర్మణా వయజ్యతే ధర్మొ యదైవ శవా తదైవ సః
11 యొ వికర్మ సదితొ విప్రొ న స సన మానమ అర్హతి
కర్మస్వ అనుపయుఞ్జానమ అవిశ్వాస్యం హి తం విథుః
12 ఏతే ధర్మాః సర్వవర్ణాశ చ వీరైర; ఉత్క్రష్టవ్యాః కషత్రియైర ఏష ధర్మః
తస్మాజ జయేష్ఠా రాజధర్మా న చాన్యే; వీర్యజ్యేష్ఠా వీరధర్మా మతా యే
13 యవనాః కిరాతా గాన్ధారాశ చీనాః శబర బర్బరాః
శకాస తుషారాః కహ్వాశ చ పహ్లవాశ చాన్ధ్ర మథ్రకాః
14 ఓడ్రాః పులిన్థా రమఠాః కాచా మలేచ్ఛాశ చ సర్వశః
బరహ్మక్షత్రప్రసూతాశ చ వైశ్యాః శూథ్రాశ చ మానవాః
15 కదం ధర్మం చరేయుస తే సర్వే విషయవాసినః
మథ్విధైశ చ కదం సదాప్యాః సర్వే తే థస్యు జీవినః
16 ఏతథ ఇచ్ఛామ్య అహం శరొతుం భగవంస తథ బరవీహి మే
తవం బన్ధుభూతొ హయ అస్మాకం కషత్రియాణాం సురేశ్వర
17 మాతాపిత్ర్యొర హి కర్తవ్యా శుశ్రూషా సర్వథస్యుభిః
ఆచార్య గురుశుశ్రూషా తదైవాశ్రమవాసినామ
18 భూమిపాలానాం చ శుశ్రూషా కర్తవ్యా సర్వథస్యుభిః
వేథ ధర్మక్రియాశ చైవ తేషాం ధర్మొ విధీయతే
19 పితృయజ్ఞాస తదా కూపాః పరపాశ చ శయనాని చ
థానాని చ యదాకాలం థవిజేషు థథ్యుర ఏవ తే
20 అహింసా సత్యమ అక్రొధొ వృత్తి థాయానుపాలనమ
భరణం పుత్రథారాణాం శౌచమ అథ్రొహ ఏవ చ
21 థక్షిణా సర్వయజ్ఞానాం థాతవ్యా భూతిమ ఇచ్ఛతా
పాకయజ్ఞా మహార్హాశ చ కర్తవ్యాః సర్వథస్యుభిః
22 ఏతాన్య ఏవం పరకారాణి విహితాని పురానఘ
సర్వలొకస్య కర్మాణి కర్తవ్యానీహ పార్దివ
23 థృశ్యన్తే మానవా లొకే సర్వవర్ణేషు థస్యవః
లిఙ్గాన్తరే వర్తమానా ఆశ్రమేషు చతుర్ష్వ అపి
24 వినష్టాయాం థణ్డనీతౌ రాజధర్మే నిరాకృతే
సంప్రముహ్యన్తి భూతాని రాజథౌరాత్మ్యతొ నృప
25 అసంఖ్యాతా భవిష్యన్తి భిక్షవొ లిఙ్గినస తదా
ఆశ్రమాణాం వికల్పాశ చ నివృత్తే ఽసమిన కృతే యుగే
26 అశృణ్వానాః పురాణానాం ధర్మాణాం పరవరా గతీః
ఉత్పదం పరతిపత్స్యన్తే కామమన్యుసమీరితాః
27 యథా నివర్త్యతే పాపొ థణ్డనీత్యా మహాత్మభిః
తథా ధర్మొ న చలతే సథ భూతః శాశ్వతః పరః
28 పరలొకగురుం చైవ రాజానం యొ ఽవమన్యతే
న తస్య థత్తం న హుతం న శరాథ్ధం ఫలతి కవ చిత
29 మానుషాణామ అధిపతిం థేవభూతం సనాతనమ
థేవాశ చ బహు మన్యన్తే ధర్మకామం నరేశ్వరమ
30 పరజాపతిర హి భగవాన యః సర్వమ అసృజజ జగత
స పరవృత్తి నివృత్త్యర్దం ధర్మాణాం కషత్రమ ఇచ్ఛతి
31 పరవృత్తస్య హి ధర్మస్య బుథ్ధ్యా యః సమరతే గతిమ
స మే మాన్యశ చ పూజ్యశ చ తత్ర కషత్రం పరతిష్ఠితమ
32 ఏవమ ఉక్త్వా స భగవాన మరుథ్గణవృతః పరభుః
జగామ భవనం విష్ణుర అక్షరం పరమం పథమ
33 ఏవం పరవర్తితే ధర్మే పురా సుచరితే ఽనఘ
కః కషత్రమ అవమన్యేత చేతనా వాన బహుశ్రుతః
34 అన్యాయేన పరవృత్తాని నివృత్తాని తదైవ చ
అన్తరా విలయం యాన్తి యదా పది విచక్షుషః
35 ఆథౌ పరవర్తితే చక్రే తదైవాథి పరాయణే
వర్తస్వ పురుషవ్యాఘ్ర సంవిజానామి తే ఽనఘ