శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 58
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 58) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [భీస్మ]
ఏతత తే రాజధర్మాణాం నవ నీతం యుధిష్ఠిర
బృహస్పతిర హి భగవాన నాన్యం ధర్మం పరశంసతి
2 విశాలాక్షశ చ భగవాన కావ్యశ చైవ మహాతపాః
సహస్రాక్షొ మహేన్థ్రశ చ తదా పరాచేతసొ మనుః
3 భరథ్వాజశ చ భగవాంస తదా గౌర శిరా మునిః
రాజశాస్త్రప్రణేతారొ బరహ్మణ్యా బరహ్మవాథినః
4 రక్షామ ఏవ పరశంసన్తి ధర్మం ధర్మభృతాం వర
రాజ్ఞాం రాజీవతామ్రాక్ష సాధనం చాత్ర వై శృణు
5 చారశ చ పరణిధిశ చైవ కాలే థానమ అమత్సరః
యుక్త్యాథానం న చాథానమ అయొగేన యుధిష్ఠిర
6 సతాం సంగ్రహణం శౌర్యం థాక్ష్యం సత్యం పరజాహితమ
అనార్జవైర ఆర్జవైశ చ శత్రుపక్షస్య భేథనమ
7 సాధూనామ అపరిత్యాగః కులీనానాం చ ధారణమ
నిచయశ చ నిచేయానాం సేవా బుథ్ధిమతామ అపి
8 బలానాం హర్షణం నిత్యం పరజానామ అన్వవేక్షణమ
కార్యేష్వ అఖేథః కొశస్య తదైవ చ వివర్ధనమ
9 పురగుప్తిర అవిశ్వాసః పౌరసంఘాత భేథనమ
కేతనానాం చ జీర్ణానామ అవేక్షా చైవ సీథతామ
10 థవివిధస్య చ థణ్డస్య పరయొగః కాలచొథితః
అరిమధ్య సద మిత్రాణాం యదావచ చాన్వవేక్షణమ
11 ఉపజాపశ చ భృత్యానామ ఆత్మనః పరథర్శనాత
అవిశ్వాసః సవయం చైవ పరస్యాశ్వాసనం తదా
12 నీతిధర్మానుసరణం నిత్యమ ఉత్దానమ ఏవ చ
రిపూణామ అనవజ్ఞానం నిత్యం చానార్య వర్జనమ
13 ఉత్దానం హి నరేన్థ్రాణాం బృహస్పతిర అభాషత
రాజధర్మస్య యన మూలం శలొకాంశ చాత్ర నిబొధ మే
14 ఉత్దానేనామృతం లబ్ధమ ఉత్దానేనాసురా హతాః
ఉత్దానేన మహేన్థ్రేణ శరైష్ఠ్యం పరాప్తం థివీహ చ
15 ఉత్దాన ధీరః పురుషొ వాగ ధీరాన అధితిష్ఠతి
ఉత్దాన ధీరం వాగ ధీరా రమయన్త ఉపాసతే
16 ఉత్దాన హీనొ రాజా హి బుథ్ధిమాన అపి నిత్యశః
ధర్షణీయొ రిపూణాం సత్యాథ భుజంగ ఇవ నిర్విషః
17 న చ శత్రుర అవజ్ఞేయొ థుర్బలొ ఽపి బలీయసా
అల్పొ ఽపి హి థహత్య అగ్నిర విషమ అల్పం హినస్తి చ
18 ఏకాశ్వేనాపి సంభూతః శత్రుర థుర్గ సమాశ్రితః
తం తం తాపయతే థేశమ అపి రాజ్ఞః సమృథ్ధినః
19 రాజ్ఞొ రహస్యం యథ వాక్యం జయార్దం లొకసంగ్రహః
హృథి యచ చాస్య జిహ్మం సయాత కారణార్దం చ యథ భవేత
20 యచ చాస్య కార్యం వృజినమ ఆర్జవేనైవ ధార్యతే
థమ్భనార్దాయ లొకస్య ధర్మిష్ఠామ ఆచరేత కరియామ
21 రాజ్యం హి సుమహత తన్త్రం థుర్ధార్యమ అకృతాత్మభిః
న శక్యం మృథునా వొఢుమ ఆఘాత సదానమ ఉత్తమమ
22 రాజ్యం సర్వామిషం నిత్యమ ఆర్జవేనేహ ధార్యతే
తస్మాన మిశ్రేణ సతతం వర్తితవ్యం యుధిష్ఠిర
23 యథ్య అప్య అస్య విపత్తిః సయాథ రక్షమాణస్య వై పరజాః
సొ ఽపయ అస్య విపులొ ధర్మ ఏవంవృత్తా హి భూమిపాః
24 ఏష తే రాజధర్మాణాం లేశః సమనువర్ణితః
భూయస తే యత్ర సంథేహస తథ బరూహి వథతాం వర
25 తతొ వయాసశ చ భగవాన థేవస్దానొ ఽశమనా సహ
వాసుథేవః కృపశ చైవ సాత్యకిః సంజయస తదా
26 సాధు సాధ్వ ఇతి సంహృష్టాః పుష్యమాణైర ఇవాననైః
అస్తువంస తే నరవ్యాఘ్రం భీష్మం ధర్మభృతాం వరమ
27 తతొ థీనమనా భీష్మమ ఉవాచ కురుసత్తమః
నేత్రాభ్యామ అశ్రుపూర్ణాభ్యాం పాథౌ తస్య శనైః సపృశన
28 శవ ఇథానీం సవసంథేహం పరక్ష్యామి తవం పితా మహ
ఉపైతి సవితాప్య అస్తం రసమ ఆపీయ పార్దివమ
29 తతొ థవిజాతీనామ ఇవాథ్య కేశవః; కృపశ చ తే చైవ యుధిష్ఠిరాథయః
పరథక్షిణీకృత్య మహానథీ సుతం; తతొ రదాన ఆరురుహుర ముథా యుతాః
30 థృషథ వతీం చాప్య అవగాహ్య సువ్రతాః; కృతొథ కార్యాః కృతజప్య మఙ్గలాః
ఉపాస్య సంధ్యాం విధివత పరంతపాస; తతః పురం తే వివిశుర గజాహ్వయమ