శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 303

వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 303)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [యా]
న శక్యొ నిర్గుణస తాత గుణీ కర్తుం విశాం పతే
గుణవాంశ చాప్య అగుణవాన యదాతత్త్వం నిబొధ మే
2 గుణైర హి గుణవాన ఏవ నిర్గుణశ చాగుణస తదా
పరాహుర ఏవం మహాత్మానొ మునయస తత్త్వథర్శినః
3 గుణస్వభావస తవ అవ్యక్తొ గుణాన ఏవాభివర్తతే
ఉపయుఙ్క్తే చ తాన ఏవ స చైవాజ్ఞః సవభావతః
4 అవ్యక్తస తు న జానీతే పురుషొ జఞః సవభావతః
న మత్తః పరమ అస్తీతి నిత్యమ ఏవాభిమన్యతే
5 అనేన కారణేనైతథ అవ్యక్తం సయాథ అచేతనమ
నిత్యత్వాథ అక్షరత్వాచ చ కషరాణాం తత్త్వతొ ఽనయదా
6 యథాజ్ఞానేన కుర్వీత గుణసర్గం పునః పునః
యథాత్మానం న జానీతే తథావ్యక్తమ ఇహొచ్యతే
7 కర్తృత్వాచ చాపి తత్త్వానాం తత్త్వధర్మీ తదొచ్యతే
కర్తృత్వాచ చైవ యొనీనాం యొనిధర్మా తదొచ్యతే
8 కర్తృత్వాత పరకృతీనాం తు తదా పరకృతిధర్మితా
కర్తృత్వాచ చాపి బీజానాం బీజధర్మీ తదొచ్యతే
9 గుణానాం పరసవత్వాచ చ తదా పరసవ ధర్మవాన
కర్తృత్వాత పరలయానాం చ తదా పరలయ ధర్మితా
10 బీలత్వాత పరకృతిత్వాచ చ పరలయత్వాత తదైవ చ
ఉపేక్షకత్వాథ అన్యత్వాథ అభిమానాచ చ కేవలమ
11 మన్యన్తే యతయః శుథ్ధా అధ్యాత్మవిగతజ్వరాః
అనిత్యం నిత్యమ అవ్యక్తమ ఏవమ ఏతథ ధి శుశ్రుమ
12 అవ్యక్తైకత్వమ ఇత్య ఆహుర నానాత్వం పురుషస తదా
సర్వభూతథయావన్తః కేవలం జఞానమ ఆస్దితాః
13 అన్యః స పురుషొ ఽవయక్తస తవ అధ్రువొ ధరువసంజ్ఞికః
యదా ముఞ్జ ఇషీకాయాస తదైవైతథ ధి జాయతే
14 అన్యం చ మశకం విథ్యాథ అన్యచ చొథుమ్బరం తదా
న చొథుమ్బర సంయొగైర మశకస తత్ర లిప్యతే
15 అన్య ఏవ తదా మత్స్యస తదాన్యథ ఉథకం సమృతమ
న చొథకస్య సపర్శేన మత్స్యొ లిప్యతి సర్వశః
16 అన్యొ హయ అగ్నిర ఉఖాప్య అన్యా నిత్యమ ఏవమ అవైహి భొః
న చొపలిప్యతే సొ ఽగనిర ఉఖా సంస్పర్శనేన వై
17 పుష్కరం తవ అన్యథ ఏవాత్ర తదాన్యథ ఉథకం సమృతమ
న చొథకస్య సపర్శేన లిప్యతే తత్ర పుష్కరమ
18 ఏతేషాం సహ సంవాసం వివాసం చైవ నిత్యశః
యదాతదైనం పశ్యన్తి న నిత్యం పరాకృతా జనాః
19 యే తవ అన్యదైవ పశ్యన్తి న సమ్యక తేషు థర్శనమ
తే వయక్తం నిరయం ఘొరం పరవిశన్తి పునః పునః
20 సాంఖ్యథర్శనమ ఏతత తే పరిసంఖ్యాతమ ఉత్తమమ
ఏవం హి పరిసంఖ్యాయ సాంఖ్యాః కేవలతాం గతాః
21 యే తవ అన్యే తత్త్వకుశలాస తేషామ ఏతన నిథర్శనమ
అతః పరం పరవక్ష్యామి యొగానామ అపి థర్శనమ