శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 277
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 277) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
కదం ను ముక్తః పృదివీం చరేథ అస్మథ్విధొ నృపః
నిత్యం కైశ చ గుణైర యుక్తః సఙ్గపాశాథ విముచ్యతే
2 [భీ]
అత్ర తే వర్తయిష్యామి ఇతిహాసం పురాతనమ
అరిష్టనేమినా పరొక్తం సగరాయానుపృచ్ఛతే
3 [సగర]
కిం శరేయః పరమం బరహ్మన కృత్వేహ సుఖమ అశ్నుతే
కదం న శొచేన న కషుభ్యేథ ఏతథ ఇచ్ఛామి వేథితుమ
4 [భీ]
ఏవమ ఉక్తస తథా తార్క్ష్యః సర్వశాస్త్రవిశారథః
విబుధ్య సంపథం చాగ్ర్యాం సథ వాక్యమ ఇథమ అబ్రవీత
5 సుఖం మొక్షసుఖం లొకే న చ లొకొ ఽవగచ్ఛతి
పరసక్తః పుత్రపశుషు ధనధాన్య సమాకులః
6 సక్తబుథ్ధిర అశాన్తాత్మా న స శక్యశ చికిత్సితుమ
సనేహపాశసితొ మూఢొ న స మొక్షాయ కల్పతే
7 సనేహజాన ఇహ తే పాశాన వక్ష్యామి శృణు తాన మమ
సకర్ణకేన శిరసా శక్యాశ ఛేత్తుం విజానతా
8 సంభావ్య పుత్రాన కాలేన యౌవనస్దాన నివేశ్య చ
సమర్దాఞ జీవనే జఞాత్వా ముక్తశ చర యదాసుఖమ
9 భార్యాం పుత్రవతీం వృథ్ధాం లాలితాం పుత్రవత్సలామ
జఞాత్వా పరజహి కాలే తవం పరార్దమ అనుథృశ్య చ
10 సాపత్యొ నిరపత్యొ వా ముక్తశ చర యదాసుఖమ
ఇన్థ్రియైర ఇన్థ్రియార్దాంస తవమ అనుభూయ యదావిధి
11 కృతకౌతూహలస తేషు ముక్తశ చర యదాసుఖమ
ఉపపత్త్యొపలబ్ధేషు లాభేషు చ సమొ భవ
12 ఏష తావత సమాసేన తవ సంకీర్తితొ మయా
మొక్షార్దొ విస్తరేణాపి భూయొ వక్ష్యామి తచ ఛృణు
13 ముక్తా వీతభయా లొకే చరన్తి సుఖినొ నరాః
సక్తభావా వినశ్యన్తి నరాస తత్ర న సంశయః
14 ఆహారసంచయాశ చైవ తదా కీత పిపీలికాః
అసక్తాః సుఖినొ లొకే సక్తాశ చైవ వినాశినః
15 సవజనే న చ తే చిన్తా కర్తవ్యా మొక్షబుథ్ధినా
ఇమే మయా వినా భూతా భవిష్యన్తి కదం తవ ఇతి
16 సవయమ ఉత్పథ్యతే జన్తుః సవయమ ఏవ వివర్ధతే
సుఖథుఃఖే తదా మృత్యుం సవయమ ఏవాధిగచ్ఛతి
17 భొజనాచ ఛాథనే చైవ మాత్రా పిత్రా చ సంగ్రహమ
సవకృతేనాధిగచ్ఛన్తి లొకే నాస్త్య అకృతం పురా
18 ధాత్రా విహిత భక్ష్యాణి సర్వభూతాని మేథినీమ
లొకే విపరిధావన్తి రక్షితాని సవకర్మభిః
19 సవయం మృత పిణ్డ భూతస్య పరతన్త్రస్య సర్వథా
కొ హేతుః సవజనం పొష్టుం రక్షితుం వాథృధాత్మనః
20 సవజనం హి యథా మృత్యుర హన్త్య ఏవ తవ పశ్యతః
కృతే ఽపి యత్నే మహతి తత్ర బొథ్ధవ్యమ ఆత్మనా
21 జీవన్తమ అపి చైవైనం భరణే రక్షణే తదా
అసమాప్తే పరిత్యజ్య పశ్చాథ అపి మరిష్యసి
22 యథా మృతశ చ సవజనం న జఞాస్యసి కదం చన
సుఖితం థుఃఖితం వాపి నను బొథ్ధవ్యమ ఆత్మనా
23 మృతే వా తవయి జీవే వా యథి భొక్ష్యతి వై జనః
సవకృతం నను బుథ్ధ్వైవం కర్తవ్యం హితమ ఆత్మనః
24 ఏవం విజానఁల లొకే ఽసమిన కః కస్యేత్య అభినిశ్చితః
మొక్షే నివేశయ మనొ భూయశ చాప్య ఉపధారయ
25 కషుత్పిపాసాథయొ భావా జితా యస్యేహ థేహినః
కరొధొ లొభస తదా మొహః సత్త్వవాన ముక్త ఏవ సః
26 థయూతే పానే తదా సత్రీషు మృగయాయాం చ యొ నరః
న పరమాథ్యతి సంమొహాత సతతం ముక్త ఏవ సః
27 థివసే థివసే నామ రాత్రౌ రాత్రౌ సథా సథా
భొక్తవ్యమ ఇతి యః ఖిన్నొ థొషబుథ్ధిః స ఉచ్యతే
28 ఆత్మభావం తదా సత్రీషు ముక్తమ ఏవ పునః పునః
యః పశ్యతి సథా యుక్తొ యదావన ముక్త ఏవ సః
29 సంభవం చ వినాశం చ భూతానాం చేష్టితం తదా
యస తత్త్వతొ విజానాతి లొకే ఽసమిన ముక్త ఏవ సః
30 పరస్దం వాహసహస్రేషు యాత్రార్దం చైవ కొతిషు
పరాసాథే మఞ్చక సదానం యః పశ్యతి స ముచ్యతే
31 మృత్యునాభ్యాహతం లొకం వయాధిభిశ చొపపీథితమ
అవృత్తి కర్శితం చైవ యః పశ్యతి స ముచ్యతే
32 యః పశ్యతి సుఖీతుష్టొ నపశ్యంశ చ విహన్యతే
యశ చాప్య అల్పేన సంతుష్టొ లొకే ఽసమిన ముక్త ఏవ సః
33 అగ్నీసొమావ ఇథం సర్వమ ఇతియశ చానుపశ్యతి
న చ సంస్పృశ్యతే భావైర అథ్భుతైర ముక్త ఏవ సః
34 పర్యఙ్క శయ్యా భూమిశ చ సమానే యస్య థేహినః
శాలయశ చ కథన్నం చ యస్య సయాన ముక్త ఏవ సః
35 కషౌమం చ కుశచీరం చ కౌశేయం వల్కలాని చ
ఆవికం చర్మ చ సమం యస్య సయాన ముక్త ఏవ సః
36 పఞ్చ భూతసముథ్భూతం లొకం యశ చానుపశ్యతి
తదా చ వర్తతే థృష్ట్వా లొకే ఽసమిన ముక్త ఏవ సః
37 సుఖథుఃఖే సమే యస్య లాభాలాభౌ యజాజయౌ
ఇచ్ఛా థవేషౌ భయొథ్వేగౌ సర్వదా ముక్త ఏవ సః
38 రక్తమూత్ర పురీసానాం థొషాణాం సంచయం తదా
శరీరం థొషబహులం థృష్ట్వా చేథం విముచ్యతే
39 వలీ పలిత సంయొగం కార్శ్యం వైవర్ణ్యమ ఏవ చ
కుబ్జ భావం చ జరయా యః పశ్యతి స ముచ్యతే
40 పుంస్త్వొపఘాతం కాలేన థర్శనొపరమం తదా
బాధిర్యం పరాణ మన్తత్వం యః పశ్యతి స ముచ్యతే
41 గతాన ఋషీంస తదా థేవాన అసురాంశ చ తదాగతాన
లొకాథ అస్మాత పరం లొకం యః పశ్యతి స ముచ్యతే
42 పరభావైర అన్వితాస తైస తైః పార్దివేన్థ్రాః సహస్రశః
యే గతాః పృదివీం తయక్త్వా ఇతి జఞాత్వా విముచ్యతే
43 అర్దాంశ చ థుర్లభాఁల లొకే కలేశాంశ చ సులభాంస తదా
థుఃఖం చైవ కుతుమ్బార్దే యః పశ్యతి స ముచ్యతే
44 అపత్యానాం చ వైగుణ్యం జనం విగుణమ ఏవ చ
పశ్యన భూయిష్ఠశొ లొకే కొ మొక్షం నాభిపూజయేత
45 శాస్త్రాల లొకాచ చ యొ బుథ్ధః సర్వం పశ్యతి మానవః
అసారమ ఇవ మానుష్యం సర్వదా ముక్త ఏవ సః
46 ఏతచ ఛరుత్వా మమ వచొ భవాంశ చరతు ముక్తవత
గార్హస్ద్యే యథి తే మొక్షే కృతా బుథ్ధిర అవిక్లవా
47 తత తస్య వచనం శరుత్వా సమ్యక స పృదివీపతిః
మొక్షజైశ చ గుణైర యుక్తః పాలయామ ఆస చ పరజాః