శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 274

వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 274)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [య]
పితామహ మహాప్రాజ్ఞ సర్వశాస్త్రవిశారథ
అస్తి వృత్రవధాథ ఏవ వివక్షా మమ జాయతే
2 జవరేణ మొహితొ వృత్రః కదితస తే జనాధిప
నిహతొ వాసవేనేహ వజ్రేణేతి మమానఘ
3 కదమ ఏష మహాప్రాజ్ఞ జవరః పరాథురభూత కుతః
జవరొత్పత్తిం నిపునతః శరొతుమ ఇచ్ఛామ్య అహం పరభొ
4 [భీ]
శృణు రాజఞ జవరస్యేహ సంభవం లొకవిశ్రుతమ
విస్తరం చాస్య వక్ష్యామి యాథృశం చైవ భారత
5 పురా మేరొర మహారాజ శృఙ్గం తరైలొక్యవిశ్రుతమ
జయొతిష్కం నామ సావిత్రం సర్వరత్నవిభూసితమ
అప్రమేయమ అనాధృష్యం సర్వలొకేషు భారత
6 తత్ర థేవొ గిరితతే హేమధాతువిభూసితే
పర్యఙ్క ఇవ విభ్రాజన్న ఉపవిష్టొ బభూవ హ
7 శైలరాజసుతా చాస్య నిత్యం పార్శ్వే సదితా బభౌ
తదా థేవా మహాత్మానొ వసవశ చ మహౌజసః
8 తదైవ చ మహాత్మానావ అశ్వినౌ భిషజాం వరౌ
తదా వైశ్వరణొ రాజా గుహ్యకైర అభిసంవృతః
9 యక్షాణామ అధిపః శరీమాన కైలాసనిలయః పరభుః
అఙ్గిరః పరముఖాశ చైవ తదా థేవర్షయొ ఽపరే
10 విశ్వావసుశ చ గన్ధర్వస తదా నారథ పర్వతౌ
అప్సరొగణసంఘాశ చ సమాజగ్ముర అనేకశః
11 వవౌ శివః సుఖొ వాయుర నానా గన్ధవహః శుచిః
సర్వర్తుకుసుమొపేతాః పుష్పవన్తొ మహాథ్రుమాః
12 తదా విథ్యాధరాశ చైవ సిథ్ధాశ చైవ తపొధనాః
మహాథేవం పశుపతిం పర్యుపాసన్త భారత
13 భూతాని చ మహారాజ నానారూపధరాణ్య అద
రాక్షసాశ చ మహారౌథ్రాః పిశాచాశ చ మహాబలాః
14 బహురూపధరా హృష్టా నానా పరహరనొథ్యతాః
థేవస్యానుచరాస తత్ర తస్దిరే చానలొపమాః
15 నన్థీ చ భగవాంస తత్ర థేవస్యానుమతే సదితః
పరగృహ్య జవలితం శూలం థీప్యమానం సవతేజసా
16 గఙ్గా చ సరితాం శరేష్ఠా సర్వతీర్దజలొథ్భవా
పర్యుపాసత తం థేవం రూపిణీ కురునన్థన
17 ఏవం స భగవాంస తత్ర పూజ్యమానః సురర్షిభిః
థేవైశ చ సుమహాభాగైర మహాథేవొ వయతిష్ఠత
18 కస్య చిత తవ అద కాలస్య థక్షొ నామ పరజాపతిః
పూర్వొక్తేన విధానేన యక్ష్యమాణొ ఽనవపథ్యత
19 తతస తస్య మఖం థేవాః సర్వే శక్రపురొగమాః
గమనాయ సమాగమ్య బుథ్ధిమ ఆపేథిరే తథా
20 తే విమానైర మహాత్మానొ జవలితైర జవలనప్రభాః
థేవస్యానుమతే ఽగచ్ఛన గఙ్గా థవారమ ఇతి శరుతిః
21 పరస్దితా థేవతా థృష్ట్వా శైలరాజసుతా తథా
ఉవాచ వచనం సాధ్వీ థేవం పశుపతిం పతిమ
22 భగవన కవ ను యాన్త్య ఏతే థేవాః శక్రపురొగమాః
బరూహి తత్త్వేన తత్త్వజ్ఞ సంశయొ మే మహాన అయమ
23 [మహేష్వర]
థక్షొ నామ మహాభాగే పరజానాం పతిర ఉత్తమః
హయమేధేన యజతే తత్ర యాన్తి థివౌకసః
24 [ఉమా]
యజ్ఞమ ఏతం మహాభాగ కిమర్దం నాభిగచ్ఛసి
కేన వ పరతిషేధేన గమనం తే న విథ్యతే
25 [మహేష్వర]
సురైర ఏవ మహాభాగే సర్వమ ఏతథ అనుష్ఠితమ
యజ్ఞేషు సర్వేషు మమ న భాగ ఉపకల్పితః
26 పూర్వొపాయొపపన్నేన మార్గేణ వరవర్ణిని
న మే సురాః పరయచ్ఛన్తి భాగం యజ్ఞస్య ధర్మతః
27 [ఉమా]
భగవన సర్వభూతేషు పరభవాభ్యధికొ గుణైః
అజేయశ చాప్రధృష్యశ చ తేజసా యశసా శరియా
28 అనేన తే మహాభాగ పరతిషేధేన భాగతః
అతీవ థుఃఖమ ఉత్పన్నం వేపదుశ చ మమానఘ
29 [భీ]
ఏవమ ఉక్త్వా తు సా థేవీ థేవం పశుపతిం పతిమ
తూస్నీం భూతాభవథ రాజన థహ్యమానేన చేతసా
30 అద థేవ్యా మతం జఞాత్వా హృథ్గతం యచ చికీర్షితమ
స సమాజ్ఞాపయామ ఆస తిష్ఠ తవమ ఇతి నన్థినమ
31 తతొ యొగబలం కృత్వా సర్వయొగేశ్వరేశ్వరః
తం యజ్ఞం సుమహాతేజా భీమైర అనుచరైస తథా
సహసా ఘాతయామ ఆస థేవథేవః పినాక ధృక
32 కే చిన నాథాన అముఞ్చన్త కే చిథ ధాసాంశ చ చక్రిరే
రుధిరేణాపరే రాజంస తత్రాగ్నిం సమవాకిరన
33 కే చిథ యూపాన సముత్పాత్య బభ్రముర వికృతాననాః
ఆస్యైర అన్యే చాగ్రసన్త తదైవ పరిచారకాన
34 తతః స యజ్ఞొ నృపతే వధ్యమానః సమన్తతః
ఆస్దాయ మృగరూపం వై ఖమ ఏవాభ్యపతత తథా
35 తం తు యజ్ఞం తదారూపం గచ్ఛన్తమ ఉపలభ్య సః
ధనుర ఆథాయ బానం చ తథాన్వసరత పరభుః
36 తతస తస్య సురేశస్య కరొధాథ అమితతేజసః
లలాతాల పరసృతొ ఘొరః సవేథబిన్థుర బభూవ హ
37 తస్మిన పతితమాత్రే తు సవేథబిన్థౌ తదా భువి
పరాథుర్బభూవ సుమహాన అగ్నిః కాలానలొపమః
38 తత్ర చాజాయత తథా పురుషః పురుషర్షభ
హరస్వొ ఽతిమాత్రరక్తాక్షొ హరి శమశ్రుర విభీసనః
39 ఊర్ధ్వకేశొ ఽతిలొమాఙ్గః శయేనొలూకస తదైవ చ
కరాలః కృష్ణ వర్ణశ చ రక్తవాసాస తదైవ చ
40 తం యజ్ఞం స మహాసత్త్వొ ఽథహత కక్షమ ఇవానలః
థేవాశ చాప్య అథ్రవన సర్వే తతొ భీతా థిశొ థశ
41 తేన తస్మిన విచరతా పురుషేణ విశాం పతే
పృదివీ వయచలథ రాజన్న అతీవ భరతర్షభ
42 హాహాభూతే పరవృత్తే తు నాథే లొకభయంకరే
పితామహొ మహాథేవం థర్శయన పరత్యభాసత
43 భవతొ ఽపి సురాః సర్వే భాగం థాస్యన్తి వై పరభొ
కరియతాం పరతిసంహారః సర్వథేవేశ్వర తవయా
44 ఇమా హి థేవతాః సర్వా ఋషయశ చ పరంతప
తవ కరొధాన మహాథేవ న శాన్తిమ ఉపలేభిరే
45 యశ చైష పురుషొ జాతః సవేథాత తే విబుధొత్తమ
జవరొ నామైష ధర్మజ్ఞ లొకేషు పరచరిష్యతి
46 ఏకీభూతస్య న హయ అస్య ధారణే తేజసః పరభొ
సమర్దా సకలా పృద్వీ బహుధా సృజ్యతామ అయమ
47 ఇత్య ఉక్తొ బరహ్మణా థేవొ భాగే చాపి పరకల్పితే
భగవన్తం తదేత్య ఆహ బరహ్మాణమ అమితౌజసమ
48 పరాం చ పరీతిమ అగమథ ఉత్స్మయంశ చ పినాక ధృక
అవాప చ తథా భాగం యదొక్తం బరహ్మణా భవః
49 జవరం చ సర్వధర్మజ్ఞొ బహుధా వయసృజత తథా
శాన్త్య అర్దం సర్వభూతానాం శృణు తచ చాపి పుత్రక
50 శీర్షాభితాపొ నాగానాం పర్వతానాం శిలా జతుః
అపాం తు నీలికాం విథ్యాన నిర్మొకం భుజగేషు చ
51 ఖొరకః సౌరభేయాణామ ఊసరం పృదివీతలే
పశూనామ అపి ధర్మజ్ఞ థృష్టిప్రత్యవరొధనమ
52 రన్ధ్రాగతమ అదాశ్వానాం శిఖొథ్భేథశ చ బర్హిణమ
నేత్రరొగః కొకిలానాం జవరః పరొక్తొ మహాత్మనా
53 అబ్జానాం పిత్త భేథశ చ సర్వేషామ ఇతి నః శరుతమ
శుకానామ అపి సర్వేషాం హిక్కికా పరొచ్యతే జవరః
54 శార్థూలేష్వ అద ధర్మజ్ఞ శరమొ జవర ఇహొచ్యతే
మానుషేషు తు ధర్మజ్ఞ జవరొ నామైష విశ్రుతః
మరణే జన్మని తదా మధ్యే చావిశతే నరమ
55 ఏతన మాహేశ్వరం తేజొ జవరొ నామ సుథారుణః
నమస్యశ చైవ మాన్యశ చ సర్వప్రానిభిర ఈశ్వరః
56 అనేన హి సమావిష్టొ వృత్రొ ధర్మభృతాం వరః
వయజృమ్భత తతః శక్రస తస్మై వజ్రమ అవాసృజత
57 పరవిశ్య వజ్రొ వృత్రం తు థారయామ ఆస భారత
థారితశ చ సవజ్రేణ మహాయొగీ మహాసురః
జగామ పరమస్దానం విష్ణొర అమితతేజసః
58 విష్ణుభక్త్యా హి తేనేథం జగథ వయాప్తమ అభూత పురా
తస్మాచ చ నిహతొ యుథ్ధే విష్ణొ సదానమ అవాప్తవాన
59 ఇత్య ఏష వృత్రమ ఆశ్రిత్య జవరస్య మహతొ మయా
విస్తరః కదితః పుత్ర కిమ అన్యత పరబ్రవీమి తే
60 ఇమాం జవరొత్పత్తిమ అథీనమానసః; పదేత సథా యః సుసమాహితొ నరః
విముక్తరొగః స సుఖీ ముథా యుతొ; లభేత కామాన స యదా మనీసితాన