శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 232
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 232) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వయాస]
పృచ్ఛతస తవ సత పుత్ర యదావథ ఇహ తత్త్వతః
సాంఖ్యన్యాయేన సంయుక్తం యథ ఏతత కీర్తితం మయా
2 యొగకృత్యం తు తే కృత్స్నం వర్తయిష్యామి తచ ఛృణు
ఏకత్వం బుథ్ధిమనసొర ఇన్థ్రియాణాం చ సర్వశః
ఆత్మనొ ధయాయినస తాత జఞానమ ఏతథ అనుత్తమమ
3 తథ ఏతథ ఉపశాన్తేన థాన్తేనాధ్యాత్మ శీలినా
ఆత్మారామేణ బుథ్ధేన బొథ్ధవ్యం శుచి కర్మణా
4 యొగథొషాన సముచ్ఛిథ్య పఞ్చ యాన కవయొ విథుః
కామం కరొధం చ లొభం చ భయం సవప్నం చ పఞ్చమమ
5 కరొధం శమేన జయతి కామం సంకల్పవర్జనాత
సత్త్వసంసేవనాథ ధీరొ నిథ్రామ ఉచ్ఛేత్తుమ అర్హతి
6 ధృత్యా శిశ్నొథరం రక్షేత పాణి పాథం చ చక్షుషా
చక్షుః శరొత్రే చ మనసా మనొ వాచం చ కర్మణా
7 అప్రమాథాథ భయం జహ్యాల లొభం పరాజ్ఞొపసేవనాత
ఏవమ ఏతాన యొగథొషాఞ జయేన నిత్యమ అతన్థ్రితః
8 అగ్నీంశ చ బరాహ్మణాంశ చార్చేథ థేవతాః పరనమేత చ
వర్జయేథ రుషితాం వాచం హింసా యుక్తాం మనొఽనుగామ
9 బరహ్మతేజొమయం శుక్రం యస్య సర్వమ ఇథం రసః
ఏకస్య భూతం భూతస్య థవయం సదావరజఙ్గమమ
10 ధయానమ అధ్యయనం థానం సత్యం హరీర ఆర్జవం కషమా
శౌచమ ఆహారసంశుథ్ధిర ఇన్థ్రియాణాం చ నిగ్రహః
11 ఏతైర వివర్ధతే తేజః పాప్మానం చాపకర్షతి
సిధ్యన్తి చాస్య సర్వార్దా విజ్ఞానం చ పరవర్తతే
12 సమః సర్వేషు భూతేషు లబ్ధాలబ్ధేన వర్తయన
ధూతపాప్మా తు తేజస్వీ లఘ్వ ఆహారొ జితేన్థ్రియః
కామక్రొధౌ వశే కృత్వా నినీసేథ బరహ్మణః పథమ
13 మనసశ చేన్థ్రియాణాం చ కృత్వైకాగ్ర్యం సమాహితః
పరాగ రాత్రాపరరాత్రేషు ధారయేన మన ఆత్మనా
14 జన్తొః పఞ్చేన్థ్రియస్యాస్య యథ ఏకం ఛిథ్రమ ఇన్థ్రియమ
తతొ ఽసయ సరవతి పరజ్ఞా థృతేః పాథాథ ఇవొథకమ
15 మనస తు పూర్వమ ఆథథ్యాత కుమీనాన ఇవ మత్స్యహా
తతః శరొత్రం తతశ చక్షుర జిహ్వాం ఘరాణం చ యొగవిత
16 తత ఏతాని సంయమ్య మనసి సదాపయేథ యతిః
తదైవాపొహ్య సంకల్పాన మనొ హయ ఆత్మని ధారయేత
17 పఞ్చ జఞానేన సంధాయ మనసి సదాపయేథ యతిః
యథైతాన్య అవతిష్ఠన్తే మనః సస్దాని చాత్మని
పరసీథన్తి చ సంస్దాయ తథా బరహ్మ పరకాశతే
18 విధూమ ఇవ థీప్తార్చిర ఆథిత్య ఇవ థీప్తిమాన
వైథ్యుతొ ఽగనిర ఇవాకాశే పశ్యత్య ఆత్మానమ ఆత్మనా
సర్వం చ తత్ర సర్వత్ర వయాపకత్వాచ చ థృశ్యతే
19 తం పశ్యన్తి మహాత్మానొ బరాహ్మణా యే మనీషిణః
ధృతిమన్తొ మహాప్రాజ్ఞాః సర్వభూతహితే రతాః
20 ఏవం పరిమితం కాలమ ఆచరన సంశితవ్రతః
ఆసీనొ హి రహస్య ఏకొ గచ్ఛేథ అక్షరసాత్మ్యతామ
21 పరమొహొ భరమ ఆవర్తొ ఘరాణశ్రవణ థర్శనే
అథ్భుతాని రసస్పర్శే శీతొష్ణే మారుతాకృతిః
22 పరతిభామ ఉపసర్గాంశ చాప్య ఉపసంగృహ్య యొగతః
తాంస తత్త్వవిథ అనాథృత్య సవాత్మనైవ నివర్తయేత
23 కుర్యాత పరిచయం యొగే తైకాల్యం నియతొ మునిః
గిరిశృఙ్గే తదా చైత్యే వృక్షాగ్రేషు చ యొజజేత
24 సంనియమ్యేన్థ్రియగ్రాహం గొష్ఠే భాన్థ మనా ఇవ
ఏకాగ్రశ చిన్తయేన నిత్యం యొగాన నొథ్వేజయేన మనః
25 యేనొపాయేన శక్యేత సంనియన్తుం చలం మనః
తం తం యుక్తొ నిషేవేత న చైవ విచలేత తతః
26 శూన్యా గిరిగుహాశ చైవ థేవతాయతనాని చ
శూన్యాగారాణి చైకాగ్రొ నివాసార్దమ ఉపక్రమేత
27 నాభిష్వజేత పరం వాచా కర్మణా మనసాపి వా
ఉపేక్షకొ యతాహారొ లబ్ధాలబ్ధే సమొ భవేత
28 యశ చైనమ అభినన్థేత యశ చైనమ అపవాథయేత
సమస తయొశ చాప్య ఉభయొర నాభిధ్యాయేచ ఛుభాశుభమ
29 న పరహృష్యేత లాభేషు నాలాభేషు చ చిన్తయేత
సమః సర్వేషు భూతేషు సధర్మా మాతరిశ్వనః
30 ఏవం సర్వాత్మనః సాధొః సర్వత్ర సమథర్శినః
సొ మాసాన నిత్యయుక్తస్య శబ్థవ్రహ్మాతివర్తతే
31 వేథనార్తాః పరజా థృష్ట్వా సమలొక్షాశ్మ కాఞ్చనః
ఏతస్మిన నిరతొ మార్గే విరమేన న విమొహితః
32 అపి వర్ణావ అకృష్టస తు నారీ వా ధర్మకాఙ్క్షిణీ
తావ అప్య ఏతేన మార్గేణ గచ్ఛేతాం పరమాం గతిమ
33 అజం పురాణమ అజరం సనాతనం; యథ ఇన్థ్రియైర ఉపలభతే నరొ ఽచలః
అనొర అనీయొ మహతొ మహత్తరం; తథాత్మనా పశ్యతి యుక్తాత్మవాన
34 ఇథం మహర్షేర వచనం మహాత్మనొ; యదావథ ఉక్తం మనసానుథృశ్య చ
అవేక్ష్య చేయాత పరమేష్ఠి సాత్మ్యతాం; పరయాన్తి యాం భూతగతిం మనీషిణః