శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 221
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 221) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
పూర్వరూపాణి మే రాజన పురుషస్య భవిష్యతః
పరాభవిష్యతశ చైవ తవం మే బరూహి పితామహ
2 [భీ]
మన ఏవ మనుష్యస్య పూర్వరూపాణి శంసతి
భవిష్యతశ చ భథ్రం తే తదైవ న భవిష్యతః
3 అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
శరియా శక్రస్య సంవాథం తన నిబొధ యుధిష్ఠిర
4 మహతస తపసొ వయుష్ట్యా పశ్యఁల లొకౌ పరావరౌ
సామాన్యమ ఋషిభిర గత్వా బరహ్మలొకనివాసిభిః
5 బరహ్మైవామిత థీప్తౌజాః శాన్తపాప్మా మహాతపాః
విచచార యదాకామం తరిషు లొకేషు నారథః
6 కథా చిత పరాతర ఉత్దాయ పిస్పృక్షుః సలిలం శుచి
ధరువథ్వార భవాం గఙ్గాం జగామావతతార చ
7 సహస్రనయనశ చాపి వజ్రీ శమ్బర పాకహా
తస్యా థేవర్షిజుష్టాయాస తీరమ అభ్యాజగామ హ
8 తావ ఆప్లుత్య యతాత్మానౌ కృతజప్యౌ సమాసతుః
నథ్యాః పులినమ ఆసాథ్య సూక్ష్మకాఞ్చనవాలికమ
9 పుణ్యకర్మభిర ఆఖ్యాతా థేవర్షికదితాః కదాః
చక్రతుస తౌ కదాశీలౌ శుచి సంహృష్టమానసౌ
పూర్వవృత్తవ్యపేతాని కదయన్తౌ సమాహితౌ
10 అద భాస్కరమ ఉథ్యన్తం రశ్మిజాలపురస్కృతమ
పూర్ణమన్థలమ ఆలొక్య తావ ఉత్దాయొపతస్దతుః
11 అభితస తూథయన్తం తమ అర్కమ అర్కమ ఇవాపరమ
ఆకాశే థథృశే జయొతిర ఉథ్యతార్చిః సమప్రభమ
12 తయొః సమీపం సంప్రాప్తం పరత్యథృశ్యత భారత
తత సుపర్ణార్క చరితమ ఆస్దితం వైష్నవం పథమ
భాభిర అప్రతిమం భాతి తరైలొక్యమ అవభాసయత
13 థివ్యాభిరూప శొభాభిర అప్సరొభిః పురస్కృతామ
బృహతీమ అంశుమత పరఖ్యాం బృహథ భానొర ఇవార్చిషమ
14 నక్షత్రకల్పాభరణాం తారా భక్తిసమస్రజమ
శరియం థథృశతుః పథ్మాం సాక్షాత పథ్మతలస్దితామ
15 సావరుహ్య విమానాగ్రాథ అఙ్గనానామ అనుత్తమా
అభ్యగచ్ఛత తరిలొకేశం శక్రం చర్షిం చ నారథమ
16 నారథానుగతః సాక్షాన మఘవాంస తామ ఉపాగమత
కృతాఞ్జలిపుతొ థేవీం నివేథ్యాత్మానమ ఆత్మనా
17 చక్రే చానుపమాం పూజాం తస్యాశ చాపి స సర్వవిత
థేవరాజః శరియం రాజన వాక్యం చేథమ ఉవాచ హ
18 కా తవం కేన చ కార్యేణ సంప్రాప్తా చారుహాసిని
కుతశ చాగమ్యతే సుభ్రు గన్తవ్యం కవ చ తే శుభే
19 [షరీ]
పుణ్యేషు తరిషు లొకేషు సర్వే సదావరజఙ్గమః
మమాత్మభావమ ఇచ్ఛన్తొ యతన్తే పరమాత్మనా
20 సాహం వై పఙ్కజే జాతా సూర్యరశ్మి విబొధితే
భూత్యర్దం సర్వభూతానాం పథ్మా శరీః పథ్మమాలినీ
21 అహం లక్ష్మీర అహం భూతిః శరీశ చాహం బలసూథన
అహం శరథ్ధా చ మేధా చ సన్నతిర విజితిః సదితిః
22 అహం ధృతిర అహం సిథ్ధిర అహం తవిడ భూతిర ఏవ చ
అహం సవాహా సవధా చైవ సంస్తుతిర నియతిః కృతిః
23 రాజ్ఞాం విజయమానానాం సేనాగ్రేషు ధవజేషు చ
నివాసే ధర్మశీలానాం విషయేషు పురేషు చ
24 జితకాశిని శూరే చ సంగ్రామేష్వ అనివర్తిని
నివసామి మనుష్యేన్థ్రే సథైవ బలసూథలన
25 ధర్మనిత్యే మహాబుథ్ధౌ బరహ్మణ్యే సత్యవాథిని
పరశ్రితే థానశీలే చ సథైవ నివసామ్య అహమ
26 అసురేష్వ అవసంస పూర్వం సత్యధర్మనిబన్ధనా
విపారీతాంస తు తాన బుథ్ధ్వా తవయి వాసమ అరొచయమ
27 [షక్ర]
కదం వృత్తేషు థైత్యేషు తవమ అవాత్సీర వరాననే
థృష్ట్వా చ కిమ ఇహాగాస తవం హిత్వా థైతేయ థానవాన
28 [షరీ]
సవధర్మమ అనుతిష్ఠత్సు ధైర్యాథ అచలితేషు చ
సవర్గమార్గాభిరామేషు సత్త్వేషు నిరతా హయ అహమ
29 థానాధ్యయనయజ్ఞేజ్యా గురు థైవతపూజనమ
విప్రాణామ అతిదీనాం చ తేషాం నిత్యమ అవర్తత
30 సుసంమృష్ట గృహాశ చాసఞ జితస్త్రీకా హుతాగ్నయః
గురు శుశ్రూసవొ థాన్తా బరహ్మణ్యాః సత్యవాథినః
31 శరథ్థధానా జితక్రొధా థానశీలానసూయకాః
భృతపుత్రా భృతామాత్యా భృతథారా హయ అనీర్షవః
32 అమర్షణా న చాన్యొన్యం సపృహయన్తి కథా చన
న చ జాతూపతప్యన్తే ధీరాః పరసమృథ్ధిభిః
33 థాతారః సంగృహీతార ఆర్యాః కరుణవేథినః
మహాప్రసాథా ఋజవొ థృధ భక్తా జితేన్థ్రియాః
34 సంతుష్టభృత్యసచివాః కృతజ్ఞాః పరియవాథినః
యదార్దమానార్ద కరా హరీనిషేధా యతవ్రతాః
35 నిత్యం పర్వసు సుస్నాతాః సవనులిప్తాః సవలంకృతాః
ఉపవాసతపః శీలాః పరతీతా బరహ్మవాథినః
36 నైనాన అభ్యుథియాత సూర్యొ న చాప్య ఆసన పరగేనిశాః
రాత్రౌ థధి చ సక్తూంశ చ నిత్యమ ఏవ వయవర్జయన
37 కాల్యం ఘృతం చాన్వవేక్షన పరయతా బరహ్మచారిణః
మఙ్గలాన అపి చాపశ్యన బరాహ్మణాంశ చాప్య అపూజయన
38 సథా హి థథతాం ధర్మః సథా చాప్రతిగృహ్ణతామ
అర్ధం చ రాత్ర్యాః సవపతాం థివా చాస్వపతాం తదా
39 కృపణానాద వృథ్ధానాం థుర్బలాతుర యొషితామ
థాయం చ సంవిభాగం చ నిత్యమ ఏవానుమొథతామ
40 విషణ్ణం తరస్తమ ఉథ్విగ్నం భయార్తం వయాధిపీడితమ
హృతస్వం వయసనార్తం చ నిత్యమ ఆశ్వాసయన్తి తే
41 ధర్మమ ఏవాన్వవర్తన్త న హింసన్తి పరస్పరమ
అనుకూలాంశ చ కార్యేషు గురు వృథ్ధొపసేవినః
42 పితృథేవాతిదీంశ చైవ యదావత తే ఽభయపూజయన
అవశేషాణి చాశ్నన్తి నిత్యం సత్యతపొ రతాః
43 నైకే ఽశనన్తి సుసంపన్నం న గచ్ఛన్తి పరస్త్రియమ
సర్వభూతేష్వ అవర్తన్త యదాత్మని థయాం పరతి
44 నైవాకాశే న పశుషు నాయొనౌ న చ పర్వసు
ఇన్థ్రియస్య విసర్గం తే ఽరొచయన్త కథా చన
45 నిత్యం థానం తదా థాక్ష్యమ ఆర్జవం చైవ నిత్యథా
ఉత్సాహశ చానహంకారః పరమం సౌహృథం కషమా
46 సత్యం థానం తపః శౌచం కారుణ్యం వాగ అనిష్ఠురా
మిత్రేషు చానభిథ్రొహః సర్వం తేష్వ అభవత పరభొ
47 నిథ్రా తన్థ్రీ రసం పరీతిర అసూయా చానవేక్షితా
అరతిశ చ విషాథశ చ న సపృహా చావిశన్త తా
48 సాహమ ఏవంగుణేష్వ ఏవ థానవేష్వ అవసం పురా
పరజా సర్గమ ఉపాథాయ నైకం యుగవిపర్యమమ
49 తతః కాలవిపర్యాసే తేషాం గుణవిపర్యయాత
అపశ్యం విగతం ధర్మం కామక్రొధవశాత్మనామ
50 సభా సథాం తే వృథ్ధానాం సత్యాః కదయతాం కదాః
పరాహసన్న అభ్యసూయంశ చ సర్వవృథ్ధాన గుణావరాః
51 యూనః సహ సమాసీనాన వృథ్ధాన అభిగతాన సతః
నాభ్యుత్దానాభివాథాభ్యాం యదాపూర్వమ అపూజయన
52 వర్తయన్త్య ఏవ పితరి పుత్రాః పరభవతాత్మనః
అమిత్రభృత్యతాం పరాప్య ఖయాపయన్తొ ఽనపత్రపాః
53 తదా ధర్మాథ అపేతేన కర్మణా గర్హితేన యే
మహతః పరాప్నువన్త్య అర్దాంస తేష్వ ఏషామ అభవత సపృహా
54 ఉచ్ఛైశ చాప్య అవథన రాత్రౌ నీచైస తత్రాగ్నిర అజ్వలత
పుత్రాః పితౄన అభ్యవథన భార్యాశ చాభ్యవథన పతీన
55 మాతరం పితరం వృథ్ధమ ఆచార్యమ అతిదిం గురుమ
గురువన నాభ్యనన్థన్త కుమారాన నాన్వపాలయన
56 భిక్షాం బలిమ అథత్త్వా చ సవయమ అన్నాని భుఞ్జతే
అనిష్ట్వా సంవిభజ్యాద పితృథేవాతిదీన గురూన
57 న శౌచమ అనురుధ్యన్త తేషాం సూథజనాస తదా
మనసా కర్మణా వాచా భకమ ఆసీథ అనావృతమ
58 విప్రకీర్ణాని ధాన్యాని కాకమూషక భొజనమ
అపావృతం పయొ ఽతిష్ఠథ ఉచ్ఛిష్టాశ చాస్పృశన ఘృతమ
59 కుథ్థాల పాతీ పతకం పరకీర్ణం కాంస్యభాజనమ
థరవ్యొపకరణం సర్వం నాన్వవైక్షత కుతుమ్బినీ
60 పరాకారాగార విధ్వంసాన న సమ తే పరతికుర్వతే
నాథ్రియన్తే పశూన బథ్ధ్వా యవసేనొథకేన చ
61 బాలానాం పరేక్షమాణానాం సవయం భక్షాన అభక్షయన
తదా భృత్యజనం సర్వం పర్యశ్నన్తి చ థానవాః
62 పాయసం కృసరం మాంసమ అపూపాన అద శస్కులీః
అపాచయన్న ఆత్మనొ ఽరదే వృదా మాంసాన్య అభక్షయన
63 ఉత్సూర్య శాయినశ చాసన సర్వే చాసన పరగేనిశాః
అవర్తన కలహాశ చాత్ర థివారాత్రం గృహే గృహే
64 అనార్యాశ చార్యమ ఆసీనం పర్యుపాసన న తత్ర హ
ఆశ్రమస్దాన వికర్మస్దాః పరథ్విషన్తి పరస్పరమ
సంకరాశ చాప్య అవర్తన్త న చ శౌచమ అవర్తత
65 యే చ వేథ విథొ విప్రా విస్పష్టమ అనృచశ చ యే
నిరన్తరవిశేషాస తే బహుమానావమానయొః
66 హావమ ఆభరణం వేషం గతిం సదితిమ అవేక్షితుమ
అసేవన్త భుజిష్యా వై థుర్జనాచరితం విధిమ
67 సత్రియః పురుషవేషేణ పుంసః సత్రీ వేషధారిణః
కరీథా రతివిహారేషు పరాం ముథమ అవాప్నువన
68 పరభవథ్భిః పురా థాయాన అర్హేభ్యః పరతిపాథితాన
నాభ్యవర్తన్త నాస్తిక్యాథ వర్తన్తః సంభవేష్వ అపి
69 మిత్రేణాభ్యర్దితం మిత్రమ అర్దే సంశయితే కవ చిత
బాల కొత్య అగ్రమాత్రేణ సవార్దేనాఘ్నత తథ వసు
70 పరస్వాథాన రుచయొ విపన్య వయవహారిణః
అథృశ్యన్తార్య వర్ణేషు శూథ్రాశ చాపి తపొధనాః
71 అధీయన్తే ఽవరతాః కే చిథ వృదా వరతమ అదాపరే
అశుశ్రూసుర గురొః శిష్యః కశ చిచ ఛిష్య సఖొ గురుః
72 పితా చైవ జనిత్రీ చ శరాన్తౌ వృత్తొత్సవావ ఇవ
అప్రభుత్వే సదితౌ వృత్దావ అన్నం పరార్దయతః సుతాన
73 తత్ర వేథ విథః పరాజ్ఞా గామ్భీర్యే సగరొపమాః
కృష్యాథిష్వ అభవన సక్తా మూర్ఖాః శరాథ్ధాన్య అభుఞ్జత
74 పరాతః పరాతర చ సుప్రశ్నం కల్పనం పరేషణ కరియాః
శిష్యానుప్రహితాస తస్మిన్న అకుర్వన గురవశ చ హ
75 శవశ్రూ శవశురయొర అగ్రే వధూః పరేష్యాన అశాసత
అన్వశాసచ చ భర్తారం సమాహూయాభిజల్పతీ
76 పరయత్నేనాపి చారక్షచ చిత్తం పుత్రస్య వై పితా
వయభజంశ చాపి సంరమ్భాథ థుఃఖవాసం తదావసన
77 అగ్నిథాహేన చొరైర వా రాజభిర వా హృతం ధనమ
థృష్ట్వా థవేషాత పరాహసన్త సుహృత సంభావితా హయ అపి
78 కృతఘ్నా నాస్తికాః పాపా గురు థారాభిమర్శినః
అభక్ష్య భక్షణ రతా నిర్మర్యాథా హతత్విషః
79 తేష్వ ఏవమాథీన ఆచారాన ఆచరత్సు విపర్యయే
నాహం థేవేన్థ్ర వత్స్యామి థానవేష్వ ఇతి మే మతిః
80 తాం మాం సవయమ అనుప్రాప్తామ అభినన్థ శచీపతే
తవయార్చితాం మాం థేవేశ పురొధాస్యన్తి థేవతాః
81 యత్రాహం తత్ర మత కాన్తా మథ్విశిష్టా మథర్పణాః
సప్త థేవ్యొ మయాస్తమ్యొ వసం చేష్యన్తి మే ఽసతధా
82 ఆశా శరథ్ధా ధృతిః కాన్తిర విజితిః సన్నతిః కషమా
అస్తమీ వృత్తిర ఏతాసాం పురొగా పాకశాసన
83 తాశ చాహం చాసురాంస తయక్త్వా యుష్మథ విషయమ ఆగతా
తరిథశేషు నివత్స్యామొ ధర్మనిష్ఠాన్తర ఆత్మసు
84 [భీ]
ఇత్య ఉక్తవచనాం థేవీమ అత్యర్దం తౌ ననన్థతుః
నారథశ చ తరిలొకర్షిర వృత్ర హన్తా చ వాసవః
85 తతొ ఽనల సఖొ వాయుః పరవవౌ థేవ వేశ్మసు
ఇష్టగన్ధః సుఖస్పర్శః సర్వేన్థ్రియసుఖావహః
86 శుచౌ చాభ్యర్చితే థేశే తరిథశాః పరాయశః సదితాః
లక్ష్మ్యా సహితమ ఆసీనం మఘవన్తం థిథృక్షవః
87 తతొ థివం పరాప్య సహస్రలొచనః; శరియొపపన్నః సుహృథా సురర్షిణా
రదేన హర్యశ్వయుజా సురర్షభః; సథః సురాణామ అభిసత్కృతొ యయౌ
88 అదేఙ్గితం వజ్రధరస్య నారథః; శరియాశ చ థేవ్యా మనసా విచారయన
శరియై శశంసామర థృష్టపౌరుషః; శివేన తత్రాగమనం మహర్థ్ధిమత
89 తతొ ఽమృతం థయౌః పరవవర్ష భాస్వతీ; పితామహస్యాయతనే సవయమ్భువః
అనాహత థున్థుభయశ చ నేథిరే; తదా పరసన్నాశ చ థిశశ చకాశిరే
90 యదర్తు సస్యేషు వవర్ష వాసవొ; న ధర్మమార్గాథ విచచాల కశ చన
అనేకరత్రాకర భూసనా చ భూః; సుఘొషఘొషా భువనౌకసాం జయే
91 కరియాభిరామా మనుజా యశస్వినొ; బభుః శుభే పుణ్యకృతాం పది సదితాః
నరామరాః కింనరయక్షరాక్షసాః; సమృథ్ధిమన్తః సుఖినొ యశస్వినః
92 న జాత్వ అకాలే కుసుమం కుతః ఫలం; పపాత వృక్షాత పవనేరితాథ అపి
రసప్రథాః కామథుఘాశ చ ధేనవొ; న థారుణా వాగ విచచార కస్య చిత
93 ఇమాం సపర్యాం సహ సర్వకామథైః; శరియాం చ శక్ర పరముఖైశ చ థైవతైః
పదన్తి యే విప్రసథః సమాగమే; సమృథ్ధకామాః శరియమ ఆప్నువన్తి తే
94 తవయా కురూణాం వరయత పరచొథితం; భవాభవస్యేహ పరం నిథర్శనమ
తథ అథ్య సర్వం పరికీర్తితం మయా; పరీక్ష్య తత్త్వం పరిగన్తుమ అర్హసి