శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 217

వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 217)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [భీ]
పునర ఏవ తు తం శక్రః పరహసన్న ఇథమ అబ్రవీత
నిఃశ్వసన్తం యదా నాగం పరవ్యాహారాయ భారత
2 యత తథ యానసహస్రేణ జఞాతిభిః పరివారితః
లొకాన పరతాపయన సర్వాన యాస్య అస్మాన అవితర్కయన
3 థృష్ట్వా సుకృపణాం చేమామ అవస్దామ ఆత్మనొ బలే
జఞాతిమిత్ర పరిత్యక్తః శొచస్య ఆహొ న శొచసి
4 పరీతిం పరాత్యాతులాం పూర్వం లొకాంశ చాత్మవశే సదితామ
వినిపాతమ ఇమం చాథ్య శొచస్య ఆహొ న శొచసి
5 [బలి]
అనిత్యమ ఉపలక్ష్యేథం కాలపర్యాయమ ఆత్మనః
తస్మాచ ఛక్ర న శొచామి సర్వం హయ ఏవేథమ అన్తవత
6 అన్తవన్త ఇమే థేహా భూతానామ అమరాధిప
తేన శక్ర న శొచామి నాపరాధాథ ఇథం మమ
7 జీవితం చ శరీరం చ పరేత్య వై సహ జాయతే
ఉభే సహ వివర్ధేతే ఉభే సహ వినశ్యతః
8 తథ ఈథృశమ ఇథం భావమ అవశః పరాప్య కేవలమ
యథ్య ఏవమ అభిజానామి కా వయదా మే విజానతః
9 భూతానాం నిధనం నిష్ఠా సరొతసామ ఇవ సాగరః
నైతత సమ్యగ విజానన్తొ నరా ముహ్యన్తి వజ్రభృత
10 యే తవ ఏవం నాభిజానన్తి రజొ మొహపరాయనాః
తే కృచ్ఛ్రం పరాప్య సీథన్తి బుథ్ధిర యేషాం పరనశ్యతి
11 బుథ్ధిలాభే హి పురుషః సర్వం నుథతి కిల్బిషమ
విపాప్మా లభతే సత్త్వం సత్త్వస్దః సంప్రసీథతి
12 తతస తు యే నివర్తన్తే జాయన్తే వా పునః పునః
కృపణాః పరితప్యన్తే తే ఽనర్దైర పరిచొథితాః
13 అర్దసిథ్ధిమ అనర్దం చ జీవితం మరణం తదా
సుఖథుఃఖఫలం చైవ న థవేష్మి న చ కామయే
14 హతం హన్తి హతొ హయ ఏవ యొ నరొ హన్తి కం చన
ఉభౌ తౌ న విజానీతొ యశ చ హన్తి హతశ చ యః
15 హత్వా జిత్వా చ మఘవన యః కశ చిత పురుషాయతే
అకర్తా హయ ఏవ భవతి కర్తా తవ ఏవ కరొతి తత
16 హొ హి లొకస్య కురుతే వినాశప్రభవావ ఉభౌ
కృతం హి తత కృతేనైవ కర్తా తస్యాపి చాపరః
17 పృదివీ వాయుర ఆకాశమ ఆపొ జయొతిశ చ పఞ్చమమ
ఏతథ్యొనీని భూతాని తత్ర కా పరిథేవనా
18 మహావిథ్యొ ఽలపవిథ్యశ చ బలవాన థుర్బలశ చ యః
థర్శనీయశ విరూపశ చ సుభగొ థుర్భగశ చ యః
19 సర్వం కాలః సమాథత్తే గమ్భీరః సవేన తేజసా
తస్మిన కాలవశం పరాప్తే కా వయదా మే విజానతః
20 థగ్ధమ ఏవానుథహతి హతమ ఏవానుహన్తి చ
నశ్యతే నష్టమ ఏవాగ్రే లబ్ధవ్యం లభతే నరః
21 నాస్య థవీపః కుతః పారం నావారః సంప్రథృశ్యతే
నాన్తమ అస్య పరపశ్యామి విధేర థివ్యస్య చిన్తయమ
22 యథి మే పశ్యతః కాలొ భూతాని న వినాశయేత
సయాన మే హర్శశ చ థర్పశ చ కరొధశ చైవ శచీపతే
23 తుషభక్షం తు మాం జఞాత్వా పరవివిక్త జనే గృహే
బిభ్రతం గార్థభం రూపమ ఆథిశ్య పరిగర్హసే
24 ఇచ్ఛన్న అహం వికుర్యాం హి రూపాణి బహుధాత్మనః
విభీసనాని యానీక్ష్య పలాయేదాస తవమ ఏవ మే
25 కాలః సర్వం సమాథత్తే కాలః సర్వం పరయచ్ఛతి
కాలేన విధృతం సర్వం మా కృదాః శక్ర పౌరుషమ
26 పురా సర్వం పరవ్యదతే మయి కరుథ్ధే పురంథర
అవైమి తవ అస్య లొకస్య ధర్మం శక్ర సనాతనమ
27 తవమ అప్య ఏవమ అపేక్షస్వ మాత్మనా విస్మయం గమః
పరభవశ చ పరభావశ చ నాత్మ సంస్దః కథా చన
28 కౌమారమ ఏవ తే చిత్తం తదైవాథ్య యదా పురా
సమవేక్షస్వ మఘవన బుథ్ధిం విన్థస్వ నైష్ఠికీమ
29 థేవా మనుష్యాః పితరొ గన్ధర్వొరగరాక్షసాః
ఆసన సర్వే మమ వశే తత సర్వం వేత్ద వాసవ
30 నమస తస్యై థిశే ఽపయ అస్తు యస్యాం వైరొచనొ బలిః
ఇతి మామ అభ్యపథ్యన్త బుథ్ధిమాత్సయ మొహితాః
31 నాహం తథ అనుశొచామి నాత్మ భరంశం శచీపతే
ఏవం మే నిశ్చితా బుథ్ధిః శాస్తుస తిష్ఠామ్య అహం వశే
32 థృశ్యతే హి కులే జాతొ థర్శనీయః పరతాపవాన
థుఃఖం జీవన సహామాత్యొ భవితవ్యం హి తత తదా
33 థౌష్కులేల్యస తదా మూఢొ థుర్జాతః శక్ర థృశ్యతే
సుఖం జీవన సహామాత్య భవితవ్యం హి తత తదా
34 కల్యానీ రూపసంపన్నా థుర్భగా శక్ర థృశ్యతే
అలక్షణా విరూపా చ సుభగా శక్ర థృశ్యతే
35 నైతథ అస్మత కృతం శక్ర నైతచ ఛక్ర తవయా కృతమ
యత తవమ ఏవంగతొ వజ్రిన యథ వాప్య ఏవంగతా వయమ
36 న కర్మ తవ నాన్యేషాం కుతొ మమ శతక్రతొ
ఋథ్ధిర వాప్య అద వా నర్థ్ధిః పర్యాయ కృతమ ఏవ తత
37 పశ్యామి తవా విరాజన్తం థేవరాజమ అవస్దితమ
శరీమన్తం థయుతిమన్తం చ గర్జన్తం చ మమొపరి
38 ఏతచ చైవం న చేత కాలొ మామ ఆక్రమ్య సదితొ భవేత
పాతయేయమ అహం తవాథ్య సవర్జమ అపి ముష్టినా
39 న తు విక్రమకాలొ ఽయం కషమా కాలొ ఽయమ ఆగతః
కాలః సదాపయతే సర్వం కాలః పచతి వై తదా
40 మాం చేథ అభ్యాగతః కాలొ థానవేశ్వరమ ఊర్జితమ
గర్జన్తం పరతపన్తం చ కమ అన్యం నాగమిష్యతి
41 థవాథశానాం హి భవతామ ఆథిత్యానాం మహాత్మనామ
తేజాంస్య ఏకేన సర్వేషాం థేవరాజహృతాని మే
42 అహమ ఏవొథ్వహామ్య ఆపొ విసృజామి చ వాసవ
తపామి చైవ తరైలొక్యం విథ్యొతామ్య అహమ ఏవ చ
43 సంరక్షామి విలుమ్పామి థథామ్య అహమ అదాథథే
సంయచ్ఛామి నియచ్ఛామి లొకేషు పరభుర ఈశ్వరః
44 తథ అథ్య వినివృత్తం మే పరభుత్వమ అమరాధిప
కాలసైన్యావగాధస్య సర్వం న పరతిభాతి మే
45 నాహం కర్తా న చైవ తవం నాన్యక కర్తా శచీపతే
పర్యాయేన హి భుజ్యన్తే లొకాః శక్ర యథృచ్ఛయా
46 మాసార్ధ మాసవేశ్మానమ అహొరాత్రాభిసంవృతమ
ఋతుథ్వారం వర్షముఖమ ఆహుర వేథవిథొ జనాః
47 ఆహుః సర్వమ ఇథం చిన్త్యం జనాః కే చిన మనీసయా
అస్యాః పఞ్చైవ చిన్తాయాః పర్యేష్యామి చ పఞ్చధా
48 గన్భీరం గహనం బరహ్మ మహత తొయార్ణవం యదా
అనాథి నిధనం చాహుర అక్షరం పరమ ఏవ చ
49 సత్త్వేషు లిఙ్గమ ఆవేశ్య నలిఙ్గమ అపి తత సవయమ
మన్యన్తే ధరువమ ఏవైనం యే నరాస తత్త్వథర్శినః
50 భూతానాం తు విపర్యాసం మన్యతే గతవాన ఇతి
న హయ ఏతావథ భవేథ గమ్యం నయస్మాత పరకృతేః పరః
51 గతిం హి సర్వభూతానామ అగత్వా కవ గమిష్యసి
యొ ధావతా న హాతవ్యస తిష్ఠన్న అపి న హీయతే
తమ ఇన్థ్రియాణి సర్వాణి నానుపశ్యన్తి పఞ్చధా
52 ఆహుశ చైనం కే చిథ అగ్నిం కే చిథ ఆహుః పరజాపతిమ
ఋతుమాసార్ధ మామాంశ చ థివసాంస తు కషణాంస తదా
53 పూర్వాహ్నమ అపరాహ్నం చ మధ్యాహ్నమ అపి చాపరే
ముహూర్తమ అపి చైవాహుర ఏకం సన్తమ అనేకధా
తం కాలమ అవజానీహి యస్య సర్వమ ఇథం వశే
54 బహునీన్థ్ర సహస్రాణి సమతీతాని వాసవ
బలవీర్యొపపన్నాని యదైవ తవం శచీపతే
55 తవామ అప్య అతిబలం శక్రం థేవరాజం బలొత్కతమ
పరాప్తే కాలే మహావీర్యః కాలః సంశమయిష్యతి
56 య ఇథం సర్వమ ఆథత్తే తస్మాచ ఛక్ర సదిరొ భవ
మయా తవయా చ పూర్వైశ చ న స శక్యొ ఽతివర్తితుమ
57 యామ ఏతాం పరాప్య జానీసే రాజశ్రియమ అనుత్తమామ
సదితా మయీతి తన మిద్యా నైషా హయ ఏకత్ర తిష్ఠతి
58 సదితా హీన్థ్ర సహస్రేషు తవథ విశిష్టతమేష్వ ఇయమ
మాం చ లొలా పరిత్యజ్య తవామ అగాథ విబుధాధిప
59 మైవం శక్ర పునః కార్షీః శాన్తొ భవితుమ అర్హసి
తవామ అప్య ఏవంగతం తయక్త్వా కషిప్రమ అన్యం గమిష్యతి