శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 215
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 215) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
యథ ఇథం కర్మ లొకే ఽసమిఞ శుభం వా యథి వాశుభమ
పురుషం యొజయత్య ఏవ ఫలయొగేన భారత
2 కర్తా సవిత తస్య పురుష ఉతాహొ నేతి సంశయః
ఏతథ ఇచ్ఛామి తత్త్వేన తవత్తః శరొతుం పితామహ
3 [భీ]
అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
పరహ్రాథస్య చ సంవాథమ ఇన్థ్రస్య చ యుధిష్ఠిర
4 అసక్తం ధూతపాప్మానం కులే జాతం బహుశ్రుతమ
అస్తమ్భమ అనహంకారం సత్త్వస్దం సమయే రతమ
5 తుల్యనిన్థాస్తుతిం థాన్తం శూన్యాగార నివేశనమ
చరాచరాణాం భూతానాం విథితప్రభవాప్యయమ
6 అక్రుధ్యన్తమ అహృష్యన్తమ అప్రియేషు పరియేషు చ
కాఞ్చనే వాద లొష్టే వా ఉభయొః సమథర్శనమ
7 ఆత్మనిఃశ్రేయసజ్ఞానే ధీరం నిశ్చిత నిశ్చయమ
పరావరజ్ఞం భూతానాం సర్వజ్ఞం సమథర్శనమ
8 శక్రః పరహ్రాథమ ఆసీనమ ఏకాన్తే సంయతేన్థ్రియమ
బుభుత్సమానస తత పరజ్ఞామ అభిగమ్యేథమ అబ్రవీత
9 యైః కైశ్చీత సంమతొ లొకే గుణైః సయాత పురుషొ నృషు
భవత్య అనపగాన సర్వాంస తాన గుణాఁల లక్షయామహే
10 అద తే లక్ష్యతే బుథ్ధిః సమా బాల జనైర ఇహ
ఆత్మానం మన్యమానః సఞ శరేయః కిమ ఇహ మన్యసే
11 బథ్ధః పాశైశ చయుతః సదానాథ థవిషతాం వశమ ఆగతః
శరియా విహీనః పరహ్రాథ శొచితవ్యే న శొచసి
12 పరజ్ఞా లాభాత తు థైతేయ ఉతాహొ ధృతిమత్తయా
పరహ్రాథ సవస్దరూపొ ఽసి పశ్యన వయసనమ ఆత్మనః
13 ఇతి సంచొథితస తేన ధీరొ నిశ్చిత నిశ్చయః
ఉవాచ శలక్ష్ణయా వాచా సవాం పరజ్ఞామ అనువర్ణయన
14 పరవృత్తిం చ నివృత్తిం చ భూతానాం యొ న బుధ్యతే
తస్య సతమ్భొ భవేథ బాల్యాన నాస్తి సతమ్భొ ఽనుపశ్యతః
15 సవభావాత సంప్రవర్తన్తే నివర్తన్తే తదైవ చ
సర్వే భావాస తదా భావాః పురుషార్దొ న విథ్యతే
16 పురుషార్దస్య చాభావే నాస్తి కశ చిత సవకారకః
సవయం తు కుర్వతస తస్య జాతు మానొ భవేథ ఇహ
17 యస తు కర్తారమ ఆత్మానం మన్యతే సాధ్వసాధునొః
తస్య థొషవతీ పరజ్ఞా సవమూర్త్య అజ్ఞేతి మే మతిః
18 యథి సయాత పురుషః కర్తా శక్రాత్మ శరేయసే ధరువమ
ఆరమ్భాస తస్య సిధ్యేరన న చ జాతు పరాహవేత
19 అనిష్టస్య హి నిర్వృత్తిర అనివృత్తిః పరియస్య చ
లక్ష్యతే యతమానానాం పురుషార్దస తతః కుతః
20 అనిష్టస్యాభినిర్వృత్తిమ ఇష్టసంవృత్తిమ ఏవ చ
అప్రయత్నేన పశ్యామః కేషాం చిత తత సవభావతః
21 పరతిరూప ధరాః కే చిథ థృశ్యన్తే బుథ్ధిసత్తమాః
విరూపేభ్యొ ఽలపబుథ్ధిభ్యొ లిప్సమానా ధనాగమమ
22 సవభావప్రేరితాః సర్వే నివిశన్తే గుణా యథా
శుభాశుభాస తథా తత్ర తస్య కిం మానకారణమ
23 సవభావాథ ఏవ తత సర్వమ ఇతి మే నిశ్చితా మతిః
ఆత్మప్రతిష్ఠితా పరజ్ఞా మమ నాస్తి తతొ ఽనయదా
24 కర్మజం తవ ఇహ మన్యే ఽహం ఫలయొగం శుభాశుభమ
కర్మణాం విషయం కృత్స్నమ అహం వక్ష్యామి తచ ఛృణు
25 యదా వేథయతే కశ చిథ ఓథనం వాయసొ వథన
ఏవం సర్వాణి కర్మాణి సవభావస్యైవ లక్షణమ
26 వికారాన ఏవ యొ వేథ న వేథ పరకృతిం పరామ
తస్య సతమ్భొ భవేథ బాల్యాన నాస్తి సతమ్భొ ఽనుపశ్యతః
27 సవభావభావినొ భావాన సర్వాన ఏవేహ నిశ్చయే
బుధ్యమానస్య థర్పొ వా మానొ వా కిం కరిష్యతి
28 వేథ ధర్మవిధిం కృత్స్నం భూతానాం చాప్య అనిత్యతామ
తస్మాచ ఛక్ర న శొచామి సర్వం హయ ఏవేథమ అన్తవత
29 నిర్మమొ నిరహంకారొ నిరీహొ ముక్తబన్ధనః
సవస్దొ ఽవయపేతః పశ్యామి భూతానాం పరభవాప్యయౌ
30 కృతప్రజ్ఞస్య థాన్తస్య వితృష్ణస్య నిరాశిషః
నాయాస విథ్యతే శక్ర పశ్యతొ లొకవిథ్యయా
31 పరకృతౌ చ వికారే చ న మే పరీతిర న చ థవిషే
థవేష్టారం న చ పశ్యామి యొ మమాథ్య మమాయతే
32 నొర్ధ్వం నావాన న తిర్యక చ న కవ చిచ ఛక్ర కామయే
న విజ్ఞానే న విజ్ఞేయే నాజ్ఞానే శర్మ విథ్యతే
33 [షక్ర]
యేనైషా లభ్యతే పరజ్ఞా యేన శాన్తిర అవాప్యతే
పరబ్రూహి తమ ఉపాయం మే సమ్యక పరహ్రాథ పృచ్ఛతే
34 [పరహ్లాథ]
ఆర్జవేనాప్రమాథేన పరసానేనాత్మవత్తయా
వృథ్ధశుశ్రూసయా శక్ర పురుషొ లభతే మహత
35 సవభావాల లభతే పరజ్ఞాం శాన్తిమ ఏతి సవభావతః
సవభావాథ ఏవ తత సర్వం యత కిం చిథ అనుపశ్యసి
36 [భీ]
ఇత్య ఉక్తొ థైత్య పతినా శక్రొ విస్మయమ ఆగమత
పరీతిమాంశ చ తథా రాజంస తథ వాక్యం పరత్యపూజయత
37 స తథాభ్యర్చ్య థైత్యేన్థ్రం తరైలొక్యపతిర ఈశ్వరః
అసురేన్థ్రమ ఉపామన్త్య జగామ సవం నివేశనమ