శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 199
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 199) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [మను]
యథా తే పఞ్చభిః పఞ్చ విముక్తా మనసా సహ
అద తథ థరక్ష్యసే బరహ్మ మనౌ సూత్రమ ఇవార్పితమ
2 తథ ఏవ చ యదా సూత్రం సువర్ణే వర్తతే పునః
ముక్తాస్వ అద పరవాలేషు మృన మయే రాజతే తదా
3 తథ్వథ గొషు మనుష్యేషు తథ్వథ ధస్తి మృగాథిషు
తథ్వత కీత పతఙ్గేషు పరసక్తాత్మా సవకర్మభిః
4 యేన యేన శరీరేణ యథ యత కర్మ కరొత్య అయమ
తేన తేన శరీరేణ తత తత ఫలమ ఉపాశ్నుతే
5 యదా హయ ఏకరసా భూమిర ఓషధ్యాత్మానుసారిణీ
తదా కర్మానుగా బుథ్ధిర అన్తరాత్మానుథర్శినీ
6 జఞానపూర్వొథ్భవా లిప్సా లిప్సా పూర్వాభిసంధితా
అభిసంధి పూర్వకం కర్మ కర్మ మూలం తతః ఫలమ
7 ఫలం కర్మాత్మకం విథ్యాత కర్మ జఞేయాత్మకం తదా
జఞేయం జఞానాత్మకం విథ్యాజ జఞానం సథసథ ఆత్మకమ
8 జఞానానాం చ ఫలానాం చ జఞేయానాం కర్మణాం తదా
కషయాన్తే తత ఫలం థివ్యం జఞానం జఞేయ పరతిష్ఠితమ
9 మహథ ధి పరమం భూతం యుక్తాః పశ్యన్తి యొగినః
అబుథ్ధాస తం న పశ్యన్తి హయ ఆత్మస్దా గుణబుథ్ధయః
10 పృదివీ రూపతొ రూపమ అపామ ఇహ మహత్తరమ
అథ్భ్యొ మహత్తరం తేజస తేజసః పవనొ మహాన
11 పవనాచ చ మహథ వయొమ తస్మాత పరతరం మనః
మనసొ మహతీ బుథ్ధిర బుథ్ధేః కాలొ మహాన సమృతః
12 కాలాత స భగవాన విష్ణుర యస్య సర్వమ ఇథం జగత
నాథిర న మధ్యం నైవాన్తస తస్య థేవస్య విథ్యతే
13 అనాథిత్వాథ అమధ్యత్వాథ అనన్తత్వచ చ సొ ఽవయయః
అత్యేతి సర్వథుఃఖాని థుఃఖం హయ అన్తవథ ఉచ్యతే
14 తథ బరహ్మ పరమం పరొక్తం తథ ధామ పరమం సమృతమ
తథ గత్వా కాలవిషయాథ విభుక్తా భొక్షమ ఆశ్రితాః
15 గుణైస తవ ఏతైః పరకాశన్తే నిర్గుణత్వాత తతః పరమ
నివృత్తి లక్షణొ ధర్మస తదానన్త్యాయ కల్పతే
16 ఋచొ యజూంసి సామాని శరీరాణి వయపాశ్రితాః
జిహ్వాగ్రేషు పరవర్తన్తే యత్నసాధ్యా వినాశినః
17 న చైవమ ఇష్యతే బరహ్మ శరీరాశ్రయ సంభవమ
న యత్నసాధ్యం తథ బరహ్మ నాథి మధ్యం న చాన్తవత
18 ఋచామ ఆథిస తదా సామ్నాం యజుషామ ఆథిర ఉచ్యతే
అన్తశ చాథిమతాం థృష్టొ న చాథిర బరహ్మణః సమృతః
19 అనాథిత్వాథ అనన్తత్వాత తథ అనన్తమ అదావ్యయమ
అవ్యయత్వాచ చ నిర్థ్వన్ధం థవన్ధాభావాత తతః పరమ
20 అథృష్టతొ ఽనుపాయాచ చ అప్య అసంధేశ చ కర్మణః
న తేన మర్త్యాః పశ్యన్తి యేన గచ్ఛన్తి తత్పరమ
21 విషయేషు చ సంసర్గాచ ఛాశ్వతస్య చ థర్శనాత
మనసా చాన్యథ ఆకాఙ్క్షన పరం న పరతిపథ్యతే
22 గుణాన యథ ఇహ పశ్యన్తి తథ ఇచ్ఛన్త్య అపరే జనాః
పరం నైవాభికాఙ్క్షన్తి నిర్గుణత్వాథ గుణార్దినః
23 గుణైర యస తవ అవరైర యుక్తః కదం విథ్యాథ గుణాన ఇమాన
అనుమానాథ ధి గన్తవ్యం గుణైర అవయవైః సహ
24 సూక్ష్మేణ మనసా విథ్మొ వాచా వక్తుం న శక్నుమః
మనొ హి మనసా గరాహ్యం థర్శనేన చ థర్శనమ
25 జఞానేన నిర్మలీకృత్య బుథ్ధిం బుథ్ధ్యా తదా మనః
మనసా చేన్థ్రియగ్రామమ అనన్తం పరతిపథ్యతే
26 బుథ్ధిప్రహీనొ మనసాసమృథ్ధస; తదా నిరాశీర గుణతామ ఉపైతి
పరం తయజన్తీహ విలొభ్యమానా; హుతాశనం వాయుర ఇవేన్ధనస్దమ
27 గుణాథానే విప్రయొగే చ తేషాం; మనః సథా బుథ్ధిపరావరాభ్యామ
అనేనైవ విధినా సంప్రవృత్తొ; గుణాథానే బరహ్మ శరీరమ ఏతి
28 అవ్యక్తాత్మా పురుషొ ఽవయక్తకర్మా; సొ ఽవయక్తత్వం గచ్ఛతి హయ అన్తకాలే
తైర ఏవాయం చేన్థ్రియైర వర్ధమానైర; గలాయథ్భిర వా వర్తతే కర్మ రూపః
29 సర్వైర అయం చేన్థ్రియైః సంప్రయుక్తొ; థేహః పరాప్తః పఞ్చ భూతాశ్రయః సయాత
నాసామర్ద్యాథ గచ్ఛతి కర్మణేహ; హీనస తేన పరమేణావ్యయేన
30 పృదివ్యా నరః పశ్యతి నాన్తమ అస్యా; హయ అన్తశ చాస్యా భవితా చేతి విథ్ధి
పరం నయన్తీహ విలొభ్యమానం; యదా పలవం వాయుర ఇవార్ణవస్దమ
31 థివాకరొ గుణమ ఉపలభ్య నిర్గుణొ; యదా భవేథ వయపగతరశ్మిమన్థలః
తదా హయ అసౌ మునిర ఇహ నిర్విశేషవాన; స నిర్గుణం పరవిశతి బరహ్మ చావ్యయమ
32 అనాగతిం సుకృతిమతాం పరాం గతిం; సవయమ్భువం పరభవ నిధానమ అవ్యయమ
సనాతనం యథ అమృతమ అవ్యయం పథం; విచార్య తం శమమ అమృతత్వమ అశ్నుతే