శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 126
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 126) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [భ]
తతస తేషాం సమస్తానామ ఋషీణామ ఋషిసత్తమః
ఋషభొ నామ విప్రర్షిః సమయన్న ఇవ తతొ ఽబరవీత
2 పురాహం రాజశార్థూల తీర్దాన్య అనుచరన పరభొ
సమాసాథితవాన థివ్యం నరనారాయణాశ్రమమ
3 యత్ర సా బథరీ రమ్యా హరథొ వైహాయసస తదా
యత్ర చాశ్వశిరా రాజన వేథాన పఠతి శాశ్వతాన
4 తస్మిన సరసి కృత్వాహం విధివత తర్పణం పురా
పితౄణాం థేవతానాం చ తతొ ఽఽశరమమ ఇయాం తథా
5 రేమాతే యత్ర తౌ నిత్యం నరనారాయణావ ఋషీ
అథూరాథ ఆశ్రమం కం చిథ వాసార్దమ అగమం తతః
6 తతశ చీరాజినధరం కృశమ ఉచ్చమ అతీవ చ
అథ్రాక్షమ ఋషిమ ఆయాన్తం తనుం నామ తపొ నిధిమ
7 అన్యైర నరైర మహాబాహొ వపుషాష్ట గుణాన్వితమ
కృశతా చాపి రాజర్షే న థృష్టా తాథృశీ కవ చిత
8 శరీరమ అపి రాజేన్థ్ర తస్య కానిష్ఠికా సమమ
గరీవా బాహూ తదా పాథౌ కేశాశ చాథ్భుతథర్శనాః
9 శిరః కాయానురూపం చ కర్ణౌ నేతే తదైవ చ
తస్య వాక చైవ చేష్టా చ సామాన్యే రాజసత్తమ
10 థృష్ట్వాహం తం కృశం విప్రం భీతః పరమథుర్మనాః
పాథౌ తస్యాభివాథ్యాద సదితః పరాఞ్జలిర అగ్రతః
11 నివేథ్య నామగొత్రం చ పితరం చ నరర్షభ
పరథిష్టే చాసనే తేన శనైర అహమ ఉపావిశమ
12 తతః స కదయామ ఆస కదా ధర్మార్దసంహితాః
ఋషిమధ్యే మహారాజ తత్ర ధర్మభృతాం వరః
13 తస్మింస తు కదయత్య ఏవ రాజా రాజీవలొచనః
ఉపాయాజ జవనైర అశ్వైః సబలః సావరొధనః
14 సమరన పుత్రమ అరణ్యే వై నష్టం పరమథుర్మనాః
భూరిథ్యుమ్న పితా ధీమాన రఘుశ్రేష్ఠొ మహాయశాః
15 ఇహ థరక్ష్యామి తం పుత్రం థరక్ష్యామీహేతి పార్దివః
ఏవమ ఆశాకృతొ రాజంశ చరన వనమ ఇథం పురా
16 థుర్లభః స మయా థరష్టుం నూనం పరమధార్మికః
ఏకః పుత్రొ మహారణ్యే నష్ట ఇత్య అసకృత తథా
17 థుర్లభః స మయా థరష్టుమ ఆశా చ మహతీ మమ
తయా పరీతగాత్రొ ఽహం ముమూర్షుర నాత్ర సంశయః
18 ఏతచ ఛరుత్వా స భగవాంస తనుర మునివరొత్తమః
అవాక్శిరా ధయానపరొ ముహూర్తమ ఇవ తస్దివాన
19 తమ అనుధ్యాన్తమ ఆలక్ష్య రాజా పరమథుర్మనాః
ఉవాచ వాక్యం థీనాత్మా మన్థం మన్థమ ఇవాసకృత
20 థుర్లభం కిం ను విప్రర్షే ఆశాయాశ చైవ కిం భవేత
బరవీతు భగవాన ఏతథ యథి గుహ్యం న తన మయి
21 మహర్షిర భగవాంస తేన పూర్వమ ఆసీథ విమానితః
బాలిశాం బుథ్ధిమ ఆస్దాయ మన్థభాగ్యతయాత్మనః
22 అర్దయన కలశం రాజన కాఞ్చనం వల్కలాని చ
నిర్విణ్ణః స తు విప్రర్షిర నిరాశః సమపథ్యత
23 ఏవమ ఉక్త్వాభివాథ్యాద తమ ఋషిం లొకపూజితమ
శరాన్తొ నయషీథథ ధర్మాత్మా యదా తవం నరసత్తమ
24 అర్ఘ్యం తతః సమానీయ పాథ్యం చైవ మహాన ఋషిః
ఆరణ్యకేన విధినా రాజ్ఞే సర్వం నయవేథయత
25 తతస తే మునయః సర్వే పరివార్య నరర్షభమ
ఉపావిశన పురస్కృత్య సప్తర్షయ ఇవ ధరువమ
26 అపృచ్ఛంశ చైవ తే తత్ర రాజానమ అపరాజితమ
పరయొజనమ ఇథం సర్వమ ఆశ్రమస్య పరవేశనమ
27 [రాజా]
వీర థయుమ్న ఇతి ఖయాతొ రాజాహం థిక్షు విశ్రుతః
భూరి థయుమ్నం సుతం నష్టమ అన్వేష్టుం వనమ ఆగతః
28 ఏకపుత్రః స విప్రాగ్ర్య బాల ఏవ చ సొ ఽనఘ
న థృశ్యతే వనే చాస్మింస తమ అన్వేష్టుం చరామ్య అహమ
29 [రసభ]
ఏవమ ఉక్తే తు వచనే రాజ్ఞా మునిర అధొముఖః
తూష్ణీమ ఏవాభవత తత్ర న చ పరత్యుక్తవాన నృపమ
30 స హి తేన పురా విప్రొ రాజ్ఞా నాత్యర్ద మానితః
ఆశా కృశం చ రాజేన్థ్ర తపొ థీర్ఘం సమాస్దితః
31 పరతిగ్రహమ అహం రాజ్ఞాం న కరిష్యే కదం చన
అన్యేషాం చైవ వర్ణానామ ఇతి కృత్వా ధియం తథా
32 ఆశా హి పురుషం బాలం లాలాపయతి తస్దుషీ
తామ అహం వయపనేష్యామి ఇతి కృత్వా వయవస్దితః
33 [ర]
ఆశాయాః కిం కృశత్వం చ కిం చేహ భువి థుర్లభమ
బరవీతు భగవాన ఏతత తవం హి ధర్మార్దథర్శివాన
34 [రసభ]
తతః సంస్మృత్య తత సర్వం సమారయిష్యన్న ఇవాబ్రవీత
రాజానం భగవాన విప్రస తతః కృశ తనుస తనుః
35 కృశత్వే న సమం రాజన్న ఆశాయా విథ్యతే నృప
తస్యా వై థుర్లభత్వాత తు పరార్దితాః పార్దివా మయా
36 [ర]
కృశాకృశే మయా బరహ్మన గృహీతే వచనాత తవ
థుర్లభత్వం చ తస్యైవ వేథ వాక్యమ ఇవ థవిజ
37 సంశయస తు మహాప్రాజ్ఞ సంజాతొ హృథయే మమ
తన మే సత్తమ తత్త్వేన వక్తుమ అర్హసి పృచ్ఛతః
38 తవత్తః కృశతరం కిం ను బరవీతు భగవాన ఇథమ
యథి గుహ్యం న తే విప్ర లొకే ఽసమిన కిం ను థుర్లభమ
39 [కృషాతను]
థుర్లభొ ఽపయ అద వా నాస్తి యొ ఽరదీ ధృతిమ ఇవాప్నుయాత
సుథుర్లభతరస తాత యొ ఽరదినం నావమన్యతే
40 సంశ్రుత్య నొపక్రియతే పరం శక్త్యా యదార్హతః
సక్తా యా సర్వభూతేషు సాశా కృశతరీ మయా
41 ఏకపుత్రః పితా పుత్రే నష్టే వా పరొషితే తదా
పరవృత్తిం యొ న జానాతి సాశా కృశతరీ మయా
42 పరసవే చైవ నారీణాం వృథ్ధానాం పుత్ర కారితా
తదా నరేన్థ్ర ధనినామ ఆశా కృశతరీ మయా
43 [రసభ]
ఏతచ ఛరుత్వా తతొ రాజన స రాజా సావరొధనః
సంస్పృశ్య పాథౌ శిరసా నిపపాత థవిజర్షభే
44 [రాజా]
పరసాథయే తవా భగవన పుత్రేణేచ్ఛామి సంగతిమ
వృణీష్వ చ వరం విప్ర యమ ఇచ్ఛసి యదావిధి
45 [రసభ]
అబ్రవీచ చ హి తం వాక్యం రాజా రాజీవలొచనః
సత్యమ ఏతథ యదా విప్ర తవయొక్తం నాస్త్య అతొ మృషా
46 తతః పరహస్య భగవాంస తనుర ధర్మభృతాం వరః
పుత్రమ అస్యానయత కషిప్రం తపసా చ శరుతేన చ
47 తం సమానాయ్య పుత్రం తు తథొపాలభ్య పార్దివమ
ఆత్మానం థర్శయామ ఆస ధర్మం ధర్మభృతాం వరః
48 సంథర్శయిత్వా చాత్మానం థివ్యమ అథ్భుతథర్శనమ
విపాప్మా విగతక్రొధశ చచార వనమ అన్తికాత
49 ఏతథ థృష్టం మయా రాజంస తతశ చ వచనం శరుతమ
ఆశామ అపనయస్వాశు తతః కృశతరీమ ఇమామ
50 [భ]
స తత్రొక్తొ మహారాజ ఋషభేణ మహాత్మనా
సుమిత్రొ ఽపనయత కషిప్రమ ఆశాం కృశతరీం తథా
51 ఏవం తవమ అపి కౌన్తేయ శరుత్వా వాణీమ ఇమాం మమ
సదిరొ భవ యదా రాజన హిమవాన అచలొత్తమః
52 తవం హి థరష్టా చ శరొతా చ కృచ్ఛ్రేష్వ అర్దకృతేష్వ ఇహ
శరుత్వా మమ మహారాజ న సంతప్తుమ ఇహార్హసి