శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 108
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 108) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [య]
బరాహ్మణక్షత్రియవిశాం శూథ్రాణాం చ పరంతప
ధర్మొ వృత్తం చ వృత్తిశ చ వృత్త్యుపాయఫలాని చ
2 రాజ్ఞాం వృత్తం చ కొశశ చ కొశసంజననం మహత
అమాత్యగుణవృథ్ధిశ చ పరకృతీనాం చ వర్ధనమ
3 షాడ్గుణ్య గుణకల్పశ చ సేనా నీతిస తదైవ చ
థుష్టస్య చ పరిజ్ఞానమ అథుష్టస్య చ లక్షణమ
4 సమహీనాధికానాం చ యదావల లక్షణొచ్చయః
మధ్యమస్య చ తుష్ట్యర్దం యదా సదేయం వివర్ధతా
5 కషీణసంగ్రహ వృత్తిశ చ యదావత సంప్రకీర్తితా
లభునాథేశ రూపేణ గరన్ద యొగేన భారత
6 విజిగీషొస తదా వృత్తమ ఉక్తం చైవ తదైవ తే
గణానాం వృత్తిమ ఇచ్ఛామి శరొతుం మతిమతాం వర
7 యదా గణాః పరవర్ధన్తే న భిథ్యన్తే చ భారత
అరీన హి విజిగీషన్తే సుహృథః పరాప్నువన్తి చ
8 భేథమూలొ వినాశొ హి గణానామ ఉపలభ్యతే
మన్త్రసంవరణం థుఃఖం బహూనామ ఇతి మే మతిః
9 ఏతథ ఇచ్ఛామ్య అహం శరొతుం నిఖిలేన పరంతప
యదా చ తే న భిథ్యేరంస తచ చ మే బరూహి పార్దివ
10 [భ]
గణానాం చ కులానాం చ రాజ్ఞాం చ భరతర్షభ
వైరసంథీపనావ ఏతౌ లొభామర్షౌ జనాధిప
11 లొభమ ఏకొ హి వృణుతే తతొ ఽమర్షమ అనన్తరమ
తౌ కషయవ్యయ సంయుక్తావ అన్యొన్యజనితాశ్రయౌ
12 చారమన్త్రబలాథానైః సామథానవిభేథనైః
కషయవ్యయ భయొపాయైః కర్శయన్తీతరేతరమ
13 తత్ర థానేన భిథ్యన్తే గణాః సంఘాతవృత్తయః
భిన్నా విమనసః సర్వే గచ్ఛన్త్య అరివశం భయాత
14 భేథాథ గణా వినశ్యన్తి భిన్నాః సూపజపాః పరైః
తస్మాత సంఘాతయొగేషు పరయతేరన గణాః సథా
15 అర్దా హయ ఏవాధిగమ్యన్తే సంఘాతబలపౌరుషాత
బాహ్యాశ చ మైత్రీం కుర్వన్తి తేషు సంఘాతవృత్తిషు
16 జఞానవృథ్ధాన పరశంసన్తః శుశ్రూషన్తః పరస్పరమ
వినివృత్తాభిసంధానాః సుఖమ ఏధన్తి సర్వశః
17 ధర్మిష్ఠాన వయవహారాంశ చ సదాపయన్తశ చ శాస్త్రతః
యదావత సంప్రవర్తన్తొ వివర్ధన్తే గణొత్తమాః
18 పుత్రాన భరాతౄన నిగృహ్ణన్తొ వినయే చ సథా రతాః
వినీతాంశ చ పరగృహ్ణన్తొ వివర్ధన్తే గణొత్తమాః
19 చారమన్త్రవిధానేషు కొశసంనిచయేషు చ
నిత్యయుక్తా మహాబాహొ వర్ధన్తే సర్వతొ గణాః
20 పరాజ్ఞాఞ శూరాన మహేష్వాసాన కర్మసు సదిరపౌరుషాన
మానయన్తః సథా యుక్తా వివర్ధన్తే గణా నృప
21 థరవ్యవన్తశ చ శూరాశ చ శస్త్రజ్ఞాః శాస్త్రపారగాః
కృచ్ఛ్రాస్వ ఆపత్సు సంమూఢాన గణాన ఉత్తారయన్తి తే
22 కరొధొ భేథొ భయొ థణ్డః కర్శనం నిగ్రహొ వధః
నయన్త్య అరివశం సథ్యొ గణాన భరతసత్తమ
23 తస్మాన మానయితవ్యాస తే గణముఖ్యాః పరధానతః
లొకయాత్రా సమాయత్తా భూయసీ తేషు పార్దివ
24 మన్త్రగుప్తిః పరధానేషు చారశ చామిత్రకర్శన
న గణాః కృత్స్నశొ మన్త్రం శరొతుమ అర్హన్తి భారత
25 గణముఖ్యైస తు సంభూయ కార్యం గణహితం మిదః
పృదగ గణస్య భిన్నస్య విమతస్య తతొ ఽనయదా
అర్దాః పరత్యవసీథన్తి తదానర్దా భవన్తి చ
26 తేషామ అన్యొన్యభిన్నానాం సవశక్తిమ అనుతిష్ఠతామ
నిగ్రహః పణ్డితైః కార్యః కషిప్రమ ఏవ పరధానతః
27 కులేషు కలహా జాతాః కులవృథ్ధైర ఉపేక్షితాః
గొత్రస్య రాజన కుర్వన్తి గణసంభేథ కారికామ
28 ఆభ్యన్తరం భయం రక్ష్యం సురక్ష్యం బాహ్యతొ భయమ
అభ్యన్తరాథ భయం జాతం సథ్యొ మూలం నికృన్తతి
29 అకస్మాత కరొధలొభాథ వా మొహాథ వాపి సవభావజాత
అన్యొన్యం నాభిభాషన్తే తత్పరాభవ లక్షణమ
30 జాత్యా చ సథృశాః సర్వే కులేన సథృశాస తదా
న తు శౌర్యేణ బుథ్ధ్యా వా రూపథ్రవ్యేణ వా పునః
31 భేథాచ చైవ పరమాథాచ చ నామ్యన్తే రిపుభిర గణాః
తస్మాత సంఘాతమ ఏవాహుర గణానాం శరణం మహత