శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 62
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 62) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [జ]
కిమర్దం రాజశార్థూలొ ధర్మరాజొ యుధిష్ఠిరః
గాన్ధార్యాః పరేషయామ ఆస వాసుథేవం పరంతపమ
2 యథా పూర్వం గతః కృష్ణః శమార్దం కౌరవాన పరతి
న చ తం లబ్ధవాన కామం తతొ యుథ్ధమ అభూథ ఇథమ
3 నిహతేషు తు యొధేషు హతే థుర్యొధనే తదా
పృదివ్యాం పాణ్డవేయస్య నిఃసపత్నే కృతే యుధి
4 విథ్రుతే శిబిరే శూన్యే పరాప్తే యశసి చొత్తమే
కిం ను తత కారణం బరహ్మన యేన కృష్ణొ గతః పునః
5 న చ తత కారణం బరహ్మన్న అల్పం వై పరతిభాతి మే
యత్రాగమథ అమేయాత్మా సవయమ ఏవ జనార్థనః
6 తత్త్వతొ వై సమాచక్ష్వ సర్వమ అధ్వర్యు సత్తమ
యచ చాత్ర కారణం బరహ్మన కార్యస్యాస్య వినిశ్చయే
7 [వై]
తవథ యుక్తొ ఽయమ అనుప్రశ్నొ యన మాం పృచ్ఛసి పార్దివ
తత తే ఽహం సంప్రవక్ష్యామి యదావథ భరతర్షభ
8 హతం థుర్యొధనం థృష్ట్వా భిమ సేనేన సంయుగే
వయుత్క్రమ్య సమయం రాజన ధార్తరాష్ట్రం మహాబలమ
9 అన్యాయేన హతం థృష్ట్వా గథాయుథ్ధేన భారత
యుధిష్ఠిరం మహారాజ మహథ భయమ అదావిశత
10 చిన్తయానొ మహాభాగాం గాన్ధారీం తపసాన్వితామ
ఘొరేణ తపసా యుక్తాం తరైలొక్యమ అపి సా థహేత
11 తస్య చిన్తయమానస్య బుథ్ధిః సమభవత తథా
గాన్ధార్యాః కరొధథీప్తాయాః పూర్వం పరశమనం భవేత
12 సా హి పుత్రవధం శరుత్వా కృతమ అస్మాభిర ఈథృశమ
మానసేనాగ్నినా కరుథ్ధా భస్మసాన నః కరిష్యతి
13 కదం థుఃఖమ ఇథం తీవ్రం గాన్ధారీ రప్సహిష్యతి
శరుత్వా వినిహతం పుత్రం ఛలేనాజిహ్మ యొథ్నినమ
14 ఏవం విచిన్త్య బహుధా భయశొకసమన్వితః
వాసుథేవమ ఇథం వాక్యం ధర్మరాజొ ఽభయభాషత
15 తవ పరసాథాథ గొవిన్థ రాజ్యం నిహతకణ్టకమ
అప్రాప్యం మనసాపీహ పరాప్తమ అస్మాభిర అచ్యుత
16 పరత్యక్షం మే మహాబాహొ సంగ్రామే లొమహర్షణే
విమర్థః సుమహాన పరాప్తస తవయా యాథవనన్థన
17 తవయా థేవాసురే యుథ్ధే వధార్దమ అమర థవిషామ
యదా సాహ్యం పురా థత్తం హతాశ చ విబుధథ్విషః
18 సాహ్యం తదా మహాబాహొ థత్తమ అస్మాకమ అచ్యుత
సారద్యేన చ వార్ష్ణేయ భవతా యథ ధృతా వయమ
19 యథి న తవం భవేన నాదః ఫల్గునస్య మహారణే
కదం శక్యొ రణే జేతుం భవేథ ఏష బలార్ణవః
20 గథాప్రహారా విపులాః పరిఘైశ చాపి తాడనమ
శక్తిభిర భిణ్డిపాలైశ చ తొమరైః సపరశ్వధైః
21 వాచశ చ పరుషాః పరాప్తాస తవయా హయ అస్మథ్ధితైషిణా
తాశ చ తే సఫలాః సర్వా హతే థుర్యొధనే ఽచయుత
22 గాన్ధార్యా హి మహాబాహొ కరొధం బుధ్యస్వ మాధవ
సా హి నిత్యం మహాభాగా తపసొగ్రేణ కర్శితా
23 పుత్రపౌత్ర వధం శరుత్వా ధరువం నః సంప్రధక్ష్యతి
తస్యాః పరసాథనం వీర పరాప్తకాలం మతం మమ
24 కశ చ తాం కరొధథీప్తాక్షీం పుత్రవ్యసనకర్శితామ
వీక్షితుం పురుషః శక్తస తవామ ఋతే పురుషొత్తమ
25 తత్ర మే గమనం పరాప్తం రొచతే తవ మాధవ
గాన్ధార్యాః కరొధథీప్తాయాః పరశమార్దమ అరింథమ
26 తవం హి కర్తా వికర్తా చ లొకానాం పరభవాప్యయః
హేతుకారణ సంయుక్తైర వాక్యైః కాలసమీరితైః
27 కషిప్రమ ఏవ మహాప్రాజ్ఞ గాన్ధారీం శమయిష్యసి
పితామహశ చ భగవాన కృష్ణస తత్ర భవిష్యతి
28 సర్వదా తే మహాబాహొ గాన్ధార్యాః కరొధనాశనమ
కర్తవ్యం సాత్వతశ్రేష్ఠ పాణ్డవానాం హితైషిణా
29 ధర్మరాజస్య వచనం శరుత్వా యథుకులొథ్వహః
ఆమన్త్ర్య థారుకం పరాహ రదః సజ్జొ విధీయతామ
30 కేశవస్య వచః శరుత్వా తవరమాణొ ఽద థారుకః
నయవేథయథ రదం సజ్జం కేశవాయ మహాత్మనే
31 తం రదం యాథవ శరేష్ఠః సమారుహ్య పరంతపః
జగామ హాస్తినపురం తవరితః కేశవొ విభుః
32 తద పరాయాన మహారాజ మాధవొ భగవాన రదీ
నాగసాహ్వయమ ఆసాథ్య పరవివేశ చ వీర్యవాన
33 పరవిశ్య నగరం వీరొ రదఘొషేణ నాథయన
విథితొ ధృతరాష్ట్రస్య సొ ఽవతీర్య రదొత్తమాత
34 అభ్యగచ్ఛథ అథీనాత్మా ధృతరాష్ట్ర నివేశనమ
పూర్వం చాభిగతం తత్ర సొ ఽపశ్యథ ఋషిసత్తమమ
35 పాథౌ పరపీడ్య కృష్ణస్య రాజ్ఞశ చాపి జనార్థనః
అభ్యవాథయథ అవ్యగ్రొ గాన్ధారీం చాపి కేశవః
36 తతస తు యాథవ శరేష్ఠొ ధృతరాష్ట్రమ అధొక్షజః
పాణిమ ఆలమ్బ్య రాజ్ఞః స సస్వనం పరరురొథ హ
37 స ముహూర్తమ ఇవొత్సృజ్య బాష్పం శొకసముథ్భవమ
పరక్షాల్య వారిణా నేత్రే ఆచమ్య చ యదావిధి
ఉవాచ పరశ్రితం వాక్యం ధృతరాష్ట్రమ అరింథమః
38 న తే ఽసత్య అవిథితం కిం చిథ భూతభవ్యస్య భారత
కాలస్య చ యదావృత్తం తత తే సువిథితం పరభొ
39 యథ ఇథం పాణ్డవైః సర్వైస తవ చిత్తానురొధిభిః
కదం కులక్షయొ న సయాత తదా కషత్రస్య భారత
40 భరాతృభిః సమయం కృత్వా కషాన్తవాన ధర్మవత్సలః
థయూతచ ఛల జితైః శక్తైర వనవాసొ ఽభయుపాగతః
41 అజ్ఞాతవాస చర్యా చ నానా వేశ సమావృతైః
అన్యే చ బహవః కలేశాస తవ అశక్తైర ఇవ నిత్యథా
42 మయా చ సవయమ ఆగమ్య యుథ్ధకాల ఉపస్దితే
సర్వలొకస్య సాంనిధ్యే గరామాంస తవం పఞ్చ యాచితః
43 తవయా కాలొపసృష్టేన లొభతొ నాపవర్జితాః
తవాపరాధాన నృపతే సర్వం కషత్రం కషయం గతమ
44 భీష్మేణ సొమథత్తేన బాహ్లికేన కృపేణ చ
థరొణేన చ సపుత్రేణ విథురేణ చ ధీమతా
యాచితస తవం శమం నిత్యం న చ తత కృతవాన అసి
45 కాలొపహతచిత్తొ హి సర్వొ ముహ్యతి భారత
యదా మూఢొ భవాన పూర్వమ అస్మిన్న అర్దే సముథ్యతే
46 కిమ అన్యత కాలయొగాథ ధి థిష్టమ ఏవ పరాయణమ
మా చ థొషం మహారాజ పాణ్డవేషు నివేశయ
47 అల్పొ ఽపయ అతిక్రమొ నాస్తి పాణ్డవానాం మహాత్మనామ
ధర్మతొ నయాయతశ చైవ సనేహతశ చ పరంతప
48 ఏతత సర్వం తు విజ్ఞాయ ఆత్మథొషకృతం ఫలమ
అసూయాం పాణ్డుపుత్రేషు న భవాన కర్తుమ అర్హతి
49 కులం వంశశ చ పిణ్డశ చ యచ చ పుత్రకృతం ఫలమ
గాన్ధార్యాస తవ చైవాథ్య పాణ్డవేషు పరతిష్ఠితమ
50 ఏతత సర్వమ అనుధ్యాత్వా ఆత్మనశ చ వయతిక్రమమ
శివేన పాణ్డవాన ధయాహి నమస తే భరతర్షభ
51 జానాసి చ మహాబాహొ ధర్మరాజస్య యా తవయి
భక్తిర భరతశార్థూల సనేహశ చాపి సవభావతః
52 ఏతచ చ కథనం కృత్వా శత్రూణామ అపకారిణామ
థహ్యతే సమ థివారాత్రం న చ శర్మాధిగచ్ఛతి
53 తవాం చైవ నరశార్థూల గాన్ధారీం చ యశస్వినీమ
స శొచన భరతశ్రేష్ఠ న శాన్తిమ అధిగచ్ఛతి
54 హరియా చ పరయావిష్టొ భవన్తం నాధిగచ్ఛతి
పుత్రశొకాభిసంతప్తం బుథ్ధివ్యాకులితేన్థ్రియమ
55 ఏవమ ఉక్త్వా మహారాజ ధృతరాష్ట్రం యథూత్తమః
ఉవాచ పరమం వాక్యం గాన్ధారీం శొకకర్శితామ
56 సౌబలేయి నిబొధ తవం యత తవాం వక్ష్యామి సువ్రతే
తవత్సమా నాస్తి లొకే ఽసమిన్న అథ్య సీమన్తినీ శుభే
57 జానామి చ యదా రాజ్ఞి సభాయ్యాం మమ సంనిధౌ
ధర్మార్దసహితం వాక్యమ ఉభయొః పక్షయొర హితమ
ఉక్తవత్య అసి కల్యాణి న చ తే తనయైః శరుతమ
58 థుర్యొధనస తవయా చొక్తొ జయార్దీ పరుషం వచః
శృణు మూఢ వచొ మహ్యం యతొ ధర్మస తతొ జయః
59 తథ ఇథం సమనుప్రాప్తం తవ వాక్యం నృపాత్మజే
ఏవం విథిత్వా కల్యాణి మా సమ శొకే మనః కృదాః
పాణ్డవానాం వినాశాయ మా తే బుథ్ధిః కథా చన
60 శక్తా చాసి మహాభాగే పృదివీం సచరాచరామ
చక్షుషా కరొధథీప్తేన నిర్థగ్ధుం తపసొ బలాత
61 వాసుథేవ వచః శరుత్వా గాన్ధారీ వాక్యమ అబ్రవీత
ఏవమ ఏతన మహాబాహొ యదా వథసి కేశవ
62 ఆధిభిర థహ్యమానాయా మతిః సంచలితా మమ
సా మే వయవస్దితా శరుత్వా తవ వయాక్యం జనార్థన
63 రాజ్ఞస తవ అన్ధస్య వృథ్ధస్య హతపుత్రస్య కేశవ
తవం గతిః సహ తైర వీరైః పాణ్డవైర థవిపథాం వర
64 ఏతావథ ఉక్త్వా వచనం ముఖం పరచ్ఛాథ్య వాససా
పుత్రశొకాభిసంతప్తా గాన్ధారీ పరరురొథ హ
65 తత ఏనాం మహాబాహుః కేశవః శొకకర్శితామ
హేతుకారణ సంయుక్తైర వాక్యైర ఆశ్వాసయత పరభుః
66 సమాశ్వాస్య చ గాన్ధారీం ధృతరాష్ట్రం చ మాధవః
థరౌణేః సంకల్పితం భావమ అన్వబుధ్యత కేశవః
67 తతస తవరిత ఉత్దాయ పాథౌ మూర్ధ్నా పరణమ్య చ
థవైపాయనస్య రాజేన్థ్ర తద కౌరవమ అబ్రవీత
68 ఆపృచ్ఛే తవాం కురుశ్రేష్ఠ మా చ శొకే మనః కృదాః
థరౌణేః పాపొ ఽసత్య అభిప్రాయస తేనాస్మి సహసొత్దితః
పాణ్డవానాం వధే రాత్రౌ బుథ్ధిస తేన పరథర్శితా
69 ఏతచ ఛరుత్వా తు వచనం గాన్ధార్యా సహితొ ఽబరవీత
ధృతరాష్ట్రొ మహాబాహుః కేశవం కేశి సూథనమ
70 శీఘ్రం గచ్ఛ మహాబాహొ పాణ్డవాన పరిపాలయ
భూయస తవయా సమేష్యామి కషిప్రమ ఏవ జనార్థన
పరాయాత తతస తు తవరితొ థారుకేణ సహాచ్యుతః
71 వాసుథేవే గతే రాజన ఘృతరాష్ట్రం జనేశ్వరమ
ఆశ్వాసయథ అమేయాత్మా వయాసొ లొకనమస్కృతః
72 వాసుథేవొ ఽపి ధర్మాత్మా కృతకృత్యొ జగామ హ
శిబిరం హాస్తినపురాథ థిథృక్షుః పాణ్డవాన నృప
73 ఆగమ్య శిబిరం రత్రౌ సొ ఽభయగచ్ఛత పాణ్డవాన
తచ చ తేభ్యః సమాఖ్యాయ సహితస తైః సమావిశత