శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 36
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 36) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వై]
తతొ వినశనం రాజన్న ఆజగామ హలాయుధః
శూథ్రాభీరాన పరతి థవేషాథ యత్ర నష్టా సరస్వతీ
2 యస్మాత సా భరతశ్రేష్ఠ థవేషాన నష్టా సరస్వతీ
తస్మాత తథ ఋషయొ నిత్యం పరాహుర వినశనేతి హ
3 తచ చాప్య ఉపస్పృశ్య బలః సరస్వత్యాం మహాబలః
సుభూమికం తతొ ఽగచ్ఛత సరస్వత్యాస తటే వరే
4 తత్ర చాప్సరసః శుభ్రా నిత్యకాలమ అతన్థ్రితాః
కరీడాభిర విమలాభిశ చ కరీడన్తి విమలాననాః
5 తత్ర థేవాః సగన్ధర్వా మాసి మాసి జనేశ్వర
అభిగచ్ఛన్తి తత తీర్దం పుణ్యం బరాహ్మణ సేవితమ
6 తత్రాథృశ్యన్త గన్ధర్వాస తదైవాప్సరసాం గణాః
సమేత్య సహితా రాజన యదా పరాప్తం యదాసుఖమ
7 తత్ర మొథన్తి థేవాశ చ పితరశ చ సవీరుధః
పుణ్యైః పుష్పైః సథా థివ్యైః కీర్యమాణాః పునః పునః
8 ఆక్రీడభూమిః సా రాజంస తాసామ అప్సరసాం శుభా
సుభూమికేతి విఖ్యాతా సరస్వత్యాస తటే వరే
9 తత్ర సనాత్వా చ థత్త్వా చ వసు విప్రేషు మాధవః
శరుత్వా గీతాం చ తథ థివ్యం వాథిత్రాణాం చ నిఃస్వనమ
10 ఛాయాశ చ విపులా థృష్ట్వా థేవగన్ధర్వరక్షసామ
గన్ధర్వాణాం తతస తీర్దమ ఆగచ్ఛథ రొహిణీ సుతః
11 విశ్వావసుముఖాస తత్ర గన్ధర్వాస తపసాన్వితాః
నృత్తవాథిత్రగీతం చ కుర్వన్తి సుమనొరమమ
12 తత్ర థత్త్వా హలధరొ విప్రేభ్యొ వివిధం వసు
అజావికం గొఖరొష్ట్రం సువర్ణం రజతం తదా
13 భొజయిత్వా థవిజాన కామైః సంతర్ప్య చ మహాధనైః
పరయయౌ సహితొ విప్రైః సతూయమానశ చ మాధవః
14 తస్మాథ గన్ధర్వతీర్దాచ చ మహాబాహుర అరింథమః
గర్గ సరొతొ మహాతీర్దమ ఆజగామైక కుణ్డలీ
15 యత్ర గర్గేణ వృథ్ధేన తపసా భావితాత్మనా
కాలజ్ఞానగతిశ చైవ జయొతిషాం చ వయతిక్రమః
16 ఉత్పాతా థారుణాశ చైవ శుభాశ చ జనమేజయ
సరస్వత్యాః శుభే తీర్దే విహితా వై మహాత్మనా
తస్య నామ్నా చ తత తీర్దం గర్గ సరొత ఇతి సమృతమ
17 తత్ర గర్గ మహాభాగమ ఋషయః సువ్రతా నృప
ఉపాసాం చక్రిరే నిత్యం కాలజ్ఞానం పరతి పరభొ
18 తత్ర గత్వా మహారాజ బలః శవేతానులేపనః
విధివథ ధి ధనం థత్త్వా మునీనాం భావితాత్మనామ
19 ఉచ్చావచాంస తదా భక్ష్యాన థవిజేభ్యొ విప్రథాయ సః
నీలవాసాస తతొ ఽగచ్ఛచ ఛఙ్ఖతీర్దం మహాయశాః
20 తత్రాపశ్యన మహాశఙ్ఖం మహామేరుమ ఇవొచ్ఛ్రితమ
శవేతపర్వత సంకాశమ ఋషిసంఘైర నిషేవితమ
సరస్వత్యాస తటే జాతం నగం తాలధ్వజొ బలీ
21 యక్షా విథ్యాధరాశ చైవ రాక్షసాశ చామితౌజసః
పిశాచాశ చామితబలా యత్ర సిథ్ధాః సహస్రశః
22 తే సర్వే హయ అశనం తయక్త్వా ఫాలం తస్యా వనస్పతేః
వరతైశ చ నియమైశ చైవ కాలే కాలే సమ భుఞ్జతే
23 పరాప్తైశ చ నియమైస తైస తైర విచరన్తః పృదక పృదక
అథృశ్యమానా మనుజైర వయచరన పురుషర్షభ
24 ఏవం ఖయాతొ నరపతే లొకే ఽసమిన స వనస్పతిః
తత్ర తీర్దం సరస్వత్యాః పావనం లొకవిశ్రుతమ
25 తస్మింశ చ యథుశార్థూలొ థత్త్వా తీర్దే యశస్వినామ
తామ్రాయసాని భాణ్డాని వస్త్రాణి వివిధాని చ
26 పూజాయిత్వా థవిజాంశ చైవ పూజితశ చ తపొధనైః
పుణ్యం థవైతవనం రాజన్న ఆజగామ హలాయుధః
27 తత్ర గత్వా మునీన థృష్ట్వా నానావేషధరాన బలః
ఆప్లుత్య సలిలే చాపి పూజయామ ఆస వై థవిజాన
28 తదైవ థత్త్వా విప్రేభ్యః పరొభొగాన సుపుష్కలాన
తతః పరాయాథ బలొ రాజన థక్షిణేన సరస్వతీమ
29 గత్వా చైవ మహాబాహుర నాతిథూరం మహాయశాః
ధర్మాత్మా నాగధన్వానం తీర్దమ ఆగమథ అచ్యుతః
30 యత్ర పన్నగరాజస్య వాసుకేః సంనివేశనమ
మహాథ్యుతేర మహారాజ బహుభిః పన్నగైర వృతమ
యత్రాసన్న ఋషయః సిథ్ధాః సహస్రాణి చతుర్థశ
31 యత్ర థేవాః సమాగమ్య వాసుకిం పన్నగొత్తమమ
సర్వపన్నగ రాజానమ అభ్యషిఞ్చన యదావిధి
పన్నగేభ్యొ భయం తత్ర విథ్యతే న సమ కౌరవ
32 తత్రాపి విధివథ థత్త్వా విప్రేభ్యొ రత్నసంచయాన
పరాయాత పరాచీం థిశం రాజన థీప్యమానః సవతేజసా
33 ఆప్లుత్య బహుశొ హృష్టస తేషు తీర్దేషు లాఙ్గలీ
థత్త్వా వసు థవిజాతిభ్యొ జగామాతి తపస్వినః
34 తత్రస్దాన ఋషిసంఘాంస తాన అహివాథ్య హలాయుధః
తతొ రామొ ఽగమత తీర్దమ ఋషిభిః సేవితం మహత
35 యత్ర భూయొ నివవృతే పరాఙ్ముఖా వై సరస్వతీ
ఋషీణాం నైమిషేయాణామ అవేక్షార్దం మహాత్మనామ
36 నివృత్తాం తాం సరిచ్ఛ్రేష్ఠాం తత్ర థృష్ట్వా తు లాఙ్గలీ
బభూవ విస్మితొ రాజన బలాః శవేతానులేపనః
37 [జ]
కస్మాత సారస్వతీ బరహ్మన నివృత్తా పరాఙ్ముఖీ తతః
వయాఖ్యాతుమ ఏతథ ఇచ్ఛామి సర్వమ అధ్వర్యు సత్తమ
38 కస్మింశ చ కారణే తత్ర విస్మితొ యథునన్థనః
వినివృత్తా సరిచ్ఛ్రేష్ఠా కదమ ఏతథ థవిజొత్తమ
39 [వై]
పూర్వం కృతయుగే రాజన నైమిషేయాస తపస్వినః
వర్తమానే సుబహులే సత్రే థవాథశ వార్షికే
ఋషయొ బహవొ రాజంస తత్ర సంప్రతిపేథిరే
40 ఉషిత్వా చ మహాభాగాస తస్మిన సత్రే యదావిధి
నివృత్తే నైమిషేయే వై సత్రే థవాథశ వార్షికే
ఆజగ్ముర ఋషయస తత్ర బహవస తీర్దకారణాత
41 ఋషీణాం బహులాత్వాత తు సరస్వత్యా విశాం పతే
తీర్దాని నగరాయన్తే కూలే వై థక్షిణే తథా
42 సమన్తపఞ్చకం యావత తావత తే థవిజసత్తమాః
తీర్దలొభాన నరవ్యాఘ్ర నథ్యాస తీరం సమాశ్రితాః
43 జుహ్వతాం తత్ర తేషాం తు మునీనాం భావితాత్మనామ
సవాధ్యాయేనాపి మహతా బభూవుః పూరితా థిశః
44 అగ్నిహొత్రైస తతస తేషాం హూయమానైర మహాత్మనామ
అశొభత సరిచ్ఛ్రేష్ఠా థీప్యమానైః సమన్తతః
45 వాలఖిల్యా మహారాజ అశ్మకుట్టాశ చ తాపసాః
థన్తొలూఖలినశ చాన్యే సంప్రక్షాలాస తదాపరే
46 వాయుభక్షా జలాహారాః పర్ణభక్షాశ చ తాపసాః
నానా నియమయుక్తాశ చ తదా సదణ్డిలశాయినః
47 ఆసన వై మునయస తత్ర సరస్వత్యాః సమీపతః
శొభయన్తః సరిచ్ఛ్రేష్ఠాం గఙ్గామ ఇవ థివౌకసః
48 తతః పశ్చాత సమాపేతుర ఋషయః సత్ర యాజినః
తే ఽవకాశం న థథృశుః కురుక్షేత్రే మహావ్రతాః
49 తతొ యజ్ఞొపవీతైస తే తత తీర్దం నిర్మిమాయ వై
జుహువుశ చాగ్నిహొత్రాణి చక్రుశ చ వివిధాః కరియాః
50 తతస తమ ఋషిసాంఘాతం నిరాశం చిన్తయాన్వితమ
థర్శయామ ఆస రాజేన్థ్ర తేషామ అర్దే సరస్వతీ
51 తతః కుఞ్జాన బహూన కృత్వా సంనివృత్తా సరిథ వరా
ఋషీణాం పుణ్యతపసాం కారుణ్యాజ జనమేజయ
52 తతొ నివృత్య రాజేన్థ్ర తేషామ అర్దే సరస్వతీ
భూయః పరతీచ్య అభిముఖీ సుస్రావ సరితాం వరా
53 అమొఘా గమనం కృత్వా తేషాం భూయొ వరజామ్య అహమ
ఇత్య అథ్భుతం మహచ చక్రే తతొ రాజన మహానథీ
54 ఏవం స కుఞ్జొ రాజేన్థ్ర నైమిషేయ ఇతి సమృతః
కురుక్షేత్రే కురుశ్రేష్ఠ కురుష్వ మహతీః కరియాః
55 తత్ర కుఞ్జాన బహూన థృష్ట్వా సంనివృత్తాం చ తాం నథీమ
బభూవ విస్మయస తత్ర రామస్యాద మహాత్మనః
56 ఉపస్పృశ్య తు తత్రాపి విధివథ యథునన్థనః
థత్త్వా థాయాన థవిజాతిభ్యొ భాణ్డాని వివిధాని చ
భక్ష్యం పేయం చ వివిధం బరాహ్మణాన పరత్యపాథయత
57 తతః పరాయాథ బలొ రాజన పూజ్యమానొ థవిజాతిభిః
సరస్వతీ తీర్దవరం నానాథ్విజ గణాయుతమ
58 బథరేఙ్గుథ కాశ్మర్య పలక్షాశ్వత్ద విభీతకైః
పనసైశ చ పలాశైశ చ కరీరైః పీలుభిస తదా
59 సరస్వతీ తీరరుహైర బన్ధనైః సయన్థనైస తదా
పరూషక వనైశ చైవ బిల్వైర ఆమ్రాతకైస తదా
60 అతిముక్త కషణ్డైశ చ పారిజాతైశ చ శొభితమ
కథలీ వనభూయిష్ఠమ ఇష్టం కాన్తం మనొరమమ
61 వాయ్వమ్బుఫలపర్ణాథైర థన్తొలూఖలికైర అపి
తదాశ్మ కుట్టైర వానేయైర మునిభిర బహుభిర వృతమ
62 సవాధ్యాయఘొషసంఘుష్టం మృగయూదశతాకులమ
అహింస్రైర ధర్మపరమైర నృత్యైర అత్యన్తసేవితమ
63 సప్త సారస్వతం తీర్దమ ఆజగామ హలాయుధః
యత్ర మఙ్కణకః సిథ్ధస తపస తేపే మహామునిః