శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 30

వ్యాస మహాభారతము (శల్య పర్వము - అధ్యాయము - 30)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [స]
తతస తేష్వ అపయాతేషు రదేషు తరిషు పాణ్డవాః
తం హరథం పరత్యపథ్యన్త యాత్ర థుర్యొధనొ ఽభవత
2 ఆసాథ్య చ కురు శరేష్ఠ తథా థవైపాయన హరథమ
సతమ్భితం ధార్తరాష్ట్రేణ థృష్ట్వా తం సలిలాశయమ
వాసుథేవమ ఇథం వాక్యమ అబ్రవీత కురునన్థనః
3 పశ్యేమాం ధార్తరాష్ట్రేణ మాయామ అప్సు పరయొజితామ
విష్టభ్య సలిలం శేతే నాస్య మానుషతొ భయమ
4 థైవీం మాయామ ఇమాం కృత్వా సలిలాన్తర గతొ హయ అయమ
నికృత్యా నికృతిప్రజ్ఞొ న మే జీవన విమొక్ష్యతే
5 యథ్య అస్య సమరే సాహ్యం కురుతే వజ్రభృత సవయమ
తదాప్య ఏనం హతం యుథ్ధే లొకొ థరక్ష్యతి మాధవ
6 [వా]
మాయావిన ఇమాం మాయాం మాయయా జహి భారత
మాయావీ మాయయా వధ్యః సత్యమ ఏతథ యుధిష్ఠిర
7 కిర్యాభ్యుపాయైర బహులైర మాయామ అస్పు పరయొజ్య హ
జహి తవం భరతశ్రేష్ఠ పాపాత్మానం సుయొధనమ
8 కిర్యాభ్యుపాయైర ఇన్థ్రేణ నిహతా థైత్యథానవాః
కరియాభ్యుపాయైర బహుభిర బలిర బథ్ధొమహాత్మనా
9 కరియాభ్యుపాయైః పూర్వం హి హిరణ్యాక్షొ మహాసురః
హిరణ్యకశిపుశ చైవ కరియయైవ నిషూథితౌ
వృత్రశ చ నిహతొ రాజన కరియయైవ న సంశయః
10 తదా పౌలస్త్య తనయొ రావణొ నామ రాక్షసః
రామేణ నిహతొ రాజన సానుబన్ధః సహానుగః
కరియయా యొగమ ఆస్దాయ తదా తవమ అపి విక్రమ
11 కరియాభ్యుపాయైర నిహతొ మయా రాజన పురాతనే
తారకశ చ మహాథైత్యొ విప్రచిత్తిశ చ వీర్యవాన
12 వాతాపిర ఇల్వలశ చైవ తరిశిరాశ చ తదా విభొ
సున్థొపసున్థావ అసురౌ కరియయైవ నిషూథితౌ
13 కరియాభ్యుపాయైర ఇన్థ్రేణ తరిథివం భుజ్యతే విభొ
కరియా బలవతీ రాజన నాన్యత కిం చిథ యుధిష్ఠిర
14 థైత్యాశ చ థానవాశ చైవ రాక్షసాః పార్దివాస తదా
కరియాభ్యుపాయైర నిహతాః కరియాం తస్మాత సమాచర
15 [స]
ఇత్య ఉక్తొ వాసుథేవేన పాణ్డవః సంశితవ్రతః
జలస్దం తం మహారాజ తవ పుత్రం మలా బలమ
అభ్యభాషత కౌన్తేయః పరహసన్న ఇవ భారత
16 సుయొధన కిమర్దొ ఽయమ ఆరమ్భొ ఽసపు కృతస తవయా
సర్వం కషత్రం ఘాతయిత్వా సవకులం చ విశాం పతే
17 జలాశయం పరవిష్టొ ఽథయ వాఞ్ఛఞ జీవితమ ఆత్మనః
ఉత్తిష్ఠ రాజన యుధ్యస్వ సహాస్మాభిః సుయొధన
18 స చ థర్పొ నరశ్రేష్ఠ స చ మానః కవ తే గతః
యస తవం సంస్తభ్య సలిలం భీతొ రాజన వయవస్దితః
19 సర్వే తవాం శూర ఇత్య ఏవ జనా జల్పన్తి సంసథి
వయర్దం తథ భవతొ మన్యే శౌర్యం సలిలశాయినః
20 ఉత్తిష్ఠ రాజన యుధ్యస్వ కషత్రియొ ఽసి కులొథ్భవః
కౌరవేయొ విశేషేణ కులే జన్మ చ సంస్మర
21 స కదం కౌరవే వంశే పరశంసఞ జన్మ చాత్మనః
యుథ్ధాథ భీతస తతస తొయం పరవిశ్య పరతితిష్ఠసి
22 అయుథ్ధమ అవ్యవస్దానం నైష ధర్మః సనాతనః
అనార్యజుష్టమ అస్వర్గ్యం రణే రాజన పలాయనమ
23 కదం పారమ అగత్వా హి యుథ్ధే తవం వై జిజీవిషుః
ఇమాన నిపతితాన థృష్ట్వా పుత్రాన భరాతౄన పితౄంస తదా
24 సంబన్ధినొ వయస్యాంశ చ మాతులాన బాన్ధవాంస తదా
ఘాతయిత్వా కదం తాత హరథే తిష్ఠసి సాంప్రతమ
25 శూరమానీ న శూరస తవం మిద్యా వథసి భారత
శూరొ ఽహమ ఇతి థుర్బుథ్ధే సర్వలొకస్య శృణ్వతః
26 న హి శూరాః పలాయన్తే శత్రూన థృష్ట్వా కదం చన
బరూహి వా తవం యయా ధృత్యా శూర తయజసి సంగరమ
27 స తవమ ఉత్తిష్ఠ యుధ్యస్వ వినీయ భయమ ఆత్మనః
ఘాతయిత్వా సర్వసైన్యం భరాతౄంశ చైవ సుయొధన
28 నేథానీం జీవితే బుథ్ధిః కార్యా ధర్మచికీర్షయా
కషత్రధర్మమ అపాశ్రిత్య తవథ్విధేన సుయొధన
29 యత తత కర్ణమ ఉపాశ్రిత్య శకునిం చాపి సౌబలమ
అమర్త్య ఇవ సంమొహాత తవమ ఆత్మానం న బుథ్ధవాన
30 తత పాపం సుమహత కృత్వ పరతియుధ్యస్వ భారత
కదం హి తవథ్విధొ మొహాథ రొచయేత పలాయనమ
31 కవ తే తత పౌరుషం యాతం కవ చ మానః సుయొధన
కవ చ విక్రాన్తతా యాతా కవ చ విస్ఫూర్జితం మహత
32 కవ తే కృతాస్త్రతా యాతా కిం చ శేషే జలాశయే
స తవమ ఉత్తిష్ఠ యుధ్యస్వ అక్షత్ర ధర్మేణ భారత
33 అస్మాన వా తవం పరాజిత్య పరశాధి పృదివీమ ఇమామ
అద వా నిహతొ ఽసమాభిర భూమౌ సవప్స్యసి భారత
34 ఏష తే పరదమొ ధర్మః సృష్టొ ధాత్రా మహాత్మనా
తం కురుష్వ యదాతద్యం రాజా భవ మహారద
35 [థుర]
నైతచ చిత్రం మహారాజ యథ భీః పరాణినమ ఆవిశత
న చ పరాణభయాథ భీతొ వయపయాతొ ఽసమి భారత
36 అరదశ చానిషఙ్గీ చ నిహతః పార్ష్ణిసారదిః
ఏకశ చాప్య అగణః సంఖ్యే పరత్యాశ్వాసమ అరొచయమ
37 న పరాణహేతొర న భయాన న విషాథాథ విశాం పతే
ఇథమ అమ్భః పరవిష్టొ ఽసమి శరమాత తవ ఇథమ అనుష్ఠితమ
38 తవం చాశ్వసిహి కౌన్తేయ యే చాప్య అనుగతాస తవ
అహమ ఉత్దాయ వః సర్వాన పరతియొత్స్యామి సంయుగే
39 [య]
ఆశ్వస్తా ఏవ సర్వే సమ చిరం తవాం మృగయామహే
తథ ఇథానీం సముత్తిష్ఠ యుధ్యస్వేహ సుయొధన
40 హత్వా వా సమరే పార్దాన సఫీతం రాజ్యమ అవాప్నుహి
నిహతొ వా రణే ఽసమాభిర వీరలొకమ అవాప్స్యసి
41 [థుర]
యథర్దం రాజ్యమ ఇచ్ఛామి కురూణాం కురునన్థన
త ఇమే నిహతాః సర్వే భరాతరొ మే జనేశ్వర
42 కషీణరత్నాం చ పృదివీం హతక్షత్రియ పుంగవామ
నాభ్యుత్సహామ్య అహం భొక్తుం విధవామ ఇవ యొషితమ
43 అథ్యాపి తవ అహమ ఆశంసే తవాం విజేతుం యుధిష్ఠిర
భఙ్క్త్వా పాఞ్చాల పాణ్డూనామ ఉత్సాహం భరతర్షభ
44 న తవ ఇథానీమ అహం మన్యే కార్యం యుథ్ధేన కర్హి చిత
థరొణే కర్ణే చ సంశాన్తే నిహతే చ పితామహే
45 అస్త్వ ఇథానీమ ఇయం రాజన కేవలా పృదివీ తవ
అసహాయొ హి కొ రాజా రాజ్యమ ఇచ్ఛేత పరశాసితుమ
46 సుహృథస తాథృశాన హిత్వా పుత్రాన భరాతౄన పితౄన అపి
భవథ్భిశ చ హృతే రాజ్యే కొ ను జీవేత మాథృశః
47 అహం వనం గమిష్యామి హయ అజినైః పరతివాసితః
రతిర హి నాస్తి మే రాజ్యే హతపక్షస్య భారత
48 హతబాన్ధవ భూయిష్ఠా హతాశ్వా హతకుఞ్జరా
ఏషా తే పృదివీ రాజన భుఙ్క్ష్వైనాం విగతజ్వరః
49 వనమ ఏవ గమిష్యామి వసామొ మృగచర్మణీ
న హి మే నిర్జితస్యాస్తి జీవితే ఽథయ సపృహా విభొ
50 గచ్ఛ తవం భుఙ్క్ష్వ రాజేన్థ్ర పృదివీం నిహతేశ్వరామ
హతయొధాం నష్టరత్నాం కషీణవప్రాం యదాసుఖమ
51 [య]
ఆర్తప్రలాపాన మా తాత సలిలస్దః పరభాషదాః
నైతన మనసి మే రాజన వాశితం శకునేర ఇవ
52 యథి చాపి సమర్దః సయాస తవం థానాయ సుయొధన
నాహమ ఇచ్ఛేయమ అవనిం తవయా థత్తాం పరశాసితుమ
53 అధర్మేణ న గృహ్ణీయాం తవయా థత్తాం మహీమ ఇమామ
న హి ధర్మః సమృతొ రాజన కషత్రియస్య పరతిగ్రహః
54 తవయా థత్తాం న చేచ్ఛేయం పృదివీమ అఖిలామ అహమ
తవాం తు యుథ్ధే వినిర్జిత్య భొక్తాస్మి వసుధామ ఇమామ
55 అనీశ్వరశ చ పృదివీం కదం తవం థాతుమ ఇచ్ఛసి
తవయేయం పృదివీ రాజన కిం న థత్తా తథైవ హి
56 ధర్మతొ యాచమానానాం శమార్దం చ కులస్య నః
వార్ష్ణేయం పరదమం రాజన పరత్యాఖ్యాయ మహాబలమ
57 కిమ ఇథానీం థథాసి తవం కొ హి తే చిత్తవిభ్రమః
అభియుక్తస తు కొ రాజా థాతుమ ఇచ్ఛేథ ధి మేథినీమ
58 న తవమ అథ్య మహీం థాతుమ ఈశః కౌరవనన్థన
ఆచ్ఛేత్తుం వా బలాథ రాజన స కదం థాతుమ ఇచ్ఛసి
మాం తు నిర్జిత్య సంగ్రామే పాలయేమాం వసుంధరామ
59 సూచ్య అగ్రేణాపి యథ భూమేర అపి ధరీయేత భారత
తన మాత్రమ అపి నొ మహ్య న థథాతి పురా భవాన
60 స కదం పృదివీమ ఏతాం పరథథాసి విశాం పతే
సూచ్య అగ్రం నాత్యజః పూర్వం స కదం తయజసి కషితిమ
61 ఏవమ ఐశ్వర్యమ ఆసాథ్య పరశాస్య పృదివీమ ఇమామ
కొ హి మూఢొ వయవస్యేత శత్రొర థాతుం వసుమం ధరామ
62 తవం తు కేవలమౌర్ఖ్యేణ విమూఢొ నావబుధ్యసే
పృదివీం థాతుకామొ ఽపి జీవితేనాథ్య మొక్ష్యసే
63 అస్మాన వా తవం పరాజిత్య పరశాధి పృదివీమ ఇమామ
అద వా నిహతొ ఽసమాభిర వరజ లొకాన అనుత్తమాన
64 ఆవయొర జీవతొ రాజన మయి చ తవాయి చ ధరువమ
సంశయః సర్వభూతానాం విజయే నొ భవిష్యతి
65 జీవితం తవ థుష్ప్రజ్ఞ మయి సంప్రతి వర్తతే
జీవయేయం తవ అహం కామం న తు తవం జీవితుం కషమః
66 థహనే హి కృతొ యత్నస తవయాస్మాసు విశేషతః
ఆశీవిషైర విషైశ చాపి జలే చాపి పరవేశనైః
తవయా వినికృతా రాజన రాజ్యస్య హరణేన చ
67 ఏతస్మాత కారణాత పాపజీవితం తే న విథ్యతే
ఉత్తిష్ఠొత్తిష్ఠ యుధ్యస్వ తత తే శరేయొ భవిష్యతి
68 [స]
ఏవం తు వివిధా వాచొ జయ యుక్తాః పునః పునః
కీర్తయన్తి సమ తే వీరాస తత్ర తత్ర జనాధిప