విరాట పర్వము - అధ్యాయము - 32
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (విరాట పర్వము - అధ్యాయము - 32) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వై]
తమసాభిప్లుతే లొకే రజసా చైవ భారత
వయతిష్ఠన వై ముహూర్తం తు వయూఢానీకాః పరహారిణః
2 తతొ ఽనధకారం పరణుథన్న ఉథతిష్ఠత చన్థ్రమాః
కుర్వాణొ విమలాం రాత్రిం నన్థయన కషత్రియాన యుధి
3 తతః పరకాశమ ఆసాథ్య పునర యుథ్ధమ అవర్తత
ఘొరరూపం తతస తే సమ నావేక్షన్త పరస్పరమ
4 తతః సుశర్మా తరైగర్తః సహ భరాత్రా యవీయసా
అభ్యథ్రవన మత్స్యరాజం రదవ్రాతేన సర్వశః
5 తతొ రదాభ్యాం పరస్కన్థ్య భరాతరౌ కషత్రియ రషభౌ
గథాపాణీ సుసంరబ్ధౌ సమభ్యథ్రవతాం హయాన
6 తదైవ తేషాం తు బలాని తాని; కరుథ్ధాన్య అదాన్యొన్యమ అభిథ్రవన్తి
గథాసిఖడ్గైశ చ పరశ్వధైశ చ; పరాసైశ చ తీక్ష్ణాగ్రసుపీతధారైః
7 బలం తు మత్స్యస్య బలేన రాజా; సర్వం తరిగర్తాధిపతిః సుశర్మా
పరమద్య జిత్వా చ పరసహ్య మత్స్యం; విరాటమ ఓజస్వినమ అభ్యధావత
8 తౌ నిహత్య పృదగ ధుర్యావ ఉభౌ చ పార్ష్ణిసారదీ
విరదం మత్స్యరాజానం జీవగ్రాహమ అగృహ్ణతామ
9 తమ ఉన్మద్య సుశర్మా తు రుథతీం వధుకామ ఇవ
సయన్థనం సవం సమారొప్య పరయయౌ శీఘ్రవాహనః
10 తస్మిన గృహీతే విరదే విరాటే బలవత్తరే
పరాథ్రవన్త భయాన మత్స్యాస తరిగర్తైర అర్థితా భృశమ
11 తేషు సంత్రాస్యమానేషు కున్తీపుత్రొ యుధిష్ఠిరః
అభ్యభాషన మహాబాహుం భీమసేనమ అరింథమమ
12 మత్స్యరాజః పరామృష్టస తరిగర్తేన సుశర్మణా
తం మొక్షయ మహాబాహొ న గచ్ఛేథ థవిషతాం వశమ
13 ఉషితాః సమః సుఖం సర్వే సర్వకామైః సుపూజితాః
భీమసేన తవయా కార్యా తస్య వాసస్య నిష్కృతిః
14 [భీమస]
అహమ ఏనం పరిత్రాస్యే శాసనాత తవ పార్దివ
పశ్య మే సుమహత కర్మ యుధ్యతః సహ శత్రుభిః
15 సవబాహుబలమ ఆశ్రిత్య తిష్ఠ తవం భరాతృభిః సహ
ఏకాన్తమ ఆశ్రితొ రాజన పశ్య మే ఽథయ పరాక్రమమ
16 సుస్కన్ధొ ఽయం మహావృక్షొ గథా రూప ఇవ సదితః
ఏనమ ఏవ సమారుజ్య థరావయిష్యామి శాత్రవాన
17 [వై]
తం మత్తమ ఇవ మాతఙ్గం వీక్షమాణం వనస్పతిమ
అబ్రవీథ భరాతరం వీరం ధర్మరాజొ యుధిష్ఠిరః
18 మా భీమ సాహసం కార్షీస తిష్ఠత్వ ఏష వనస్పతిః
మా తవా వృక్షేణ కర్మాణి కుర్వాణమ అతి మానుషమ
జనాః సమవబుధ్యేరన భీమొ ఽయమ ఇతి భారత
19 అన్యథ ఏవాయుధం కిం చిత పరతిపథ్యస్వ మానుషమ
చాపం వా యథి వా శక్తిం నిస్త్రింశం వా పరశ్వధమ
20 యథ ఏవ మానుషం భీమ భవేథ అన్యైర అలక్షితమ
తథ ఏవాయుధమ ఆథాయ మొక్షయాశు మహీపతిమ
21 యమౌ చ చక్రరక్షౌ తే భవితారౌ మహాబలౌ
వయూహతః సమరే తాత మత్స్యరాజం పరీప్సతః
22 తతః సమస్తాస తే సర్వే తురగాన అభ్యచొథయన
థివ్యమ అస్త్రం వికుర్వాణాస తరిగర్తాన పరత్యమర్షణాః
23 తాన నివృత్తరదాన థృష్ట్వా పాణ్డవాన సా మహాచమూః
వైరాటీ పరమక్రుథ్ధా యుయుధే పరమాథ్భుతమ
24 సహస్రం నయవధీత తత్ర కున్తీపుత్రొ యుధిష్ఠిరః
భీమః సప్తశతాన యొధాన పరలొకమ అథర్శయత
నకులశ చాపి సప్తైవ శతాని పరాహిణొచ ఛరైః
25 శతాని తరీణి శూరాణాం సహథేవః పరతాపవాన
యుధిష్ఠిర సమాథిష్టొ నిజఘ్నే పురుషర్షభః
భిత్త్వా తాం మహతీంసేనాం తరిగర్తానాం నరర్షభ
26 తతొ యుధిష్ఠిరొ రాజా తవరమాణొ మహారదః
అభిథ్రుత్య సుషర్మాణం శరైర అభ్యతుథథ భృశమ
27 సుశర్మాపి సుసంక్రుథ్ధస తవరమాణొ యుధిష్ఠిరమ
అవిధ్యన నవభిర బాణైశ చతుర్భిశ చతురొ హయాన
28 తతొ రాజన్న ఆశు కారీ కున్తీపుత్రొ వృకొథరః
సమాసాథ్య సుశర్మాణమ అశ్వాన అస్య వయపొదయత
29 పృష్ఠగొపౌ చ తస్యాద హత్వా పరమసాయకైః
అదాస్య సారదిం కరుథ్ధొ రదొపస్దాథ అపాహరత
30 చక్రరక్షశ చ శూరశ చ శొణాశ్వొ నామ విశ్రుతః
స భయాథ థవైరదం థృష్ట్వా తరైగర్తం పరాజహత తథా
31 తతొ విరాటః పరస్కన్థ్య రదాథ అద సుశర్మణః
గథామ అస్య పరామృశ్య తమ ఏవాజఘ్నివాన బలీ
స చచార గథాపాణిర వృథ్ధొ ఽపి తరుణొ యదా
32 భీమస తు భీమసంకాశొ రదాత పరస్కన్థ్య కుణ్డలీ
తరిగర్తరాజమ ఆథత్త సింహక్శుథ్ర మృగం యదా
33 తస్మిన గృహీతే విరదే తరిగర్తానాం మహారదే
అభజ్యత బలం సర్వం తరైగర్తం తథ్భయాతురమ
34 నివర్త్య గాస తతః సర్వాః పాణ్డుపుత్రా మహాబలాః
అవజిత్య సుశర్మాణం ధనం చాథాయ సర్వశః
35 సవబాహుబలసంపన్నా హరీనిషేధా యతవ్రతాః
సంగ్రామశిరసొ మధ్యే తాం రాత్రిం సుఖినొ ఽవసన
36 తతొ విరాటః కౌన్తేయాన అతి మానుషవిక్రమాన
అర్చయామ ఆస విత్తేన మానేన చ మహారదాన
37 [విరాట]
యదైవ మమ రత్నాని యుష్మాకం తాని వై తదా
కార్యం కురుత తైః సర్వే యదాకామం యదాసుఖమ
38 థథాన్య అలం కృతాః కన్యా వసూని వివిధాని చ
మనసశ చాప్య అభిప్రేతం యథ వః శత్రునిబర్హణాః
39 యుష్మాకం విక్రమాథ అథ్య ముక్తొ ఽహం సవస్తిమాన ఇహ
తస్మాథ భవన్తొ మత్స్యానామ ఈశ్వరాః సర్వ ఏవ హి
40 [వై]
తదాభివాథినం మత్స్యం కౌరవేయాః పృదక పృదక
ఊచుః పరాఞ్జలయః సర్వే యుధిష్ఠిరపురొగమాః
41 పరతినన్థామ తే వాక్యం సర్వం చైవ విశాం పతే
ఏతేనైవ పరతీతాః సమొ యత తవం ముక్తొ ఽథయ శత్రుభిః
42 అదాబ్రవీత పరీతమనా మత్స్యరాజొ యుధిష్ఠిరమ
పునర ఏవ మహాబాహుర విరాటొ రాజసత్తమః
ఏహి తవామ అభిషేక్ష్యామి మత్స్యరాజొ ఽసతు నొ భవాన
43 మనసశ చాప్య అభిప్రేతం యత తే శత్రునిబర్హణ
తత తే ఽహం సంప్రథాస్యామి సర్వమ అర్హతి నొ భవాన
44 రత్నాని గాః సువర్ణం చ మణిముక్తమ అదాపి వా
వైయాఘ్రపథ్య విప్రేన్థ్ర సర్వదైవ నమొ ఽసతు తే
45 తవత్కృతే హయ అథ్య పశ్యామి రాజ్యమ ఆత్మానమ ఏవ చ
యతశ చ జాతః సంరమ్భః స చ శత్రుర వశంగతః
46 తతొ యుధిష్ఠిరొ మత్స్యం పునర ఏవాభ్యభాషత
పరతినన్థామి తే వాక్యం మనొ జఞం మత్స్యభాషసే
47 ఆనృశంస్య పరొ నిత్యం సుసుఖః సతతం భవ
గచ్ఛన్తు థూతాస తవరితం నగరం తవ పార్దివ
సుహృథాం పరియమ ఆఖ్యాతుం ఘొషయన్తు చ తే జయమ
48 తతస తథ వచనాన మత్స్యొ థూతాన రాజా సమాథిశత
ఆచక్షధ్వం పురం గత్వా సంగ్రామే విజయం మమ
49 కుమారాః సమలం కృత్యపర్యాగచ్ఛన్తు మే పురాత
వాథిత్రాణి చ సర్వాణి గణికాశ చ సవలం కృతాః
50 తే గత్వా కేవలాం రాత్రిమ అద సూర్యొథయం పరతి
విరాటస్య పురాభ్యాశే థూతా జయమ అఘొషయన