మౌసల పర్వము - అధ్యాయము - 8
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (మౌసల పర్వము - అధ్యాయము - 8) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వై]
ఏవమ ఉక్తః స బీభత్సుర మాతులేన పరంతపః
థుర్మనా థీనమనసం వసుథేవమ ఉవాచ హ
2 నాహం వృష్ణిప్రవీరేణ మధుభిశ చైవ మాతుల
విహీనాం పృదివీం థరష్టుం శక్తశ చిరమ ఇహ పరభొ
3 రాజా చ భీమసేనశ చ సహథేవశ చ పాణ్డవః
నకులొ యాజ్ఞసేనీ చ షడ ఏకమనసొ వయమ
4 రాజ్ఞః సంక్రమణే చాపి కాలొ ఽయం వర్తతే ధరువమ
తమ ఇమం విథ్ధి సంప్రాప్తం కాలం కాలవిథాం వర
5 సర్వదా వృష్ణిథారాంస తు బాలవృథ్ధాంస తదైవ చ
నయిష్యే పరిగృహ్యాహమ ఇన్థ్రప్రస్దమ అరింథమ
6 ఇత్య ఉక్త్వా థారుకమ ఇథం వాక్యమ ఆహ ధనంజయః
అమాత్యాన వృష్ణివీరాణాం థరష్టుమ ఇచ్ఛామి మాచిరమ
7 ఇత్య ఏవమ ఉక్త్వా వచనం సుధర్మాం యాథవీం సభామ
పరవివేశార్జునః శూరః శొచమానొ మహారదాన
8 తమ ఆసనగతం తత్ర సర్వాః పరకృతయస తదా
బరాహ్మణా నైగమాశ చైవ పరివార్యొపతస్దిరే
9 తాన థీనమనసః సర్వాన నిభృతాన గతచేతసః
ఉవాచేథం వచః పార్దః సవయం థీనతరస తథా
10 శక్ర పరస్దమ అహం నేష్యే వృష్ణ్యన్ధకజనం సవయమ
ఇథం తు నగరం సర్వం సముథ్రః పలావయిష్యతి
11 సజ్జీకురుత యానాని రత్నాని వివిధాని చ
వజ్రొ ఽయం భవతాం రాజా శక్ర పరస్దే భవిష్యతి
12 సప్తమే థివసే చైవ రవౌ విమల ఉథ్గతే
బహిర వత్స్యామహే సర్వే సజ్జీభవత మాచిరమ
13 ఇత్య ఉక్తాస తేన తే పౌరాః పార్దేనాక్లిష్ట కర్మణా
సజ్జమ ఆశు తతశ చక్రుః సవసిథ్ధ్యర్దసముత్సుకాః
14 తాం రాత్రిమ అవసత పార్దః కేశవస్య నివేశనే
మహతా శొకమొహేన సహసాభిపరిప్లుతః
15 శవొభూతే ఽద తతః శౌరిర వసుథేవః పరతాపవాన
యుక్త్వాత్మానం మహాతేజా జగామ గతిమ ఉత్తమామ
16 తతః శబ్థొ మహాన ఆసీథ వసుథేవస్య వేశ్మని
థారుణః కరొశతీనాం చ రుథాతీనాం చ యొషితామ
17 పరకీర్ణమూర్ధజాః సర్వా విముక్తాభరణ వరజః
ఉరాంసి పాణిభిర ఘనన్త్యొ వయలపన కరుణం సత్రియః
18 తం థేవకీ చ భథ్రా చ రొహిణీ మథిరా తదా
అన్వరొఢుం వయవసితా భర్తారం యొషితాం వరాః
19 తతః శౌరిం నృయుక్తేన బహు మాల్యేన భారత
యానేన మహతా పార్దొ బహిర నిష్క్రామయత తథా
20 తమ అన్వయుస తత్ర తత్ర థుఃఖశొకసమాహితాః
థవారకావాసినః పౌరాః సర్వ ఏవ నరర్షభ
21 తస్యాశ్వమేధికం ఛత్రం థీప్యమానాశ చ పావకాః
పురస్తాత తస్య యానస్య యాజకాశ చ తతొ యయుః
22 అనుజగ్ముశ చ తం వీరం థేవ్యస తా వై సవలంకృతాః
సత్రీసహస్రైః పరివృతా వధూభిశ చ సహస్రశః
23 యస తు థేశః పరియస తస్య జీవతొ ఽభూన మహాత్మనః
తత్రైనమ ఉపసంకల్య పితృమేధం పరచక్రిరే
24 తం చితాగ్నిగతం వీరం శూర పుత్రం వరాఙ్గనాః
తతొ ఽనవారురుహుః పత్న్యశ చతస్రః పతిలొకగాః
25 తం వై చతసృభిః సత్రీభిర అన్వితం పాణ్డునన్థనః
అథాహయచ చన్థానైశ చ గన్ధైర ఉచ్చావచైర అపి
26 తతః పరాథురభూచ ఛబ్థః సమిథ్ధస్య విభావసొః
సమగానాం చ నిర్ఘొషొ నరాణాం రుథతామ అపి
27 తతొ వజ్రప్రధానాస తే వృష్ణివీర కుమారకాః
సర్వ ఏవొథకం చక్రుః సత్రియశ చైవ మహాత్మనః
28 అలుప్త ధర్మస తం ధర్మం కారయిత్వా సఫల్గునః
జగామ వృష్ణయొ యత్ర వినష్టా భరతర్షభ
29 స తాన థృష్ట్వా నిపతితాన కథనే భృశథుఃఖితః
బబ్భూవాతీవ కౌరవ్యః పరాప్తకాలం చకార చ
30 యదా పరధానతశ చైవ చక్రే సార్వాః కరియాస తథా
యే హతా బరహ్మశాపేన ముసలైర ఏరకొథ్భవైః
31 తతః శరీరే రామస్య వాసుథేవస్య చొభయొః
అన్విష్య థాహయామ ఆస పురుషైర ఆప్తకారిభిః
32 స తేషాం విధివత కృత్వా పరేతకార్యాణి పాణ్డవః
సప్తమే థివసే పరాయాథ రదమ ఆరుహ్య సత్వరః
అశ్వయుక్తై రదైశ చాపి గొఖరొష్ట్ర యుతైర అపి
33 సత్రియస తా వృష్ణివీరాణాం రుథత్యః శొకకర్శితాః
అనుజగ్ముర మహాత్మానం పాణ్డుపుత్రం ధనంజయమ
34 భృత్యాస తవ అన్ధకవృష్ణీనాం సథినొ రదినశ చ యే
వీర హీనం వృథ్ధబాలం పౌరజానపథాస తదా
యయుస తే పరివర్యాద కలత్రం పార్ద శాసనాత
35 కుఞ్జరైశ చ గజారొహా యయుః శైలనిభైస తదా
సపాథ రక్షైః సంయుక్తాః సొత్తరాయుధికా యయుః
36 పుత్రాశ చాన్ధకవృష్ణీనాం సవే పార్దమ అనువ్రతాః
బరాహ్మణాః కషత్రియా వైశ్యాః శూథ్రాశ చైవ మహాధనాః
37 థశ షట చ సహస్రాణి వాసుథేవావరొధనమ
పురస్కృత్య యయుర వజ్రం పౌత్రం కృష్ణస్య ధీమతః
38 బహూని చ సహస్రాణి పరయుతాన్య అర్బుథాని చ
భొజవృష్ణ్యన్ధకస్త్రీణాం హతనాదాని నిర యయుః
39 తత సాగరసమప్రఖ్యం వృష్ణిచక్రం మహర్థ్ధిమత
ఉవాహ రదినాం శరేష్ఠః పార్దః పరపురంజయః
40 నిర్యాతే తు జనే తస్మిన సాగరొ మకరాలయః
థవారకాం రత్నసంపూర్ణాం జలేనాప్లావయత తథా
41 తథ అథ్భుతమ అభిప్రేక్ష్య థవారకావాసినొ జనాః
తూర్ణాత తూర్ణతరం జగ్ముర అహొ థైవమ ఇతి బరువన
42 కాననేషు చ రమ్యేషు పర్వతేషు నథీషు చ
నివసన్న ఆనయామ ఆస వృష్ణిథారాన ధనంజయః
43 స పఞ్చనథమ ఆసాథ్య ధీమాన అతిసమృథ్ధిమత
థేశే గొపశుధాన్యాఢ్యే నివాసమ అకరొత పరభుః
44 తతొ లొభః సమభవథ థస్యూనాం నిహతేశ్వరాః
థృష్ట్వా సత్రియొ నీయమానాః పార్దేనైకేన భారత
45 తతస తే పాపకర్మాణొ లొభొపహతచేతసః
ఆభీరా మన్త్రయామ ఆసుః సమేత్యాశుభథర్శనాః
46 అయమ ఏకొ ఽరజునొ యొథ్ధా వృథ్ధబాలం హతేశ్వరమ
నయత్య అస్మాన అతిక్రమ్య యొధాశ చేమే హతౌజసః
47 తతొ యష్టిప్రహరణా థస్యవస తే సహస్రశః
అభ్యధావన్త వృష్ణీనాం తం జనం లొప్త్ర హారిణః
48 మహతా సింహనాథేన థరావయన్తః పృదగ్జనమ
అభిపేతుర ధనార్దం తే కాలపర్యాయ చొథితాః
49 తతొ నివృత్తః కౌన్తేయః సహసా సపథానుగః
ఉవాచ తాన మహాబాహుర అర్జునః పరహసన్న ఇవ
50 నివర్తధ్వమ అధర్మజ్ఞా యథి సద న ముమూర్షవః
నేథానీం శరనిర్భిన్నాః శొచధ్వం నిహతా మయా
51 తదొక్తాస తేన వీరేణ కథర్దీ కృత్యతథ వచః
అభిపేతుర జనం మూఢా వార్యమాణాః పునః పునః
52 తతొ ఽరజునొ ధనుర థివ్యం గాణ్డీవమ అజరం మహత
ఆరొపయితుమ ఆరేభే యత్నాథ ఇవ కదం చన
53 చకార సజ్యం కృచ్ఛ్రేణ సంభ్రమే తుములే సతి
చిన్తయామ ఆస చాస్త్రాణి న చ సస్మార తాన్య అపి
54 వైకృత్యం తన మహథ థృష్ట్వా భుజవీర్యే తదా యుధి
థివ్యానాం చ మహాస్త్రాణాం వినాశాథ వరీడితొ ఽభవత
55 వృష్ణియొధాశ చ తే సర్వే గజాశ్వరదయాయినః
న శేకుర ఆవర్తయితుం హరియమాణం చ తం జనమ
56 కలత్రస్య బహుత్వాత తు సంపతత్సు తతస తతః
పరయత్నమ అకరొత పార్దొ జనస్య పరిరక్షణే
57 మిషతాం సర్వయొధానాం తతస తాః పరమథొత్తమాః
సమన్తతొ ఽవకృష్యన్త కామాచ్చ చాన్యాః పరవవ్రజుః
58 తతొ గాణ్డీవనిర్ముక్తైః శరైర పార్దొ ధనంజయః
జఘాన థస్యూన సొథ్వేగొ వృష్ణిభృత్యైః సహ పరభుః
59 కషణేన తస్య తే రాజన కషయం జగ్ముర అజిహ్మగాః
అక్షయా హి పురా భూత్వా కషీణాః కషతజభొజనాః
60 స శరక్షయమ ఆసాథ్య థుఃఖశొకసమాహతః
ధనుష కొట్యా తథా థస్యూన అవధిత పాకశాసనిః
61 పరేక్షతస తవ ఏవ పార్దస్య వృష్ణ్యన్ధకవరస్త్రియః
జగ్ముర ఆథాయ తే మలేచ్ఛాః సమన్తాజ జనమేజయ
62 ధనంజయస తు థైవం తన మనస్సాచిన్తయత పరభుః
థుఃఖశొకసమావిష్టొ నిఃశ్వాసపరమొ ఽభవత
63 అస్త్రాణాం చ పరణాశేన బాహువీర్యస్య సంక్షయాత
ధనుషశ చావిధేయత్వాచ ఛరాణాం సంక్షయేణ చ
64 బభూవ విమనాః పార్దొ థైవమ ఇత్య అనుచిన్తయన
నయవర్తత తతొ రాజన నేథమ అస్తీతి చాబ్రవీత
65 తతః స శేషమ ఆథాయ కలత్రస్య మహామతిః
హృతభూయిష్ఠ రత్నస్య కురుక్షేత్రమ అవాతరత
66 ఏవం కలత్రమ ఆనీయ వృష్ణీనాం హృతశేషితమ
నయవేశయత కౌరవ్యస తత్ర తత్ర ధనంజయః
67 హార్థిక్య తనయం పార్దొ నగరం మార్తికావతమ
భొజరాజకలత్రం చ హృతశేషం నరొత్తమః
68 తతొ వృథ్ధాంశ చ బాలాంశ చ సత్రియశ చాథాయ పాణ్డవః
వీరైర విహీనాన సర్వాంస తాఞ శక్ర పరస్దే నయవేశయత
69 యౌయుధానిం సరస్వత్యాం పుత్రం సాత్యకినః పరియమ
నయవేశయత ధర్మాత్మా వృథ్ధా బాల పురస్కృతమ
70 ఇన్ర పరస్దే థథౌ రాజ్యం వజ్రాయ పరవీరహా
వజ్రేణాక్రుర థారాస తు వార్యమాణాః పరవవ్రజుః
71 రుక్మిణీ తవ అద గాన్ధారీ శైబ్యా హైమవతీత్య అపి
థేవీ జామ్బవతీ చైవ వివిశుర జాతవేథసమ
72 సత్యభామా తదైవాన్యా థేవ్యాః కృష్ణస్య సంమతాః
వనం పరవివిశూ రాజంస తాపస్యే కృతనిశ్చయాః
73 థవారకావాసినొ యే తు పురుషాః పార్దమ అన్వయుః
యదార్హం సంవిభజ్యైనాన వజ్రే పర్యథథజ జయః
74 స తత కృత్వా పరాప్తకాలం బాష్పేణాపిహితొ ఽరజునః
కృష్ణథ్వైపాయనం రాజన థథర్శాసీనమ ఆశ్రమే