మౌసల పర్వము - అధ్యాయము - 4

వ్యాస మహాభారతము (మౌసల పర్వము - అధ్యాయము - 4)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [వై]

కాలీ సత్రీ పాణ్డురైర థన్తైః పరవిశ్య హసతీ నిశి

సత్రియః సవప్నేషు ముష్ణన్తీ థవారకాం పరిధావతి

2 అలంకారాశ చ ఛత్త్రం చ ధవజాశ చ కవచాని చ

హరియమాణాన్య అథృశ్యన్త రక్షొభిః సుభయానకైః

3 తచ చాగ్గ్ని థత్తం కృష్ణస్య వజ్రనాభమ అయొ మయమ

థివమ ఆచక్రమే చక్రం వృష్ణీనాం పశ్యతాం తథా

4 యుక్తం రదం థివ్యమ ఆథిత్యవర్ణం; హయాహరన పశ్యతొ థారుకస్య

తే సాగరస్యొపరిష్ఠాథ అవర్తన; మనొజవాశ చతురొ వాజిముఖ్యాః

5 తాలః సుపర్ణశ చ మహాధ్వజౌ తౌ; సుపూజితౌ రామ జనార్థనాభ్యామ

ఉచ్చైర జహ్రుర అప్సరసొ థివానిశం; వాచశ చొచుర గమ్యతాం తీర్దయాత్రా

6 తతొ జిగమిషన్తస తే వృష్ణ్యన్ధకమహారదాః

సాన్తఃపురాస తథా తీర్దయాత్రామ ఐచ్ఛన నరర్షభాః

7 తతొ భొజ్యం చ భక్ష్యాం చ పేయం చాన్ధకవృష్ణయః

బహు నానావిధం చక్రుర మథ్యం మాంసమ అనేకశః

8 తతః సీధుషు సక్తాశ చ నిర్యాయుర నగరాథ బహిః

యానైర అశ్వైర గజైశ చైవ శరీమన్తస తిగ్మతేజసః

9 తతః పరభాసే నయవసన యదొథ్థేశం యదా గృహమ

పరభూతభక్ష్యపేయస తే సథారా యాథవాస తథా

10 నివిష్టాంస తాన నిశమ్యాద సాంథురాన్తే స యొగవిత

జగామామన్త్ర్య తాన వీరాన ఉథ్ధవొ ఽరదవిశారథః

11 తం పరస్దితం మహాత్మానమ అభివాథ్య కృతాఞ్జలిమ

జానన వినాశం వృష్ణీనాం నైచ్ఛథ వారయితుం హరిః

12 తతః కాలపరీతాస తే వృష్ణ్యన్ధకమహారదాః

అపశ్యన్న ఉథ్ధవం యాన్తం తేజసావృత్య రొథసీ

13 బరాహ్మణార్దేషు యత సిథ్ధమ అన్నం తేషాం మహాత్మనామ

తథ వానరేభ్యః పరథథుః సురా గన్ధసమన్వితమ

14 తతస తూర్యశతాకీర్ణం నటనర్తక సంకులమ

పరావర్తత మహాపానం పరభాసే తిగ్మతేజసామ

15 కృష్ణస్య సంనిధౌ రామః సహితః కృతవర్మణా

అపిబథ యుయుధానశ చ గథొ బభ్రుస తదైవ చ

16 తతః పరిషథొ మధ్యే యుయుధానొ మథొత్కటః

అబ్రవీత కృతవర్మాణమ అవహస్యావమన్య చ

17 కః కషత్రియొ మన్యమానః సుప్తాన హన్యాన మృతాన ఇవ

న తన మృష్యన్తి హార్థిక్య యాథవా యత తవయా కృతమ

18 ఇత్య ఉక్తే యుయుధానేన పూజయామ ఆస తథ వచః

పరథ్యుమ్నొ రదినాం శరేష్ఠొ హార్థిక్యమ అవమన్య చ

19 తతః పరమసంక్రుథ్ధః కృతవర్మా తమ అబ్రవీత

నిర్థిశన్న ఇవ సావజ్ఞం తథా సవ్యేన పాణినా

20 భూరిశ్రవాశ ఛిన్నబాహుర యుథ్ధే పరాయగతస తవయా

వధేన సునృశంసేన కదం వీరేణ పాతితః

21 ఇతి తస్యా వచః శరుత్వా కేశవః పరవీరహా

తిర్యక సరొషయా థృష్ట్యా వీక్షాం చక్రే స మన్యుమాన

22 మణిః సయమన్తకశ చైవ యః స సత్రాజితొ ఽభవత

తాం కదాం సమారయామ ఆస సాత్యకిర మధుసూథనమ

23 తచ ఛరుత్వా కేశవస్యాఙ్గమ అగమథ రుథతీ తథా

సత్యభామా పరకుపితా కొపయన్తీ జనార్థనమ

24 తత ఉత్దాయ సక్రొధః సాత్యకిర వాక్యమ అబ్రవీత

పఞ్చానాం థరౌపథేయానాం ధృష్టథ్యుమ్న శిఖణ్డినొః

25 ఏష గచ్ఛామి పథవీం సత్యేన చ తదా శపే

సౌప్తికే యే చ నిహతాః సుప్తానేన థురాత్మనా

26 థరొణపుత్ర సహాయేన పాపేన కృతవర్మణా

సమాప్తమ ఆయుర అస్యాథ్య యశశ చాపి సుమధ్యమే

27 ఇతీథమ ఉక్త్వా ఖడ్గేన కేశవస్య సమీపతః

అభిథ్రుత్య శిరః కరుథ్ధశ చిచ్ఛేథ కృతవర్మణః

28 తదాన్యాన అపి నిఘ్నన్తం యుయుధానం సమన్తతః

అభ్యధావథ ధృషీకేశొ వినివారయిషుస తథా

29 ఏకీభూతాస తతః సర్వే కాలపర్యాయ చొథితాః

భొజాన్ధకా మహారాజ శైనేయం పర్యవారయన

30 తాన థృష్ట్వా పతతస తూర్ణమ అభిక్రుథ్ధాఞ జనార్థనః

న చుక్రొధ మహాతేజా జానన కాలస్య పర్యయమ

31 తే తు పానమథావిష్టాశ చొథితాశ చైవ మన్యునా

యుయుధానమ అదాభ్యఘ్నన్న ఉచ్చిష్టైర భాజనైస తథా

32 హన్యమానే తు శైనేయే కరుథ్ధొ రుక్మిణినన్థనః

తథన్తరమ ఉపాధావన మొక్షయిష్యఞ శినేః సుతమ

33 స భొజైః సహ సంయుక్తః సాత్యకిశ చాన్ధకైః సహ

బహుత్వాన నిహతౌ తత్ర ఉభౌ కృష్ణస్య పశ్యతః

34 హతం థృష్ట్వా తు శైనేయం పుత్రం చ యథునన్థనః

ఏరకాణాం తథా ముష్టిం కొపాజ జగ్రాహ కేశవః

35 తథ అభూన ముసలం ఘొరం వజ్రకల్పమ అయొ మయమ

జఘాన తేన కృష్ణస తాన యే ఽసయ పరముఖతొ ఽభవన

36 తతొ ఽనధకాశ చ భొజాశ చ శైనేయా వృష్ణయస తదా

జఘ్నుర అన్యొన్యమ ఆక్రన్థే ముసలైః కాలచొథితాః

37 యస తేషామ ఏరకాం కశ చిజ జగ్రాహ రుషితొ నృప

వజ్రభూతేవ సా రాజన్న అథృశ్యత తథా విభొ

38 తృణం చ ముసలీ భూతమ అపి తత్ర వయథృశ్యత

బరహ్మా థణ్డకృతం సర్వమ ఇతి తథ విథ్ధి పార్దివ

39 ఆవిధ్యావిధ్య తే రాజన పరక్షిపన్తి సమ యత తృణమ

తథ వజ్రభూతం ముసలం వయథృశ్యన్త తథా థృఢమ

40 అవధీత పితరం పుత్రః పితా పుత్రం చ భారత

మత్తాః పరిపతన్తి సమ పొదయన్తః పరస్పరమ

41 పతంగా ఇవ చాగ్నౌ తే నయపతన కుకురాన్ధకాః

నాసీత పలాయనే బుథ్ధిర వధ్యమానస్య కస్య చిత

42 తం తు పశ్యన మహాబాహుర జానన కాలస్య పర్యయమ

ముసలం సామవష్టభ్య తస్దౌ స మధుసూథనః

43 సామ్బం చ నిహతం థృష్ట్వా చారుథేష్ణం చ మాధవః

పరథ్యుమ్నం చానిరుథ్ధం చ తతశ చుక్రొధ భారత

44 గథం వీక్ష్య శయానం చ భృశం కొపసమన్వితః

స నిఃశేషం తథా చక్రే శార్ఙ్గచక్రగథాధరః

45 తం నిఘ్నన్తం మహాతేజా బభ్రుః పరపురంజయః

థారుకశ చైవ థాశార్హమ ఊచతుర యన నిబొధ తత

46 భగవన సంహృతం సర్వం తవయా భూయిష్ఠమ అచ్యుత

రామస్య పథమ అన్విచ్ఛ తత్ర గచ్ఛామ యత్ర సః