మాటా మన్నన/12. అనుబంధం
అనుబంధం
1
కం. ఎదిరికి హితమును బ్రియమును
మదికింపును గాఁగఁ బలుకు మాటలు పెక్కై
యొదవినను లెస్స యటు గా
కిది యది యన కూర కున్కి యెంతయు నొప్పుచున్.
కం. చెలిమియుఁ బగయును దెలివియుఁ
గలఁకయు ధర్మంబు బాపగతియును బెంపుం
దులువతనంబును వచ్చును
బలుకుబడినఁకాఁన పొసఁగఁ బలుకఁగవలయున్
చం. పలుకక యుండుకంటెఁదగఁబల్కుట మేలు, వినుండుసత్యముం
బలుకుట ధర్మమార్గమునఁ బల్కుట సర్వజనప్రియంబుగాఁ
బలుకుట యోలి నెక్కు డగు భంగులువాని నెఱింగి యొండుమైఁ
బలుకక నాల్గుచందములఁ బల్కఁగఁ మెత్తురువాని దేవతల్.
కం. తనువున విరిగిన యలుగుల
సనువునఁ బుచ్చంగవచ్చు నతి నిష్ఠురతన్
మనమున నాఁటిన మాటలు
విను మెన్ని యుపాయములను వెడలునె యధిపా!
కం. మనమునకుఁ బ్రియంబును హిత
మును బథ్యముఁ దథ్యమును నమోఘము మధురం
బును బరిమితమును నగు పలు
కొనరఁగఁ బలుకునది ధర్మయుతముగ సభలన్.
కం. చెలిమియు సంభాషణమును
బలిమి వివాదంబు ద్రోపుఁ బాడియుఁ దమయం
తల వారితోన తగు నధి
కుల హీనుల తోడనైనఁ గొఱగాదధిపా!
కం. మృదుమధుర వాక్యముల నిం
పొదవెడు చిఱునవ్వుతోడ నుర్వీశుఁడు స
మ్ముదము సచివులకుఁ బ్రజలకు
నొదవింపఁగ వలయునది మహోన్నతి చేయన్ ,
తే. ఈగియును బ్రియవచన సంయోగమునన
కాని జనులకు సంతోషకారి గాదు
పుచ్చికొ'నునప్డు పల్కుల పొందు గలిమి
యెదిరి మదిగంద నీదింత యెఱుఁగు మధిప!
ఆ. వె. మాటమిగులు టొకటె దాఁటి చూపుటకాదు:
మాటపడినవాఁడు మఱచిపోఁడు,
మాట కఱకుఁదనము మనలనే నఱకురా?
వాస్తవమ్ము నార్ల వారి మాట
అ. వె. అల్పుఁడెపుడు బల్కు నాడంబరముగాను
సజ్జనుండు పల్కుఁ జల్లఁగాను
కంచుమ్రోగునట్లు కనకంబు మ్రోగునా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ !
“అమలమైన పలుకు లభిషేక వారిధి" --
పక్కి తెలిసి పలుక నొక్క వాక్యమె చాలు
పెక్కు లేల? వట్టి ప్రేల్చుటేల ! --
మాటల మాటలు వచ్చును
మాటలనే గల్గుచుండు మణిమంత్రంబుల్
మాటల పొందిక తెలిసిన
మాటలనే ముక్తి కలుగు మహిలో వేమా!
వాఙ్మాధుర్యాన్నాన్య దస్తి ప్రియత్వం
వాక్పారుష్యా చ్చోపకారో౽పి నష్టః
కింత ద్బ్రూమః కోకిలే నోపవీతం,
కోవాలోకే గార్దభస్యాపరాధః
ఉ. భూషలుగావు మర్త్యులకు | భూరిమయాంగదతార హారముల్
భూషితకేశ పాశమృదు| పుష్పసుగంధ జలాభిషేకముల్
భూషలుగావు పూరుషుని| భూషితుఁ జేయుఁబవిత్రవాణివా
గ్భూషణమే సుభూషణము | భూషణముల్ నశియించు నన్ని యున్
చ. ఎదిరిమనంబు నోవనటు లెంతయు నింపుగఁ బల్కు వారలం
బదుగురు గారవింపుదురు; ప్రల్ల దులం దరిఁ జేరనిత్తురే?
ముదమునఁ గీరశారికల ముద్దుగఁబంజరమందు నుంచి పెం
చెద; రలకాకులం జెదరఁ జేయ రె చీఁదరఁ జెంది ? మిత్రుఁడా!
చ. సమయ మెఱింగి పల్కు విలసన్మృదువాక్కులు వోలేఁ దీవ్రవా
క్యము లొనరింపనేర వొడికంబుగఁ గార్యపుసిద్ధి; నెట్లనం,
బ్రమద మెసంగ రాల్చును బ్రభాతపుశీతలవాత పోతముల్
సుమఫలముల్ ; శలాటువుల డుల్చునుగా పెనుగాలి! మిత్రుఁడా!
చ. వ్యపగతమార్దవంబులు మహాప్రియముల్ సమయానుకూల మౌ
లపితము, లట్లుకాని మృదులంబులు నప్రియముల్ నుడుల్; ప్రభా
తపుఁదఱిఁ గాక కుక్కుటరుతంబు హితం బగు నెంతయన్; వియో
గపు సమయంబునన్ శుకపికస్వర మార్తికరంబు; మితుడా!
ఉ. ధీరుఁడు జానుగుల్ సొగియఁ, దేనియ లొల్కఁగఁ, బల్కు మెల్ల గాఁ;
జేదిన వారికిం జెవులు చిల్లులువోవఁగ నాడు నీచు; డిం
డీరరసానుకారికలనిక్వణనం బొనరించు వీణియల్ ;
వీరణముల్ రణంబు నొదవించును దారుణభంగి; మిత్రుఁడా!
CONVERSATION
"It is good to rub and polish our brain against that of others." -Montaigne.
"One of the best rules in conversation is never to say a thing which any of the company can reasonably wish had been left unsaid" -Swift.
"Among well-bred people, a mutual deference is affected; contempt of others disguised authority concealed; attention given to each in his turn; and an easy stream of conversation is maintained, without vehemence, without interruption, without eagerness for victory, and without any airs of superiority." - Hume.
"To listen well, is as powerful a means of influence as to talk well, and is as essential to all true conversation."
"Know how to listen, and you will profit even from those who talk badly." Plutarch.
"Great talent for conversation should be accompanied with great politeness. He, who eclipses others owes them great civilities; and what ever mistaken vanity may tell us, it is better to please in conversation than to shine in it. The art of conversation consists as much in listening politely, as in talking agroeably" -Atwell.
"I don't like to talk much with people who always agree with me. It is amusing to coquette with an echo for a little while, but one soon tires of it." -Carlylo.
"He who sedulously attonds, pointedly asks, calmly speaks, colly answers, and ceases when he bas no more to say, is in possession of some of the best requisites of conversation." -Lavator,
"Never hold any one by the button, or the hand, in order to be heard out; for if people are unwilling to hear you, you had better hold your tongue than them." -- Chestorfield.
"Silence is one great art of conversation." -Hazlitt.
"Conversation is an art in which a man has all mankind for competitors." Emerson.
"The tone of good conversation is brilliant and natural-it is neither tedious nor frivolous. it is instructive without pedantry; gay, without tumultuousness; polished without affectation; gallant, without insipidity; Waggish, without equi 7ocation. -Rousseau.
"Not only to say the right thing in the right place, but far more difficult, to leave.
unsaid the wrong thing at the tempting momont". - Sala.
"It is a secret known to but few, yet of no small use in the conduct of life, that when you fall into a man's conversation, the first thing you should consider, is whether he has a greater inclination to hear you, or that you should hoar him" -Steele.
"Our companions please us less from the charms we find in their conversation, than from those they find in ours." -Greville.
"There cannot be a greater rudeness than to interrupt another in the current of his discourse." -Locke.
"The less men think, the more they talk." -Montesquieu,
"He kept up with the current literature. and distilled from it a polite essence, with which he knew how to perfume his conversation." - William Dean Howells.
"Speak well of every one if you speak of them at all-none of us are so very good." -Elbert Hubbard.
"Be sincere. Be simple in words, manners and gestures. Amuse as well as instruct. If you
ke a man laugh, yon can make him nd make him like and beliovo you-" - Alfred E. Smith
My observation is that, generally speaIverty of speech is the 'out Waril evif poverty of mind" -Bruce Barton.
Conversation is tho laboratory and wark the student. -Ralph Waldo Emerson.
"Take as many half rninutes as you can t never talk more than it half minute t pausing and giving others on oppor to strikein." -Swift.
Conversation opons our views, and gives ulties a more . vigorous play, it puts us ¡urring our notions on every sido and hem up to a light that discovers those: flaws which would probably have lain led in the gloom of unagitated abstrac- -Melmoth.
"The pith of conversation does not consist ibiting your own superior knowledge on is of small importace, but in enlarging, ring, and correcting the information you s, by the authority of others." -Walter Scott. "Repose is as necessary in conversation as in a picture." -Hazlitt.
"Conversation shoud be pleasant without scurrility, unity without'affectation, free without indecency, learned without conceitedness, novel without falsehood." -Shakespeare
"One would think that the larger the company is the greater variety of thoughts and subjects would be started in discourse; but instead of this, we find that conversation is never so much straitened and confined as in large assemblies." -Addison.
"In company it is a vary great fault to be more forward in setting of one's self, and talking to show one's parts them to learn the worth, and be truly acquainted with the abilities of men..He that makes it his business not to know, but to be known, is like a foolish tradesman, who makes all the haste he can to sell off his old stock, but takes no thought of laying in any new." Charron.
"Conversation warms the mind, enlivens the imagination, and is continually starting fresh game that is immediately pursued and taken, which would never have occurred in the, duller intercourse of epistolary correspondence". -Franklin “To speak and to speak well are two things. A fool may talk, but a wise speaks." -0. Simon.
“We cannot always oblige, but we can always speak obligingly." -Voltain.
"A fool's heart is in his tongue; but a wise man's tongue is in his heart. -Quarles.