మహాప్రస్ధానిక పర్వము - అధ్యాయము 1

వ్యాస మహాభారతము (మహాప్రస్ధానిక పర్వము - అధ్యాయము 1)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [జ]

ఏవం వృష్ణ్యన్ధకకులే శరుత్వా మౌసలమ ఆహవమ

పాణ్డవాః కిమ అకుర్వన్త తదా కృష్ణే థివం గతే

2 [వై]

శరుత్వైవ కౌరవొ రాజా వృష్ణీనాం కథనం మహత

పరస్దానే మతిమ ఆధాయ వాక్యమ అర్జునమ అబ్రవీత

3 కాలః పచతి భూతాని సర్వాణ్య ఏవ మహామతే

కర్మ నయాసమ అహం మన్యే తవమ అపి థరష్టుమ అర్హసి

4 ఇత్య ఉక్తః స తు కౌన్తేయః కాలః కాల ఇతి బరువన

అన్వపథ్యత తథ వాక్యం భరాతుర జయేష్ఠస్య వీర్యవాన

5 అర్జునస్య మతం జఞాత్వా భీమసేనొ యమౌ తదా

అన్వపథ్యన్త తథ వాక్యం యథ ఉక్తం సవ్యసాచినా

6 తతొ యుయుత్సుమ ఆనాయ్య పరవ్రజన ధర్మకామ్యయా

రాజ్యం పరిథథౌ సర్వం వైశ్య పుత్రే యుధిష్ఠిరః

7 అభిషిచ్య సవరాజ్యే తు తం రాజానం పరిక్షితమ

థుఃఖార్తశ చాబ్రవీథ రాజా సుభథ్రాం పాణ్డవాగ్రజః

8 ఏష పుత్రస్య తే పుత్రః కురురాజొ భవిష్యతి

యథూనాం పరిశేషశ చ వజ్రొ రాజా కృతశ చ హ

9 పరిక్షిథ ధాస్తిన పురే శక్ర పరస్దే తు యాథవః

వజ్రొ రాజా తవయా రక్ష్యొ మా చాధర్మే మనః కృదాః

10 ఇత్య ఉక్త్వా ధర్మరాజః స వాసుథేవస్య ధీమతః

మాతులస్య చ వృథ్ధస్య రామాథీనాం తదైవ చ

11 మాతృభిః సహధర్మాత్మా కృత్వొథకమ అతన్థ్రితః

శరాథ్ధాన్య ఉథ్థిశ్య సర్వేషాం చకార విధివత తథా

12 థథౌ రత్నాని వాసాంసి గరామాన అశ్వాన రదాన అపి

సత్రియశ చ థవిజముఖ్యేభ్యొ గవాం శతసహస్రశః

13 కృపమ అభ్యర్చ్య చ గురుమ అర్దమానపురస్కృతమ

శిష్యం పరిక్షితం తస్మై థథౌ భరతసత్తమః

14 తతస తు పరకృతీః సర్వాః సమానాయ్య యుధిష్ఠిరః

సర్వమ ఆచష్ట రాజర్షిశ చికీర్షతమ అదాత్మనః

15 తే శరుత్వైవ వచస తస్య పౌరజానపథా జనాః

భృశమ ఉథ్విగ్నమనసొ నాభ్యనన్థన్త తథ వచః

16 నైవం కర్తవ్యమ ఇతి తే తథొచుస తే నరాధిపమ

న చ రాజా తదాకార్షీత కాలపర్యాయ ధర్మవిత

17 తతొ ఽనుమాన్య ధర్మాత్మా పౌరజానపథం జనమ

గమనాయ మతిం చక్రే భరాతరశ చాస్య తే తథా

18 తతః స రాజా కౌరవ్యొ ధర్మపుత్రొ యుధిష్ఠిరః

ఉత్సృజ్యాభరణాన్య అఙ్గాజ జగృహే వల్కలాన్య ఉత

19 భీమార్జునౌ యమౌ చైవ థరౌపథీ చ యశస్వినీ

తదైవ సర్వే జగృహుర వల్కలాని జనాధిప

20 విధివత కారయిత్వేష్టిం నైష్ఠికీం భరతర్షభ

సముత్సృజ్యాప్సు సర్వే ఽగనీన పరతస్దుర నరపుంగవాః

21 తతః పరరురుథుః సర్వాః సత్రియొ థృష్ట్వా నరర్షభాన

పరస్దితాన థరౌపథీ షష్ఠాన పురా థయూతజితాన యదా

22 హర్షొ ఽభవచ చ సర్వేషాం భరాతౄణాం గమనం పరతి

యుధిష్ఠిర మతం జఞాత్వా వృష్ణిక్షయమ అవేష్క్య చ

23 భరాతరః పఞ్చ కృష్ణా చ షష్ఠీ శవా చైవ సప్తమః

ఆత్మనా సప్తమొ రాజా నిర్యయౌ గజసాహ్వయాత

పౌరైర అనుగతొ థూరం సర్వైర అన్తఃపురైస తదా

24 న చైనమ అశకత కశ్చ చిన నివర్తస్వేతి భాషితుమ

నయవర్తన్త తతః సర్వే నరా నగరవాసినః

25 కృప పరబ్భృతయశ చైవ యుయుత్సుం పర్యవారయన

వివేశ గఙ్గాం కౌరవ్య ఉలూపీ భుజగాత్మజా

26 చిత్రాఙ్గథా యయౌ చాపి మణిపూర పురం పరతి

శిష్టాః పరిక్షితం తవ అన్యా మాతరః పర్యవారయన

27 పాణ్డవాశ చ మహాత్మానొ థరౌపథీ చ యశస్వినీ

కృపొపవాసాః కౌరవ్య పరయయుః పరాఙ్ముఖాస తతః

28 యొగయుక్తా మహాత్మానస తయాగధర్మమ ఉపేయుషః

అభిజగ్ముర బహూన థేశాన సరితః సాగరాంస తదా

29 యుధిష్ఠిరొ యయావ అగ్రే భీమస తు తథనన్తరమ

అర్జునస తస్య చాన్వ ఏవ యమౌ చైవ యదాక్రమమ

30 పృష్ఠతస తు వరారొహా శయామా పథ్మథలేక్షణా

థరౌపథీ యొషితాం శరేష్ఠా యయౌ భరతసత్తమ

31 శవా చైవానుయయావ ఏకః పాణ్డవాన పరస్దితాన వనే

కరమేణ తే యయుర వీరా లౌహిత్యం సలిలార్ణవమ

32 గాణ్డీవం చ ధనుర థివ్యం న ముమొచ ధనంజయః

రత్నలొభాన మహారాజ తౌ చాక్షయ్యౌ మహేషుధీ

33 అగ్నిం తే థథృశుస తత్ర సదితం శైలమ ఇవాగ్రతః

మార్గమ ఆవృత్య తిష్ఠన్తం సాక్షాత పురుషవిగ్రహమ

34 తతొ థేవః స సప్తార్చిః పాణ్డవాన ఇథమ అబ్రవీత

భొ భొ పాణ్డుసుతా వీరాః పావకం మా విబొధత

35 యుధిష్ఠిర మహాబాహొ భీమసేన పరంతప

అర్జునాశ్వసుతౌ వీరౌ నిబొధత వచొ మమ

36 అహమ అగ్నిః కురుశ్రేష్ఠా మయా థగ్ధం చ ఖాణ్డవమ

అర్జునస్య పరభావేన తదా నారాయణస్య చ

37 అయం వః ఫల్గునొ భరాతా గాణ్డీవం పరమాయుధమ

పరిత్యజ్య వనం యాతు నానేనార్దొ ఽసతి కశ చన

38 చక్రరత్నం తు యత కృష్ణే సదితమ ఆసీన మహాత్మని

గతం తచ చా పునర హస్తే కాలేనైష్యతి తస్య హ

39 వరుణాథ ఆహృతం పూర్వం మయైతత పార్ద కారణాత

గాణ్డీవం కార్ముకశ్రేష్ఠం వరుణాయైవ థీయతామ

40 తతస తే భరాతరః సర్వే ధనంజయమ అచొథయన

స జలే పరాక్షిపత తత తు తదాక్షయ్యౌ మహేషుధీ

41 తతొ ఽగనిర భరతశ్రేష్ఠ తత్రైవాన్తరధీయత

యయుశ చ పాణ్డవా వీరాస తతస తే థక్షిణాముఖాః

42 తతస తే తూత్తరేణైవ తీరేణ లవణామ్భసః

జగ్ముర భరతశార్థూల థిశం థక్షిణపశ్చిమమ

43 తతః పునః సమావృత్తాః పశ్చిమాం థిశమ ఏవ తే

థథృశుర థవారకాం చాపి సాగరేణ పరిప్లుతామ

44 ఉథీచీం పునర ఆవృత్త్య యయుర భరతసత్తమాః

పరాథక్షిణ్యం చికీర్షన్తః పృదివ్యా యొగధర్మిణః