భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 97

వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 97)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [ధృ]
ఆర్జునిం సమరే శూరం వినిఘ్నన్తం మహారదమ
అలమ్బుసః కదం యుథ్ధే పరత్యయుధ్యత సంజయ
2 ఆర్శ్యశృఙ్గిం కదం చాపి సౌభథ్రః పరవీరహా
తన మమాచక్ష్వ తత్త్వేన యదావృత్తం సమ సంయుగే
3 ధనంజయశ చ కిం చక్రే మమ సైన్యేషు సంజయ
భీమొ వా బలినాం శరేష్ఠొ రాక్షసొ వా ఘటొత్కచః
4 నకులః సహథేవొ వా సాత్యకిర వా మహారదః
ఏతథ ఆచక్ష్వ మే సర్వం కుశలొ హయ అసి సంజయ
5 [స]
హన్త తే ఽహం పరవక్ష్యామి సంగ్రామం లొమహర్షణమ
యదాభూథ రాక్షసేన్థ్రస్య సౌభథ్రస్య చ మారిష
6 అర్జునశ చ యదా సంఖ్యే భీమసేనశ చ పాణ్డవః
నకులః సహథేవశ చ రణే చక్రుః పరాక్రమమ
7 తదైవ తావకాః సర్వే భీష్మథ్రొణపురొగమాః
అథ్భుతాని విచిత్రాణి చక్రుః కర్మాణ్య అభీతవత
8 అలమ్బుసస తు సమరే అభిమన్యుం మహారదమ
వినథ్య సుమహానాథం తర్జయిత్వా ముహుర ముహుః
అభిథుథ్రావ వేగేన తిష్ఠ తిష్ఠేతి చాబ్రవీత
9 సౌభథ్రొ ఽపి రణే రాజన సింహవథ వినథన ముహుః
ఆర్శ్యశృఙ్గిం మహేష్వాసం పితుర అత్యన్తవైరిణమ
10 తతః సమేయతుః సంఖ్యే తవరితౌ నరరాక్షసౌ
రదాభ్యాం రదినాం శరేష్ఠౌ యదా వై థేవథానవౌ
మాయావీ రాక్షసశ్రేష్ఠొ థివ్యాస్త్రజ్ఞశ చ ఫాల్గునిః
11 తతః కార్ష్ణిర మహారాజ నిశితైః సాయకైస తరిభిః
ఆర్శ్యశృఙ్గిం రణే విథ్ధ్వా పునర వివ్యాధ పఞ్చభిః
12 అలమ్బుసొ ఽపి సంక్రుథ్ధః కార్ష్ణిం నవభిర ఆశుగైః
హృథి వివ్యాధ వేగేన తొత్త్రైర ఇవ మహాథ్విపమ
13 అతః శరసహస్రేణ కషిప్రకారీ నిశాచరః
అర్జునస్య సుతం సంఖ్యే పీడయామ ఆస భారత
14 అభిమన్యుస తతః కరుథ్ధొ నవతిం నతపర్వణామ
చిక్షేప నిశితాన బాణాన రాక్షసస్య మహొరసి
15 తే తస్య వివిశుస తూర్ణం కాయం నిర్భిథ్య మర్మణి
స తైర విభిన్నసర్వాఙ్గః శుశుభే రాక్షసొత్తమః
పుష్పితైః కింశుకై రాజన సంస్తీర్ణ ఇవ పర్వతః
16 స ధారయఞ శరాన హేమపుఙ్ఖాన అపి మహాబలః
విబభౌ రాక్షసశ్రేష్ఠః స జవాల ఇవ పర్వతః
17 తతః కరుథ్ధొ మహారాజ ఆర్శ్యశృఙ్గిర మహాబలః
మహేన్థ్రప్రతిమం కార్ష్ణిం ఛాథయామ ఆస పత్రిభిః
18 తేన తే విశిఖా ముక్తా యమథణ్డొపమాః శితాః
అభిమన్యుం వినిర్భిథ్య పరావిశన ధరణీతలమ
19 తదైవార్జునినిర్ముక్తాః శరాః కాఞ్చనభూషణాః
అలమ్బుసం వినిర్భిథ్య పరావిశన్త ధరాతలమ
20 సౌభథ్రస తు రణే రక్షః శరైః సంనతపర్వభిః
చక్రే విముఖమ ఆసాథ్య మయం శక్ర ఇవాహవే
21 విముఖం చ తతొ రక్షొ వధ్యమానం రణే ఽరిణా
పరాథుశ్చక్రే మహామాయాం తామసీం పరతాపనః
22 అతస తే తమసా సర్వే హృతా హయ ఆసన మహీతలే
నాభిమన్యుమ అపశ్యన్త నైవ సయాన న పరాన రణే
23 అభిమన్యుశ చ తథ థృష్ట్వా ఘొరరూపం మహత తమః
పరాథుశ్చక్రే ఽసత్రమ అత్యుగ్రం భాస్కరం కురునన్థనః
24 తతః పరకాశమ అభవజ జగత సర్వం మహీపతే
తాం చాపి జఘ్నివాన మాయాం రాక్షసస్య థురాత్మనః
25 సంక్రుథ్ధశ చ మహావీర్యొ రాక్షసేన్థ్రం నరొత్తమః
ఛాథయామ ఆస సమరే శరైః సంనతపర్వభిః
26 బహ్వీస తదాన్యా మాయాశ చ పరయుక్తాస తేన రక్షసా
సర్వాస్త్రవిథ అమేయాత్మా వారయామ ఆస ఫాల్గునిః
27 హతమాయం తతొ రక్షొ వధ్యమానం చ సాయకైః
రదం తత్రైవ సంత్యజ్య పరాథ్రవన మహతొ భయాత
28 తస్మిన వినిర్జితే తూర్ణం కూటయొధిని రాక్షసే
ఆర్జునిః సమరే సైన్యం తావకం సంమమర్థ హ
మథాన్ధొ వన్యనాగేన్థ్రః స పథ్మాం పథ్మినీమ ఇవ
29 తతః శాంతనవొ భీష్మః సైన్యం థృష్ట్వాభివిథ్రుతమ
మహతా రదవంశేన సౌభథ్రం పర్యవారయత
30 కొష్ఠకీ కృత్యతం వీరం ధార్తరాష్ట్రా మహారదాః
ఏకం సుబహవొ యుథ్ధే తతక్షుః సాయకైర థృఢమ
31 స తేషాం రదినాం వీరః పితుస తుల్యపరాక్రమః
సథృశొ వాసుథేవస్య విక్రమేణ బలేన చ
32 ఉభయొః సథృశం కర్మ స పితుర మాతులస్య చ
రణే బహువిధం చక్రే సర్వశస్త్రభృతాం వరః
33 తతొ ధనంజయొ రాజన వినిఘ్నంస తవ సైనికాన
ఆససాథ రణే భీష్మం పుత్ర పరేప్సుర అమర్షణః
34 తదైవ సమరే రాజన పితా థేవవ్రతస తవ
ఆససాథ రణే పార్దం సవర్భానుర ఇవ భాస్కరమ
35 తతః సరదనాగాశ్వాః పుత్రాస తవ విశాం పతే
పరివవ్రూ రణే భీష్మం జుగుపుశ చ సమన్తతః
36 తదైవ పాణ్డవా రాజన పరివార్య ధనంజయమ
రణాయ మహతే యుక్తా థంశితా భరతర్షభ
37 శాథథ్వతస తతొ రాజన భీష్మస్య పరముఖే సదితమ
అర్జునం పఞ్చవింశత్యా సాయకానాం సమాచినొత
38 పత్యుథ్గమ్యాద వివ్యాధ సాత్యకిస తం శితైః శరైః
పాణ్డవ పరియకామార్దం శార్థూల ఇవ కుఞ్జరమ
39 గౌతమొ ఽపి తవరాయుక్తొ మాధవం నవభిః శరైః
హృథి వివ్యాధ సంక్రుథ్ధః కఙ్కపత్ర పరిచ్ఛథైః
40 శైనేయొ ఽపి తతః కరుథ్ధొ భృశం విథ్ధొ మహారదః
గౌతమాన్త కరం ఘొరం సమాథత్త శిలీముఖమ
41 తమ ఆపతన్తం వేగేన శక్రాశనిసమథ్యుతిమ
థవిధా చిచ్ఛేథ సంక్రుథ్ధొ థరౌణిః పరమకొపనః
42 సముత్సృజ్యాద శైనేయొ గౌతమం రదినాం వరమ
అభ్యథ్రవథ రణే థరౌణిం రాహుః ఖే శశినం యదా
43 తస్య థరొణసుతశ చాపం థవిధా చిచ్ఛేథ భారత
అదైనం ఛిన్నధన్వానం తాడయామ ఆస సాయకైః
44 సొ ఽనయత కార్ముకమ ఆథాయ శత్రుఘ్నం భారసాధనమ
థరౌణిం షష్ట్యా మహారాజ బాహ్వొర ఉరసి చార్పయత
45 స విథ్ధొ వయదితశ చైవ ముహూర్తం కశ్మలాయుతః
నిషసాథ రదొపస్దే ధవజయష్టిమ ఉపాశ్రితః
46 పరతిలభ్య తతః సంజ్ఞాం థరొణపుత్రః పరతాపవాన
వార్ష్ణేయం సమరే కరుథ్ధొ నారాచేన సమర్థయత
47 శైనేయం స తు నిర్భిథ్య పరావిశథ ధరణీతలమ
వసన్త కాలే బలవాన బిలం సర్వశిశుర యదా
48 తతొ ఽపరేణ భల్లేన మాధవస్య ధవజొత్తమమ
చిచ్ఛేథ సమరే థరౌణిః సింహనాథం ననాథ చ
49 పునర చైనం శరైర ఘొరైశ ఛాథయామ ఆస భారత
నిథాఘాన్తే మహారాజ యదా మేఘొ థివాకరమ
50 సాత్యకిశ చ మహారాజ శరజాలం నిహత్య తత
థరౌణిమ అభ్యపతత తూర్ణం శరజాలైర అనేకధా
51 తాపయామ ఆస చ థరౌణిం శైనేయః పరవీరహా
విముక్తొ మేఘజాలేన యదైవ తపనస తదా
52 శరాణాం చ సహస్రేణ పునర ఏనం సముథ్యతమ
సాత్యకిశ ఛాథయామ ఆస ననాథ చ మహాబలః
53 థృష్ట్వా పుత్రం తదా గరస్తం రాహుణేవ నిశాకరమ
అభ్యథ్రవత శైనేయం భారథ్వాజః పరతాపవాన
54 వివ్యాధ చ పృషత్కేన సుతీక్ష్ణేన మహామృధే
పరీప్సన సవసుతం రాజన వార్ష్ణేయేనాభితాపితమ
55 సాత్యకిస తు రణే జిత్వా గురుపుత్రం మహారదమ
థరొణం వివ్యాధ వింశత్యా సర్వపారశవైః శరైః
56 తథన్తరమ అమేయాత్మా కౌన్తేయః శవేతవాహనః
అభ్యథ్రవథ రణే కరుథ్ధొ థరొణం పరతి మహారదః
57 తతొ థరొణశ చ పార్దశ చ సమేయాతాం మహామృధే
యదా బుధశ చ శుక్రశ చ మహారాజ నభస్తలే