భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 79

వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 79)
వేద వ్యాసుడు


వ్యాస మహాభారతము
పర్వములు
1. ఆది పర్వము
2. సభా పర్వము
3. అరణ్య పర్వము
4. విరాట పర్వము
5. ఉద్యోగ పర్వము
6. భీష్మ పర్వము
7. ద్రోణ పర్వము
8. కర్ణ పర్వము
9. శల్య పర్వము
10. సౌప్తిక పర్వము
11. స్త్రీ పర్వము
12. శాంతి పర్వము
13. అనుశాసన పర్వము
14. అశ్వమేధ పర్వము
15. ఆశ్రమవాసిక పర్వము
16. మౌసల పర్వము
17. మహాప్రస్ధానిక పర్వము
18. స్వర్గారోహణ పర్వము

1 [ధృ]
బహూనీహ విచిత్రాణి థవైరదాని సమ సంజయ
పాణ్డూనాం మామకైః సార్ధమ అశ్రౌషం తవ జల్పతః
2 న చైవ మామకం కం చిథ ధృష్టం శంససి సంజయ
నిత్యం పాణ్డుసుతాన హృష్టాన అభగ్నాంశ చైవ శంససి
3 జీయమానాన విమనసొ మామకాన విగతౌజసః
వథసే సంయుగే సూత థిష్టమ ఏతథ అసంశయమ
4 [స]
యదాశక్తి యదొత్సాహం యుథ్ధే చేష్టన్తి తావకాః
థర్శయానాః పరం శక్త్యా పౌరుషం పురుషర్షభ
5 గఙ్గాయాః సురనథ్యా వై సవాథు భూతం యదొథకమ
మహొథధి గుణాభ్యాసాల లవణత్వం నిగచ్ఛతి
6 తదా తత పౌరుషం రాజంస తావకానాం మహాత్మనామ
పరాప్య పాణ్డుసుతాన వీరాన వయర్దం భవతి సంయుగే
7 ఘటమానాన యదాశక్తి కుర్వాణాన కర్మ థుష్కరమ
న థొషేణ కురుశ్రేష్ఠ కౌరవాన గన్తుమ అర్హసి
8 తవాపరాధాత సుమహాన సపుత్రస్య విశాం పతే
పృదివ్యాః పరక్షయొ ఘొరొ యమ రాష్ట్రవివర్ధనః
9 ఆత్మథొషాత సముత్పన్నం శొచితుం నార్హసే నృప
న హి రక్షన్తి రాజానః సర్వార్దాన నాపి జీవితమ
10 యుథ్ధే సుకృతినాం లొకాన ఇచ్ఛన్తొ వసుధాధిపాః
చమూం విగాహ్య యుధ్యన్తే నిత్యం సవర్గపరాయణాః
11 పూర్వాహ్ణే తు మహారాజ పరావర్తత జనక్షయః
తన మమైకమనా భూత్వా శృణు థేవాసురొపమమ
12 ఆవన్త్యౌ తు మహేష్వాసౌ మహాత్మానౌ మహాబలౌ
ఇరావన్తమ అభిప్రేక్ష్య సమేయాతాం రణొత్కటౌ
తేషాం పరవవృతే యుథ్ధం తుములం లొమహర్షణమ
13 ఇరావాంస తు సుసంక్రుథ్ధొ భరాతరౌ థేవరూపిణౌ
వివ్యాధ నిశితైస తూర్ణం శరైః సంనతపర్వభిః
తావ ఏనం పరత్యవిధ్యేతాం సమరే చిత్రయొధినౌ
14 యుధ్యతాం హి తదా రాజన విశేషొ న వయథృశ్యత
యతతాం శత్రునాశాయ కృతప్రతికృతైషిణామ
15 ఇరావాంస తు తతొ రాజన్న అనువిన్థస్య సాయకైః
చతుర్భిశ చతురొ వాహాన అనయథ యమసాథనమ
16 భల్లాభ్యాం చ సుతీక్ష్ణాభ్యాం ధనుః కేతుం చ మారిష
చిచ్ఛేథ సమరే రాజంస తథ అథ్భుతమ ఇవాభవత
17 తయక్త్వానువిన్థొ ఽద రదం విన్థస్య రదమ ఆస్దితః
ధనుర గృహీత్వా నవమం భారసాధనమ ఉత్తమమ
18 తావ ఏకస్దౌ రణే వీరావ ఆవన్త్యౌ రదినాం వరౌ
శరాన ముముచతుస తూర్ణమ ఇరావతి మహాత్మని
19 తాభ్యాం ముక్తా మహావేగాః శరాః కాఞ్చనభూషణాః
థివాకరపదం పరాప్య ఛాథయామ ఆసుర అమ్బరమ
20 ఇరావాంస తు తతః కరుథ్ధొ భరాతరౌ తౌ మహారదౌ
వవర్ష శరవర్షేణ సారదిం చాప్య అపాతయత
21 తస్మిన నిపతితే భూమౌ గతసత్త్వే ఽద సారదౌ
రదః పరథుథ్రావ థిశః సముథ్భ్రాన్త హయస తతః
22 తౌ స జిత్వా మహారాజ నాగరాజసుతా సుతః
పౌరుషం ఖయాపయంస తూర్ణం వయధమత తవ వాహినీమ
23 సా వధ్యమానా సమరే ధార్తరాష్ట్రీ మహాచమూః
వేగాన బహువిధాంశ చక్రే విషం పీత్వేవ మానవః
24 హైడిమ్బొ రాక్షసేన్థ్రస తు భగథత్తం సమాథ్రవత
రదేనాథిత్యవర్ణేన స ధవజేన మహాబలః
25 తతః పరాగ్జ్యొతిషొ రాజా నాగరాజం సమాస్దితః
యదా వజ్రధరః పూర్వం సంగ్రమే తారకామయే
26 తతర థేవాః స గన్ధర్వా ఋషయశ చ సమాగతాః
విశేషం న సమ వివిథుర హైడిమ్బ భగథత్తయొః
27 యదా సురపతిః శక్రస తరాసయామ ఆస థానవాన
తదైవ సమరే రాజంస తరాసయామ ఆస పాణ్డవాన
28 తేన విథ్రావ్యమాణాస తే పాణ్డవాః సర్వతొథిశమ
తరాతారం నాభ్యవిన్థన్త సవేష్వ అనీకేషు భారత
29 భైమసేనిం రదస్దం తు తత్రాపశ్యామ భారత
శేషా విమనసొ భూత్వా పరాథ్రవన్త మహారదాః
30 నివృత్తేషు తు పాణ్డూనాం పునః సైన్యేషు భారత
ఆసీన నిష్టానకొ ఘొరస తవ సైన్యేషు సంయుగే
31 ఘటొత్కచస తతొ రాజన భగథత్తం మహారణే
శరైః పరచ్ఛాథయామ ఆస మేరుం గిరిమ ఇవామ్బుథః
32 నిహత్య తాఞ శరాన రాజా రాక్షసస్య ధనుశ్చ్యుతాన
భైమసేనిం రణే తూర్ణం సర్వమర్మస్వ అతాడయత
33 స తాడ్యమానొ బహుభిః శరైః సంనతపర్వభిః
న వివ్యదే రాక్షసేన్థ్రొ భిథ్యమాన ఇవాచలః
34 తస్య పరాగ్జ్యొతిషః కరుథ్ధస తొమరాన స చతుర్థశ
పరేషయామ ఆస సమరే తాంశ చ చిచ్ఛేథ రాక్షసః
35 స తాంశ ఛిత్త్వా మహాబాహుస తొమరాన నిశితైః శరైః
భగథత్తం చ వివ్యాధ సప్తత్యా కఙ్కపత్రిభిః
36 తతః పరాగ్జ్యొతిషొ రాజన పరహసన్న ఇవ భారత
తస్యాశ్వాంశ చతురః సంఖ్యే పాతయామ ఆస సాయకైః
37 స హతాశ్వే రదే తిష్ఠన రాక్షసేన్థ్రః పరతాపవాన
శక్తిం చిక్షేప వేగేన పరాగ్జ్యొతిష గజం పరతి
38 తామ ఆపతన్తీం సహసా హేమథణ్డాం సువేగినామ
తరిధా చిచ్ఛేథ నృపతిః సా వయకీర్యత మేథినీమ
39 శక్తిం వినిహతాం థృష్ట్వా హైడిమ్బః పరాథ్రవథ భయాత
యదేన్థ్రస్య రణాత పూర్వం నముచిర థైత్య సత్తమః
40 తం విజిత్య రణే శూరం విక్రాన్తం ఖయాతపౌరుషమ
అజేయం సమరే రాజన యమేన వరుణేన చ
41 పాణ్డవీం సమరే సేనాం సంమమర్థ స కుఞ్జరః
యదా వనగజొ రాజన మృథ్గంశ చరతి పథ్మినీమ
42 మథ్రేశ్వరస తు సమరే యమాభ్యాం సహ సంగతః
సవస్రీయౌ ఛాథయాం చక్రే శరౌఘైః పాణ్డునన్థనౌ
43 సహథేవస తు సమరే మాతులం వీక్ష్య సంగతమ
అవారయచ ఛరౌఘేణ మేఘొ యథ్వథ థివాకరమ
44 ఛాథ్యమానః శరౌఘేణ హృష్టరూపతరొ ఽభవత
తయొశ చాప్య అభవత పరీతిర అతులా మాతృకారణాత
45 తతః పరహస్య సమరే నకులస్య మహారదః
అశ్వాన వై చతురొ రాజంశ చతుర్భిః సాయకొత్తమైః
పరేషయామ ఆస సమరే యమస్య సథనం పరతి
46 హయాశ్వాత తు రదాత తూర్ణమ అవప్లుత్య మహారదః
ఆరురొహ తతొ హానం భరాతుర ఏవ యశస్వినః
47 ఏకస్దౌ తు రణే శూరౌ థృఢే విక్షిప్య కార్ముకే
మథ్రరాజరదం కరుథ్ధౌ ఛాథయామ ఆసతుః కషణాత
48 స చఛాథ్యమానొ బహుభిః శరైః సంనతపర్వభిః
సవస్రీయాభ్యాం నరవ్యాఘ్రొ నాకమ్పత యదాచలః
పరహసన్న ఇవ తాం చాపి శరవృష్టిం జఘాన హ
49 సహథేవస తతః కరుథ్ధః శరమ ఉథ్యమ్య వీర్యవాన
మథ్రరాజమ అభిప్రేక్ష్య పరేషయామ ఆస భారత
50 స శరః పరేషితస తేన గరుత్మాన ఇవ వేగవాన
మథ్రరాజం వినిర్భిథ్య నిపపాత మహీతలే
51 స గాఢవిథ్ధొ వయదితొ రదొపస్దే మహారదః
నిషసాథ మహారాజ కశ్మలం చ జగామ హ
52 తం విసంజ్ఞం నిపతితం సూతః సంప్రేక్ష్య సంయుగే
అపొవాహ రదేనాజౌ యమాభ్యామ అభిపీడితమ
53 థృట్ష్వా మథ్రేశ్వర రదం ధార్తరాష్ట్రాః పరాఙ్ముఖమ
సర్వే విమనసొ భూత్వా నేథమ అస్తీత్య అచిన్తయన
54 నిర్జిత్య మాతులం సంఖ్యే మాథ్రీపుత్రౌ మహారదౌ
థధ్మతుర ముథితౌ శఙ్ఖౌ సింహనాథం వినేథతుః
55 అభిథుథ్రువతుర హృష్టౌ తవ సైన్యం విశాం పతే
యదా థైత్య చమూం రాజన్న ఇన్థ్రొపేన్థ్రావ ఇవామరౌ