భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 61
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 61) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [ధృ]
భయం మే సుమహజ జాతం విస్మయశ చైవ సంజయ
శరుత్వా పాణ్డుకుమారాణాం కర్మ థేవైః సుథుష్కరమ
2 పుత్రాణాం చ పరాభవం శరుత్వా సంజయ సర్వశః
చిన్తా మే మహతీ సూత భవిష్యతి కదం తవ ఇతి
3 ధరువం విథుర వాక్యాని ధక్ష్యన్తి హృథయం మమ
యదా హి థృశ్యతే సర్వం థైవయొగేన సంజయ
4 యత్ర భీష్మ ముఖాఞ శూరాన అస్త్రజ్ఞాన యొధసత్తమాన
పాణ్డవానామ అనీకాని యొధయన్తి పరహారిణః
5 కేనావధ్యా మహాత్మానః పాణ్డుపుత్రా మహాబలాః
కేన థత్తవరాస తాత కిం వా జఞానం విథన్తి తే
యేన కషయం న గచ్ఛన్తి థివి తారాగణా ఇవ
6 పునః పునర న మృష్యామి హతం సైన్యం సమ పాణ్డవైః
మయ్య ఏవ థణ్డః పతతి థైవాత పరమథారుణః
7 యదావధ్యాః పాణ్డుసుతా యదా వధ్యాశ చ మే సుతాః
ఏతన మే సర్వమ ఆచక్ష్వ యదాతత్త్వేన సంజయ
8 న హి పారం పరపశ్యామి థుఃఖస్యాస్య కదం చన
సముథ్రస్యేవ మహతొ భుజాభ్యాం పరతరన నరః
9 పుత్రాణాం వయసనం మన్యే ధరువం పరాప్తం సుథారుణమ
ఘాతయిష్యతి మే పుత్రాన సర్వాన భీమొ న సంశయః
10 న హి పశ్యామి తం వీరం యొ మే రక్షేత సుతాన రణే
ధరువం వినాశః సమరే పుత్రాణాం మమ సంజయ
11 తస్మాన మే కారణం సూత యుక్తిం చైవ విశేషతః
పృచ్ఛతొ ఽథయ యదాతత్త్వం సర్వమ ఆఖ్యాతుమ అర్హసి
12 థుర్యొధనొ ఽపి యచ చక్రే థృష్ట్వా సవాన విముఖాన రణే
భీష్మథ్రొణౌ కృపశ చైవ సౌబలేయొ జయథ్రదః
థరౌణిర వాపి మహేష్వాసొ వికర్ణొ వా మహాబలః
13 నిశ్చయొ వాపి కస తేషాం తథా హయ ఆసీన మహాత్మనామ
విముఖేషు మహాప్రాజ్ఞ మమ పుత్రేషు సంజయ
14 [స]
శృణు రాజన్న అవహితః శరుత్వా చైవావధారయ
నైవ మన్త్రకృతం కిం చిన నైవ మాయాం తదావిధామ
న వై విభీషికాం కాం చిథ రాజన కుర్వన్తి పాణ్డవాః
15 యుధ్యన్తి తే యదాన్యాయం శక్తిమన్తశ చ సంయుగే
ధర్మేణ సర్వకార్యాణి కీర్తితానీతి భారత
ఆరభన్తే సథా పార్దాః పరార్దయానా మహథ యశః
16 న తే యుథ్ధాన నివర్తన్తే ధర్మొపేతా మహాబలాః
శరియా పరమయా యుక్తా యతొ ధర్మస తతొ జయః
తేనావధ్యా రణే పార్దా జయ యుక్తాశ చ పార్దివ
17 తవ పుత్రా థురాత్మానః పాపేష్వ అభిరతాః సథా
నిష్ఠురా హీనకర్మాణస తేన హీయన్తి సంయుగే
18 సుబహూని నృశంసాని పుత్రైస తవ జనేశ్వర
నికృతానీహ పాణ్డూనాం నీచైర ఇవ యదా నరైః
19 సర్వం చ తథ అనాథృత్య పుత్రాణాం తవ కిల్బిషమ
సాపహ్నవాః సథైవాసన పాణ్డవాః పాణ్డుపూర్వజ
న చైనాన బహు మన్యన్తే పుత్రాస తవ విశాం పతే
20 తస్య పాపస్య సతతం కరియమాణస్య కర్మణః
సంప్రాప్తం సుమహథ ఘొరం ఫలం కిం పాకసంనిభమ
స తథ భుఙ్క్ష్వ మహారాజ సపుత్రః స సుహృజ్జనః
21 నావబుధ్యసి యథ రాజన వార్యమాణః సుహృజ్జనైః
విథురేణాద భీష్మేణ థరొణేన చ మహాత్మనా
22 తదా మయా చాప్య అసకృథ వార్యమాణొ న గృహ్ణసి
వాక్యం హితం చ పద్యం చ మర్త్యః పద్యమ ఇవౌషధమ
పుత్రాణాం మతమ ఆస్దాయ జితాన మన్యసి పాణ్డవాన
23 శృణు భూయొ యదాతత్త్వం యన మాం తవం పరిపృచ్ఛసి
కారణం భరతశ్రేష్ఠ పాణ్డవానాం జయం పరతి
తత తే ఽహం కదయిష్యామి యదా శరుతమ అరింథమ
24 థుర్యొధనేన సంపృష్ట ఏతమ అర్దం పితామహః
థృష్ట్వా భరాతౄన రణే సర్వాన నిర్జితాన సుమహారదాన
25 శొకసంమూఢహృథయొ నిశాకాలే సమ కౌరవః
పితామహం మహాప్రాజ్ఞం వినయేనొపగమ్య హ
యథ అబ్రవీత సుతస తే ఽసౌ తన మే శృణు జనేశ్వర
26 [థుర]
తవం చ థరొణశ చ శల్యశ చ కృపొ థరౌణిస తదైవ చ
కృతవర్మా చ హార్థిక్యః కామ్బొజశ చ సుథక్షిణః
27 భూరిశ్రవా వికర్ణశ చ భగథత్తశ చ వీర్యవాన
మహారదాః సమాఖ్యాతాః కులపుత్రాస తనుత్యజః
28 తరయాణామ అపి లొకానాం పర్యాప్తా ఇతి మే మతిః
పాణ్డవానాం సమస్తాశ చ న తిష్ఠన్తి పరాక్రమే
29 తత్ర మే సంశయొ జాతస తన మమాచక్ష్వ పృచ్ఛతః
యం సమాశ్రిత్య కౌన్తేయ జయన్త్య అస్మాన పథే పథే
30 [భస]
శృణు రాజన వచొ మహ్యం యత తవాం వక్ష్యామి కౌరవ
బహుశశ చ మమొక్తొ ఽసి న చ మే తత్త్వయా కృతమ
31 కరియతాం పాణ్డవైః సార్ధం శమొ భరతసత్తమ
ఏతత కషమమ అహం మన్యే పృదివ్యాస తవ చాభిభొ
32 భుఞ్జేమాం పృదివీం రాజన భరాతృభిః సహితః సుఖీ
థుర్హృథస తాపయన సర్వాన నన్థయంశ చాపి బాన్ధవాన
33 న చ మే కరొశతస తాత శరుతవాన అసి వై పురా
తథ ఇథం సమనుప్రాప్తం యత పాణ్డూన అవమన్యసే
34 యశ చ హేతుర అవధ్యత్వే తేషామ అక్లిష్టకర్మణామ
తం శృణుష్వ మహారాజ మమ కీర్తయతః పరభొ
35 నాస్తి లొకేషు తథ భూతం భవితా నొ భవిష్యతి
యొ జయేత పాణ్డవాన సంఖ్యే పాలితాఞ శార్ఙ్గధన్వనా
36 యత తు మే కదితం తాత మునిభిర భావితాత్మభిః
పురాణగీతం ధర్మజ్ఞ తచ ఛృణుష్వ యదాతదమ
37 పురా కిల సురాః సర్వే ఋషయశ చ సమాగతాః
పితామహమ ఉపాసేథుః పర్వతే గన్ధమాథనే
38 మధ్యే తేషాం సమాసీనః పరజాపతిర అపశ్యత
విమానం జాజ్వలథ భాసా సదితం పరవరమ అమ్బరే
39 ధయానేనావేథ్య తం బరహ్మా కృత్వా చ నియతొ ఽఞజలిమ
నమశ చకార హృష్టాత్మా పరమం పరమేశ్వరమ
40 ఋషయస తవ అద థేవాశ చ థృష్ట్వా బరహ్మాణమ ఉత్దితమ
సదితాః పరాజ్ఞలయః సర్వే పశ్యన్తొ మహథ అథ్భుతమ
41 యదావచ చ తమ అభ్యర్చ్య బరహ్మా బరహ్మవిథాం వరః
జగాథ జగతః సరష్టా పరం పరమ అధర్మవిత
42 విశ్వావసుర విశ్వమూర్తిర విశ్వేశొ; విష్వక్సేనొ విశ్వకర్మా వశీచ
విశ్వేశ్వరొ వాసుథేవొ ఽసి తస్మాథ; యొగాత్మానం థైవతం తవామ ఉపైమి
43 జయ విశ్వమహాథేవ జయ లొకహితే రత
జయ యొగీశ్వర విభొ జయ యొగపరావర
44 పథ్మగర్భవిశాలాక్ష జయ లొకేశ్వరేశ్వర
భూతభవ్య భవన నాద జయ సౌమ్యాత్మజాత్మజ
45 అసంఖ్యేయగుణాజేయ జయ సర్వపరాయణ
నారాయణ సుథుష్పార జయ శార్ఙ్గధనుర్ధర
46 సర్వగుహ్య గుణొపేత విశ్వమూర్తే నిరామయ
విశ్వేశ్వర మహాబాహొ జయ లొకార్ద తత్పర
47 మహొరగవరాహాథ్య హరి కేశవిభొ జయ
హరి వాసవిశామీశ విశ్వావాసామితావ్యయ
48 వయక్తావ్యక్తామిత సదాననియతేన్థ్రియ సేన్థ్రియ
అసంఖ్యేయాత్మ భావజ్ఞ జయ గమ్భీరకామథ
49 అనన్త విథితప్రజ్ఞ నిత్యం భూతవిభావన
కృతకార్యకృతప్రజ్ఞ ధర్మజ్ఞ విజయాజయ
50 గుహ్యాత్మన సర్వభూతాత్మన సఫుటసంభూత సంభవ
భూతార్ద తత్త్వలొకేశ జయ భూతవిభావన
51 ఆత్మయొనే మహాభాగ కల్పసంక్షేప తత్పర
ఉథ్భావన మనొథ్భావ జయ బరహ్మ జనప్రియ
52 నిసర్గ సర్గాభిరత కామేశ పరమేశ్వర
అమృతొథ్భవ సథ్భావ యుగాగ్రే విజయప్రథ
53 పరజాపతిపతే థేవ పథ్మనాభ మహాబల
ఆత్మభూతమహాభూతకర్మాత్మఞ జయ కర్మథ
54 పాథౌ తవ ధరా థేవీ థిశొ బాహుర థివం శిరః
మూర్తిస తే ఽహం సురాః కాయశ చన్థ్రాథిత్యౌ చ చక్షుషీ
55 బలం తపశ చ సత్యం చ ధర్మః కామాత్మజః పరభొ
తేజొ ఽగనిః పవనః శవాస ఆపస తే సవేథసంభవాః
56 అశ్వినౌ శరవణీ నిత్యం థేవీ జిహ్వా సరస్వతీ
వేథాః సంస్కారనిష్ఠా హి తవయీథం జగథ ఆశ్రితమ
57 న సంఖ్యాం న పరీమాణం న తేజొ న పరాక్రమమ
న బలం యొగయొగీశ జానీమస తే న సంభవమ
58 తవథ భక్తినిరతా థేవ నియమైస తవా సమాహితాః
అర్చయామః సథా విష్ణొ పరమేశం మహేశ్వరమ
59 ఋషయొ థేవగన్ధర్వా యక్షరాక్షస పన్నగాః
పిశాచా మానుషాశ చైవ మృగపక్షిసరీసృపాః
60 ఏవమాథి మయా సృష్టం పృదివ్యాం తవత్ప్రసాథజమ
పథ్మనాభ విశాలాక్ష కృష్ణ థుఃస్వప్ననాశన
61 తవం గతిః సర్వభూతానాం తవం నేతా తవం జగన ముఖమ
తవత్ప్రసాథేన థేవేశ సుఖినొ విబుధాః సథా
62 పృదివీ నిర్భయా థేవ తవత్ప్రసాథాత సథాభవత
తస్మాథ థేవ విశాలాక్ష యథువంశవివర్ధనః
63 ధర్మసంస్దాపనార్దాయ థైతేయానాం వధాయ చ
జగతొ ధారణార్దాయ విజ్ఞాప్యం కురు మే పరభొ
64 యథ ఏతత పరమం గుహ్యం తవత్ప్రసాథమయం విభొ
వాసుథేవం తథ ఏతత తే మయొథ్గీతం యదాతదమ
65 సృష్ట్వా సంకర్షణం థేవం సవయమ ఆత్మానమ ఆత్మనా
కృష్ణ తవమ ఆత్మనాస్రాక్షీః పరథ్యుమ్నం చాత్మసంభవమ
66 పరథ్యుమ్నాచ చానిరుథ్ధం తవం యం విథుర విష్ణుమ అవ్యయమ
అనిరుథ్ధొ ఽసృజన మాం వై బరహ్మాణం లొకధారిణమ
67 వాసుథేవమయః సొ ఽహం తవయైవాస్మి వినిర్మితః
విభజ్య భాగశొ ఽఽతమానం వరజ మానుషతాం విభొ
68 తత్రాసురవధం కృత్వా సర్వలొకసుఖాయ వై
ధర్మం సదాప్య యశః పరాప్య యొగం పరాప్స్యసి తత్త్వతః
69 తవాం హి బరహ్మర్షయొ లొకే థేవాశ చామిత్రవిక్రమ
తైస తైశ చ నామభిర భక్తా గాయన్తి పరమాత్మకమ
70 సదితాశ చ సర్వే తవయి భూతసంఘాః; కృత్వాశ్రయం తవాం వరథం సుబాహొ
అనాథిమధ్యాన్తమ అపారయొగం; లొకస్య సేతుం పరవథన్తి విప్రాః