భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 23
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 23) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ
ధర్మక్షేత్రే కురుక్షేత్రే సమవేతా యుయుత్సవః
మామకాః పాణ్డవాశ చైవ కిమ అకుర్వత సంజయ
2 సంజయ ఉవాచ
థృష్ట్వా తు పాణ్డవానీకం వయూఢం థుర్యొధనస తథా
ఆచార్యమ ఉపసంగమ్య రాజా వచనమ అబ్రవీత
3 పశ్యైతాం పాణ్డుపుత్రాణామ ఆచార్య మహతీం చమూమ
వయూఢాం థరుపథపుత్రేణ తవ శిష్యేణ ధీమతా
4 అత్ర శూరా మహేష్వాసా భీమార్జునసమా యుధి
యుయుధానొ విరాటశ చ థరుపథశ చ మహారదః
5 ధృష్టకేతుశ చేకితానః కాశిరాజశ చ వీర్యవాన
పురుజిత కున్తిభొజశ చ శైబ్యశ చ నరపుంగవః
6 యుధామన్యుశ చ విక్రాన్త ఉత్తమౌజాశ చ వీర్యవాన
సౌభథ్రొ థరౌపథేయాశ చ సర్వ ఏవ మహారదాః
7 అస్మాకం తు విశిష్టా యే తాన నిబొధ థవిజొత్తమ
నాయకా మమ సైన్యస్య సంజ్ఞార్దం తాన బరవీమి తే
8 భవాన భీష్మశ చ కర్ణశ చ కృపశ చ సమితింజయః
అశ్వత్దామా వికర్ణశ చ సౌమథత్తిర జయథ్రదః
9 అన్యే చ బహవః శూరా మథర్దే తయక్తజీవితాః
నానాశస్త్రప్రహరణాః సర్వే యుథ్ధవిశారథాః
10 అపర్యాప్తం తథ అస్మాకం బలం భీష్మాభిరక్షితమ
పర్యాప్తం తవ ఇథమ ఏతేషాం బలం భీమాభిరక్షితమ
11 అయనేషు చ సర్వేషు యదాభాగమ అవస్దితాః
భీష్మమ ఏవాభిరక్షన్తు భవన్తః సర్వ ఏవ హి
12 తస్య సంజనయన హర్షం కురువృథ్ధః పితామహః
సింహనాథం వినథ్యొచ్చైః శఙ్ఖం థధ్మౌ పరతాపవాన
13 తతః శఙ్ఖాశ చ భేర్యశ చ పణవానకగొముఖాః
సహసైవాభ్యహన్యన్త స శబ్థస తుములొ ఽభవత
14 తతః శవేతైర హయైర యుక్తే మహతి సయన్థనే సదితౌ
మాధవః పాణ్డవశ చైవ థివ్యౌ శఙ్ఖౌ పరథధ్మతుః
15 పాఞ్చజన్యం హృషీకేశొ థేవథత్తం ధనంజయః
పౌణ్డ్రం థధ్మౌ మహాశఙ్ఖం భీమకర్మా వృకొథరః
16 అనన్తవిజయం రాజా కున్తీపుత్రొ యుధిష్ఠిరః
నకులః సహథేవశ చ సుఘొషమణిపుష్పకౌ
17 కాశ్యశ చ పరమేష్వాసః శిఖణ్డీ చ మహారదః
ధృష్టథ్యుమ్నొ విరాటశ చ సాత్యకిశ చాపరాజితః
18 థరుపథొ థరౌపథేయాశ చ సర్వశః పృదివీపతే
సౌభథ్రశ చ మహాబాహుః శఙ్ఖాన థధ్ముః పృదక పృదక
19 స ఘొషొ ధార్తరాష్ట్రాణాం హృథయాని వయథారయత
నభశ చ పృదివీం చైవ తుములొ వయనునాథయన
20 అద వయవస్దితాన థృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రాన కపిధ్వజః
పరవృత్తే శస్త్రసంపాతే ధనుర ఉథ్యమ్య పాణ్డవః
21 హృషీకేశం తథా వాక్యమ ఇథమ ఆహ మహీపతే
సేనయొర ఉభయొర మధ్యే రదం సదాపయ మే ఽచయుత
22 యావథ ఏతాన నిరీక్షే ఽహం యొథ్ధుకామాన అవస్దితాన
కైర మయా సహ యొథ్ధవ్యమ అస్మిన రణసముథ్యమే
23 యొత్స్యమానాన అవేక్షే ఽహం య ఏతే ఽతర సమాగతాః
ధార్తరాష్ట్రస్య థుర్బుథ్ధేర యుథ్ధే పరియచికీర్షవః
24 ఏవమ ఉక్తొ హృషీకేశొ గుడాకేశేన భారత
సేనయొర ఉభయొర మధ్యే సదాపయిత్వా రదొత్తమమ
25 భీష్మథ్రొణప్రముఖతః సర్వేషాం చ మహీక్షితామ
ఉవాచ పార్ద పశ్యైతాన సమవేతాన కురూన ఇతి
26 తత్రాపశ్యత సదితాన పార్దః పితౄన అద పితామహాన
ఆచార్యాన మాతులాన భరాతౄన పుత్రాన పౌత్రాన సఖీంస తదా
27 శవశురాన సుహృథశ చైవ సేనయొర ఉభయొర అపి
తాన సమీక్ష్య స కౌన్తేయః సర్వాన బన్ధూన అవస్దితాన
28 కృపయా పరయావిష్టొ విషీథన్న ఇథమ అబ్రవీత
థృష్ట్వేమం సవజనం కృష్ణ యుయుత్సుం సముపస్దితమ
29 సీథన్తి మమ గాత్రాణి ముఖం చ పరిశుష్యతి
వేపదుశ చ శరీరే మే రొమహర్షశ చ జాయతే
30 గాణ్డీవం సరంసతే హస్తాత తవక చైవ పరిథహ్యతే
న చ శక్నొమ్య అవస్దాతుం భరమతీవ చ మే మనః
31 నిమిత్తాని చ పశ్యామి విపరీతాని కేశవ
న చ శరేయొ ఽనుపశ్యామి హత్వా సవజనమ ఆహవే
32 న కాఙ్క్షే విజయం కృష్ణ న చ రాజ్యం సుఖాని చ
కిం నొ రాజ్యేన గొవిన్థ కిం భొగైర జీవితేన వా
33 యేషామ అర్దే కాఙ్క్షితం నొ రాజ్యం భొగాః సుఖాని చ
త ఇమే ఽవస్దితా యుథ్ధే పరాణాంస తయక్త్వా ధనాని చ
34 ఆచార్యాః పితరః పుత్రాస తదైవ చ పితామహాః
మాతులాః శవశురాః పౌత్రాః శయాలాః సంబన్ధినస తదా
35 ఏతాన న హన్తుమ ఇచ్ఛామి ఘనతొ ఽపి మధుసూథన
అపి తరైలొక్యరాజ్యస్య హేతొః కిం ను మహీకృతే
36 నిహత్య ధార్తరాష్ట్రాన నః కా పరీతిః సయాజ జనార్థన
పాపమ ఏవాశ్రయేథ అస్మాన హత్వైతాన ఆతతాయినః
37 తస్మాన నార్హా వయం హన్తుం ధార్తరాష్ట్రాన సవబాన్ధవాన
సవజనం హి కదం హత్వా సుఖినః సయామ మాధవ
38 యథ్య అప్య ఏతే న పశ్యన్తి లొభొపహతచేతసః
కులక్షయకృతం థొషం మిత్రథ్రొహే చ పాతకమ
39 కదం న జఞేయమ అస్మాభిః పాపాథ అస్మాన నివర్తితుమ
కులక్షయకృతం థొషం పరపశ్యథ్భిర జనార్థన
40 కులక్షయే పరణశ్యన్తి కులధర్మాః సనాతనాః
ధర్మే నష్టే కులం కృత్స్నమ అధర్మొ ఽభిభవత్య ఉత
41 అధర్మాభిభవాత కృష్ణ పరథుష్యన్తి కులస్త్రియః
సత్రీషు థుష్టాసు వార్ష్ణేయ జాయతే వర్ణసంకరః
42 సంకరొ నరకాయైవ కులఘ్నానాం కులస్య చ
పతన్తి పితరొ హయ ఏషాం లుప్తపిణ్డొథకక్రియాః
43 థొషైర ఏతైః కులఘ్నానాం వర్ణసంకరకారకైః
ఉత్సాథ్యన్తే జాతిధర్మాః కులధర్మాశ చ శాశ్వతాః
44 ఉత్సన్నకులధర్మాణాం మనుష్యాణాం జనార్థన
నరకే నియతం వాసొ భవతీత్య అనుశుశ్రుమ
45 అహొ బత మహత పాపం కర్తుం వయవసితా వయమ
యథ రాజ్యసుఖలొభేన హన్తుం సవజనమ ఉథ్యతాః
46 యథి మామ అప్రతీకారమ అశస్త్రం శస్త్రపాణయః
ధార్తరాష్ట్రా రణే హన్యుస తన మే కషేమతరం భవేత
47 ఏవమ ఉక్త్వార్జునః సంఖ్యే రదొపస్ద ఉపావిశత
విసృజ్య సశరం చాపం శొకసంవిగ్నమానసః