బాలకాండము - సర్గము 42

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే ద్విచత్వారింశః సర్గః |౧-౪౨|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

కాలధర్మం గతే రామ సగరే ప్రకృతీ జనాః |

రాజానం రోచయామాసుర్ అంశుమంతం సుధార్మికం |౧-౪౨-౧|

స రాజా సుమహాన్ ఆసీత్ అంశుమాన్ రఘునందన |

తస్య పుత్రో మహాన్ ఆసీత్ దిలీప ఇతి విశ్రుతః |౧-౪౨-౨|

తస్మై రాజ్యం సమాదిశ్య దిలీపే రఘునందన |

హిమవత్ శిఖరే రమ్యే తపః తేపే సుదారుణం |౧-౪౨-౩|

ద్వా త్రింశత్ సహస్రాం వర్షాణి సుమహా యశాః |

తపోవన గతో రాజా స్వర్గం లేభే తపోధనః |౧-౪౨-౪|

దిలీపః తు మహాతేజాః శ్రుత్వా పైతామహం వధం |

దుఃఖ ఉపహతయా బుద్ధ్యా నిశ్చయం న అధ్యగచ్ఛత |౧-౪౨-౫|

కథం గంగా అవతరణం కథం తేషాం జలక్రియా |

తారయేయం కథం చ ఏతాన్ ఇతి చింతాపరో అభవత్ |౧-౪౨-౬|

తస్య చింతయతో నిత్యం ధర్మేణ విదిత ఆత్మనః |

పుత్రో భగీరథో నామ జజ్ఞే పరమ ధార్మికః |౧-౪౨-౭|

దిలీపః తు మహాతేజా యజ్ఞైః బహుభిః ఇష్టవాన్ |

త్రింశత్ వర్ష సహస్రాణి రాజా రాజ్యం అకారయత్ |౧-౪౨-౮|

అగత్వా నిశ్చయం రాజా తేషాం ఉద్ధరణం ప్రతి |

వ్యాధినా నర శార్దూల కాల ధర్మం ఉపేయివాన్ |౧-౪౨-౯|

ఇంద్రలోకం గతో రాజా స్వ అర్జితేన ఏవ కర్మణా |

రజ్యే భగీరథం పుత్రం అభిషిచ్య నరర్షభః |౧-౪౨-౧౦|

భగీరథః తు రాజర్షిః ధార్మికో రఘునందన |

అనపత్యో మహారజాః ప్రజా కామః స చ ప్రజాః |౧-౪౨-౧౧|

మంత్రిషు ఆధాయ తత్ రజ్యం గఙ్గ అవతరణే రతః|

తపో దీర్ఘం సమాతిష్ఠత్ గోకర్ణే రఘునందన |౧-౪౨-౧౨|

ఊర్ధ్వ బాహుః పంచ తపా మాస ఆహారో జితేఇంద్రియః |

తస్య వర్ష సహస్రాణి ఘోరే తపసి తిష్ఠతః |౧-౪౨-౧౩|

అతీతాని మహబహో తస్య రాజ్ఞో మహాత్మనః |

సుప్రీతో భగవాన్ బ్రహ్మా ప్రజానాం పతిః ఈశ్వరః |౧-౪౨-౧౪|

తతః సుర గణైః సార్ధం ఉపాగమ్య పితామహః |

భగీరథం మహాత్మానం తప్యమానం అథ అబ్రవీత్ |౧-౪౨-౧౫|

భగీరథ మహారాజ ప్రీతః తే అహం జనాధిప |

తపసా చ సుతప్తేన వరం వరయ సువ్రత |౧-౪౨-౧౬|

తం ఉవాచ మహాతేజాః సర్వలోక పితామహం |

భగీరథో మహాబాహుః కృత అంజలిపుటః స్థితః |౧-౪౨-౧౭|

యది మే భగవాన్ ప్రీతో యది అస్తి తపసః ఫలం |

సగరస్య ఆత్మజాః సర్వే మత్తః సలిలం ఆప్నుయుః |౧-౪౨-౧౮|

గంగాయాః సలిల క్లిన్నే భస్మని ఏషాం మహాత్మనాం |

స్వర్గం గచ్ఛేయుర్ అత్యంతం సర్వే మే ప్రపితామహాః |౧-౪౨-౧౯|

దేవ యాచే హ సంతత్యై న అవసీదేత్ కులం చ నః |

ఇక్ష్వాకూణాం కులే దేవ ఏష మే అస్తు వరః పరః |౧-౪౨-౨౦|

ఉక్త వాక్యం తు రాజానం సర్వలోక పితామహః |

ప్రత్యువాచ శుభాం వాణీం మధురం మధుర అక్షరాం |౧-౪౨-౨౧|

మనోరథో మహాన్ ఏష భగీరథ మహారథ |

ఏవం భవతు భద్రం తే ఇక్ష్వాకు కుల వర్ధన |౧-౪౨-౨౨|

ఇయం హైమవతీ జ్యేష్ఠా గంగా హిమవతః సుతా |

తాం వై ధారయితుం రాజన్ హరః తత్ర నియుజ్యతాం |౧-౪౨-౨౩|

గంగాయాః పతనం రాజన్ పృథివీ న సహిష్యతే |

తాం వై ధారయితుం రాజన్ న అన్యం పశ్యామి శూలినః |౧-౪౨-౨౪|

తం ఏవం ఉక్త్వా రాజానం గంగాం చ ఆభాష్య లోకకృత్ |

జగామ త్రిదివం దేవైః సర్వైః సహ మరుత్ గణైః |౧-౪౨-౨౫|


ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే ద్విచత్వారింశః సర్గః |౧-౪౨|