బాలకాండము - సర్గము 32

శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే ద్వాత్రింశః సర్గః |౧-౩౨|

వాల్మీకి రామాయణము
రామాయణ కాండములు
1. బాలకాండము
2. అయోధ్యాకాండము
3. అరణ్యకాండము
4. కిష్కింధకాండము
5. సుందరకాండము
6. యుద్ధకాండము
7. ఉత్తరకాండము

బ్రహ్మ యోనిర్ మహాన్ ఆసీత్ కుశో నామ మహాతపాః |

అక్లిష్ట వ్రత ధర్మజ్ఞః సజ్జన ప్రతి పూజకః |౧-౩౨-౧|

స మహాత్మా కులీనాయాం యుక్తాయాం సుమహాబలాన్ |

వైదర్భ్యాం జనయాం ఆస చతురః సదృశాన్ సుతాన్ |౧-౩౨-౨|

కుశాంబం కుశనాభం చ ఆసూర్తరజసం వసుం |

దీప్తి యుక్తాన్ మహోత్సాహాన్ క్షత్రధర్మ చికీర్షయా |౧-౩౨-౩|

తాన్ ఉవాచ కుశః పుత్రాన్ ధర్మిష్ఠాన్ సత్యవాదినః |

క్రియతాం పాలనం పుత్రా ధర్మ ప్రాప్యథ పుష్కలం |౧-౩౨-౪|

కుశస్య వచనం శ్రుత్వా చత్వారో లోక సత్తమాః |

నివేశం చక్రిరే సర్వే పురాణాం నృ వరాః తదా |౧-౩౨-౫|

కుశాంబః తు మహాతేజాః కౌశాంబీం అకరోత్ పురీం |

కుశనాభః తు ధర్మాత్మా పురం చక్రే మహోదయం |౧-౩౨-౬|

అసూర్తరజసో రామ ధర్మారణ్యం మహామతిః |

చక్రే పురవరం రాజా వసుర్ నామ గిరివ్రజం |౧-౩౨-౭|

ఏషా వసుమతీ నామ వసోః తస్య మహాత్మనః |

ఏతే శైలవరాః పంచ ప్రకాశంతే సమంతతః |౧-౩౨-౮|

సుమాగధీ నదీ రమ్యా మాగధాన్ విశ్రుతా ఆయయౌ |

పంచానాం శైల ముఖ్యానాం మధ్యే మాలా ఇవ శోభతే |౧-౩౨-౯|

సా ఏషా హి మాగధీ రామ వసోః తస్య మహాత్మనః |

పూర్వ అభిచరితా రామ సుక్షేత్రా సస్య మాలినీ |౧-౩౨-౧౦|

కుశనాభః తు రాజర్షిః కన్యా శతం అనుత్తమం |

జనయామాస ధర్మాత్మా ఘృతాచ్యాం రఘు నందన |౧-౩౨-౧౧|

తాః తు యౌవన శాలిన్యో రూపవత్యః స్వలంకృతాః |

ఉద్యాన భూమిం ఆగమ్య ప్రావృషి ఇవ శతహ్రదాః |౧-౩౨-౧౨|

గాయంత్యో నృత్యమానాః చ వాదయంత్యః చ రాఘవ |

ఆమోదం పరమం జగ్ముర్ వర ఆభరణ భూషితాః |౧-౩౨-౧౩|

అథ తాః చారు సర్వ అంగ్యో రూపేణ అప్రతిమా భువి |

ఉద్యాన భూమిం ఆగమ్య తారా ఇవ ఘన అంతరే |౧-౩౨-౧౪|

తాః సర్వగుణ సంపన్నా రూప యౌవన సంయుతాః |

దృష్ట్వా సర్వాత్మకో వాయుర్ ఇదం వచనం అబ్రవీత్ |౧-౩౨-౧౫|

అహం వః కామయే సర్వా భార్యా మమ భవిష్యథ |

మానుషః త్యజ్యతాం భావో దీర్ఘం ఆయుర్ అవాప్స్యథ |౧-౩౨-౧౬|

చలం హి యౌవనం నిత్యం మానుషేషు విశేషతః |

అక్షయం యౌవనం ప్రాప్తా అమర్యః చ భవిష్య్థ |౧-౩౨-౧౭|

తస్య తద్ వచనం శ్రుత్వా వాయోః అక్లిష్ట కర్మణః |

అపహాస్య తతో వాక్యం కన్యా శతం అథ అబ్రవీత్ |౧-౩౨-౧౮|

అంతః చరసి భూతానాం సర్వేషాం త్వం సుర సత్తమ |

ప్రభావజ్ఞాః చ తే సర్వాః కిం అర్థం అవమన్యసే |౧-౩౨-౧౯|

కుశనాభ సుతాః దేవం సమస్తా సుర సత్తమ |

స్థానాత్ చ్యావయితుం దేవం రక్షామః తు తపో వయం |౧-౩౨-౨౦|

మా భూత్ స కాలో దుర్మేధః పితరం సత్య వాదినం |

అవమన్యస్వ స్వ ధర్మేణ స్వయం వరం ఉపాస్మహే |౧-౩౨-౨౧|

పితా హి ప్రభుర్ అస్మాకం దైవతం పరమం చ సః |

యస్య నో దాస్యతి పితా స నో భర్తా భవిష్యతి |౧-౩౨-౨౨|

తాసాం తు వచనం శ్రుత్వా హరిః పరమ కోపనః |

ప్రవిశ్య సర్వ గాత్రాణి బభంజ భగవాన్ ప్రభుః |౧-౩౨-౨౩|

తాః కన్యా వాయునా భగ్నా వివిశుర్ నృపతేః గృహం |

ప్రవిశ్య చ సుసంభ్రాంతాః స లజ్జాః స అస్ర లోచన |౧-౩౨-౨౪|

స చ తా దయితా భగ్నాః కన్యాః పరమ శోభనాః |

దృష్ట్వా దీనాః తదా రాజా సంభ్రాంత ఇదం అబ్రవీత్ |౧-౩౨-౨౫|

కిం ఇదం కథ్యతాం పుత్ర్యః కో ధర్మం అవమన్యతే |

కుబ్జాః కేన కృతాః సర్వాః చేష్టంత్యో న అభిభాషథ |

ఏవం రాజా వినిఃశ్వస్య సమాధిం సందధే తతః |౧-౩౨-౨౬|


ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే ద్వాత్రింశః సర్గః |౧-౩౨|