బాలకాండము - సర్గము 13
శ్రీమద్వాల్మీకియరామాయణే బాలకాండే త్రయోదశః సర్గః |౧-౧౩|
| వాల్మీకి రామాయణము | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
పునః ప్రాప్తే వసంతే తు పూర్ణః సంవత్సరోఽభవత్ |
ప్రసవార్థం గతో యష్టుం హయమేధేన వీర్యవాన్ |౧-౧౩-౧|
అభివాద్య వసిష్ఠం చ న్యాయతః ప్రతిపూజ్య చ |
అబ్రవీత్ ప్రశ్రితం వాక్యం ప్రసవార్థం ద్విజోత్తమం |౧-౧౩-౨|
యజ్ఞో మే క్రియతాం బ్రహ్మన్ యథోక్తం మునిపుఙ్గవ |
యథా న విఘ్నాః క్రియంతే యజ్ఞాంగేషు విధీయతాం |౧-౧౩-౩|
భవాన్ స్నిగ్ధః సుహృన్ మహ్యం గురుః చ పరమో మహాన్ |
వోఢవ్యో భవతా చ ఏవ భారో యజ్ఞస్య చ ఉద్యతః |౧-౧౩-౪|
తథా ఇతి చ స రాజానం అబ్రవీత్ ద్విజసత్తమః |
కరిష్యే సర్వం ఏవ ఏతత్ భవతా యత్ సమర్థితం |౧-౧౩-౫|
తతోఽబ్రవీత్ ద్విజాన్ వృద్ధాన్ యజ్ఞ కర్మసు నిష్ఠితాన్ |
స్థాపత్యే నిష్ఠితాం చ ఏవ వృద్ధాన్ పరమ ధార్మికాన్ |౧-౧౩-౬|
కర్మ అంతికాన్ శిల్పకారాన్ వర్ధకీన్ ఖనకాన్ అపి |
గణకాన్ శిల్పినః చ ఏవ తథా ఏవ నట నర్తకాన్ |౧-౧౩-౭|
తథా శుచీన్ శాస్త్ర విదః పురుషాన్ సు బహు శ్రుతాన్ |
యజ్ఞ కర్మ సమీహంతాం భవంతో రాజ శాసనాత్ |౧-౧౩-౮|
ఇష్టకా బహు సాహస్రీ శీఘ్రం ఆనీయతాం ఇతి |
ఉపకార్యాః క్రియంతాం చ రాజ్ఞో బహు గుణాన్వితాః |౧-౧౩-౯|
బ్రాహ్మణ ఆవసథాః చైవ కర్తవ్యాః శతశః శుభాః |
భక్ష్య అన్న పానైః బహుభిః సముపేతాః సునిష్ఠితాః |౧-౧౩-౧౦|
తథా పౌర జనస్య అపి కర్తవ్యాః చ సువిస్తరాః |
ఆగతానాం సుదూరాత్ చ పార్థివానాం పృథక్ పృథక్ |౧-౧౩-౧౧|
వాజివారణ శలాః చ తథా శయ్యా గృహాణి చ |
భటానాం మహదావాసం వైదేశిక నివాసినాం |౧-౧౩-౧౨|
ఆవాసా బహు భక్ష్యా వై సర్వ కామైః ఉపస్థితాః |
తథా పౌరజన్స్య అపి జనస్య బహు శోభనం |౧-౧౩-౧౩|
దాతవ్యం అన్నం విధివత్ సత్కృత్య న తు లీలయా |
సర్వే వర్ణా యథా పూజాం ప్రాప్నువంతి సుసత్కృతాః |౧-౧౩-౧౪|
న చ అవజ్ఞా ప్రయోక్తవ్యా కామ క్రోధ వశాత్ అపి |
యజ్ఞ కర్మసు యే వ్యగ్రాః పురుషాః శిల్పినః తథా |౧-౧౩-౧౫|
తేషాం అపి విశేషేణ పూజా కార్యా యథా క్రమం |
యే స్యుః సంపూజితా సర్వే వసుభిః భోజనేన చ |౧-౧౩-౧౬|
యథా సర్వం సువిహితం న కించిత్ పరిహీయతే |
తథా భవంతః కుర్వంతు ప్రీతి యుక్తేన చేతసా |౧-౧౩-౧౭|
తతః సర్వే సమాగమ్య వసిష్ఠం ఇదం అబ్రువన్ |
యథేష్టం తత్ సువిహితం న కించిత్ పరిహీయతే |౧-౧౩-౧౮|
యథోక్తం తత్ కరిష్యామో న కించిత్ పరిహీయతే |
తతః సుమంత్రం ఆహూయ వసిష్ఠో వాక్యం అబ్రవీత్ |౧-౧౩-౧౯|
నిమంత్రయస్వ నృపతీన్ పృథివ్యాం యే చ ధార్మికాః |
బ్రాహ్మణాన్ క్షత్రియాన్ వైశ్యాన్ శూద్రాం చ ఏవ సహస్రశః |౧-౧౩-౨౦|
సమానయస్వ సత్కృత్య సర్వ దేశేషు మానవాన్ |
మిథిలాధిపతిం శూరం జనకం సత్య వాదినం |౧-౧౩-౨౧|
తం ఆనయ మహాభాగం స్వయం ఏవ సుసత్కృతం |
పూర్వ సంబంధినం జ్ఞాత్వా తతః పూర్వం బ్రవీమి తే |౧-౧౩-౨౨|
తథా కాశీ పతిం స్నిగ్ధం సతతం ప్రియ వాదినం |
సద్ వృత్తం దేవసంకాశం స్వయం ఏవ అనయస్వ హ |౧-౧౩-౨౩|
తథా కేకయ రాజానం వృద్ధం పరమ ధార్మికం |
శ్వశురం రాజ సింహస్య సపుత్రం త్వం ఇహ ఆనయ |౧-౧౩-౨౪|
అఙ్గేశ్వరం మహేష్వాసం రోమపాదం సు సత్కృతం |
వయస్యం రాజ సింహస్య సపుత్రం తం ఇహ ఆనయ |౧-౧౩-౨౫|
తథా కోసల రాజానం భానుమంతం సుసత్కృతం |
మగధ అధిపతిం శూరం సర్వ శాస్త్ర విశారదం |౧-౧౩-౨౬|
ప్రాప్తిజ్ఞం పరమోదారం సుసత్కృతం పురుషర్షభం |
రాజ్ఞః శాసనం ఆదాయ చోదయస్వ నృపర్షభాన్ |
ప్రాచీనాన్ సింధు సౌవీరాన్ సౌరాష్ఠ్రేయాం చ పార్థివాన్ |౧-౧౩-౨౭|
దాక్షిణాత్యాన్ నరేంద్రాం చ సమస్తాన్ ఆనయస్వ హ |
సంతి స్నిగ్ధాః చ యే చ అన్యే రాజానః పృథివీ తలే |౧-౧౩-౨౮|
తాన్ ఆనయ యథా క్షిప్రం స అనుగాన్ సహ బాంధవాన్ |
ఏతాన్ దూతైః మహాభాగైః ఆనయస్వ నృప ఆజ్ఞ్యా |౧-౧౩-౨౯|
వసిష్ఠ వాక్యం తత్ శ్రుత్వా సుమంత్రః త్వరితః తదా |
వ్యాదిశత్ పురుషాన్ తత్ర రాజ్ఞాం ఆనయనే శుభాన్ |౧-౧౩-౩౦|
స్వయం ఏవ హి ధర్మాత్మా ప్రయాతో ముని శాసనాత్ |
సుమంత్రః త్వరితో భూత్వా సమానేతుం మహామతిః |౧-౧౩-౩౧|
తే చ కర్మాంతికాః సర్వే వసిష్ఠాయ చ మహర్షయే |
సర్వం నివేదయంతి స్మ యజ్ఞే యత్ ఉపకల్పితం |౧-౧౩-౩౨|
తతః ప్రీతో ద్విజ శ్రేష్ఠః తాన్ సర్వాన్ మునిర్ అబ్రవీత్ |
అవజ్ఞయా న దాతవ్యం కస్య చిత్ లీలయా అపి వా |౧-౧౩-౩౩|
అవజ్ఞయా కృతం హన్యాత్ దాతారం న అత్ర సంశయః |
తతః కైశ్చిత్ అహో రాత్రైః ఉపయాతా మహీక్షితః |౧-౧౩-౩౪|
బహూని రత్నాని ఆదాయ రాజ్ఞో దశరథస్య హ |
తతో వసిష్ఠః సుప్రీతో రాజానం ఇదం అబ్రవీత్ |౧-౧౩-౩౫|
ఉపయాతా నర వ్యాఘ్ర రాజానః తవ శాసనాత్ |
మయా అపి సత్కృతాః సర్వే యథా అర్హం రాజ సత్తమ |౧-౧౩-౩౬|
యజ్ఞీయం చ కృతం సర్వం పురుషైః సుసమాహితైః |
నిర్యాతు చ భవాన్ యష్టుం యజ్ఞ ఆయతనం అంతికాత్ |౧-౧౩-౩౭|
సర్వకామైః ఉపహృతైః ఉపేతం వై సమంతతః |
ద్రష్టుం అర్హసి రాజేంద్ర మనసేవ వినిర్మితం |౧-౧౩-౩౮|
తథా వసిష్ఠ వచనాత్ ఋష్యశృంగస్య చ ఉభయోః |
దివసే శుభ నక్షత్రే నిర్యాతో జగతీపతిః |౧-౧౩-౩౯|
తతో వసిష్ఠ ప్రముఖాః సర్వ ఏవ ద్విజోత్తమాః |
ఋష్యశృంగం పురస్కృత్య యజ్ఞ కర్మ ఆరభన్ తదా |౧-౧౩-౪౦|
యజ్ఞ వాటం గతాః సర్వే యథా శాస్త్రం యథా విధి |
శ్రీమాన్ చ సహ పత్నీభీ రాజా దీక్షాం ఉపావిశత్ |౧-౧౩-౪౧|
ఇతి వాల్మీకి రామాయణే ఆది కావ్యే బాలకాండే త్రయోదశః సర్గః |౧-౧౩|