కృత్తిక నక్షత్రాదిగ ఉంది. యజుర్వేదంలో వేదాంగ జ్యోతిషంలో నక్షత్రపు పట్టిక
కృత్తికతో ఆరంభిస్తుంది. ఈ పట్టిక క్రీ.శ. 1వ శతాబ్ది వరకూ ఇలానే ఉంది. తరువాతి
నక్షత్రాలు అశ్వనితో ప్రారంభించినవి.
ఉత్తర దిక్కున ఉన్న ధ్రువుని క్రీ.పూ. 2780లోనే భారతీయులు ఎరుగుదురని
జాకోబీ. అటువంటి భారతీయులు రాశి చక్రాన్ని గ్రీకుల దగ్గరనుంచీ గ్రహించారనటం
అసమంజసము. సర్ విలియం జోన్సు వేదకాలంనాడే భారతీయులకు రాసులు
తెలుసునని చెబుతున్నాడు. ప్రాచీన పంచాంగాలనూ, రాసులను పరిశోధించిన ప్లంకెట్
ఈ అభిప్రాయంతో ఏకీభవిస్తున్నాడు.
24
11
మన మాసానికి రెండు పక్షాలున్నవి. ఒకటి శుక్ల పక్షము; రెండు కృష్ణ పక్షము.
మాసానికి 15 దినాలు. కృష్ణ పక్షము అమావాస్యతో అంతం పొందుతుంది. 'అమా
సహతిష్ఠతః రవి చంద్రావస్యా మిత్యమావాస్య' అమా = కూడ, వాస్యా = వసించుట
సూర్యచంద్రులు కూడి ఉండేది కనుక, అమావాస్యనాడు సూర్యచంద్రుల మధ్య
అంతరం శూన్యం. ఆ నాటినుంచీ సూర్యచంద్రులిద్దరూ ఎవరి దారిన వారు
వెళ్ళుతుంటారు. వారికి పన్నెండు డిగ్రీల ఎడము ఉన్నపుడు పాడ్యమి పూర్తి ఔతుంది.
విదియకు 240 డిగ్రీల ఎడము. పున్నమినాటికి 1600 ఎడము. 3600 డిగ్రీల
ఎడముంటే అమావాస్య.
పూర్వ పక్షాలు కృష్ణపక్షంతో కొంతకాలం మొదలు పెట్టినట్లు నిదర్శనాలు
కనిపిస్తున్నవి. మహాభారతము వన పర్వంలో (161 అధ్యాయము) కుబేర యుధిష్ఠిర
సంవాదంలో "మొదటిదైన కృష్ణపక్షంలో నీవు భయదుఃఖరహితంగా ఉండు" అన్న
వాక్యం కనిపిస్తున్నది. 'పూర్ణమాసి' శబ్దం వల్ల ఒకానొక కాలంలో శుక్లపక్షం నుంచి
మాసారంభం కనిపిస్తున్నది. దీనినిబట్టి ఒక కాలంలో శుక్ల పక్షం నుంచి మాసారంభం
అయ్యేదనీ, ఋతువులలో ఆయన చలనాల వల్ల కలిగిన మార్పులు కారణంగా
అమావాస్య నుంచీ మాసం ఆరంభించిందనీ, తిరిగీ శుక్లపక్షమే పక్షద్వయారంభ
మైందనీ మనం నిర్ణయించవచ్చు. ఈ విషయాన్ని గురించి సి.వి. వైద్య ఇలా అన్నారు.
"The fact is clear that at the begining of the Epic Period the practice of counting the month from the dark fortnight has prevailed as in other Ary an countries. But towards the end of the Epic period the country practice was372 వావిలాల సోమయాజులు సాహిత్యం-4
