'ఆత్మార్పణము'
చ. అవును : నిజమ్మె - కుంతి కనెనన్నది నమ్మితి, సూతపుత్రునిన్
చివరకు రాజ్యమిచ్చి యిటు జేసెను రాజుగ రాజరాజు, నే
నెవరికి బంధువైతి నపు డేడ్తెర చిత్తము కుందువేళ - నీ
పవరము వచ్చె స్వామికి ఉపాయనమై ఋణమెల్ల తీర్చెదన్.
ఉ. తల్లికి నాకు తీరినది ధర్మము వీడుచు గంగ చేతిలో
నుల్లము రాయిచేసుకొని యుంచిన యప్పుడె - నాటనుండి నా
తల్లియు తండ్రియున్ ప్రభువు దాతయు నాతడె యయ్యె గావునన్
ఎల్లిరణంబులో తనువు నిచ్చెద నాయది కాదు మాధవా!
ఉ. నే నొక తేపగాగ నవనీపతి దాట దలంచె శాత్రవాం
భోనిధి, నమ్మినాడు నను పొత్తులవానిగ, పార్థివుండు నా
పైనిఖిలమ్ము నిల్పి యొక పాడివహించెను - నీవె వచ్చి నన్
పూనము వైరిగెల్చి భువి పొల్పుగ నేలుమటందు వీగతిన్ -
మ. నిజమే రాజ్యము నాది, తమ్ములును నన్నే రాజుగా చేసి నా
విజిగీషాప్తికి తోడునీడలుగ నుర్వీ రాజ్య మిప్పింపగా
ప్రజకెల్లన్ పితనౌట ధర్మమనె, దప్పార్థుండు బావా! చతు
ర్భుజ! మాకక్కిన కూటి కాసపడె కర్ణుం డన్న నే మయ్యెదన్?
ఉ. క్రోధము జీర్ణమై హృదయ గోళములం దొకమూల దాగి మ
మ్మోధరణీధరా! కదలి యూరక బాధలు వెట్టు నొక్క దు
ర్వ్యాధిక - నన్ను ఫల్గుణుని - వారణ చేయగ వెజ్జు లేడు, మా
ఆధియు వ్యాధియున్ తొలగు నాహవ మెవ్వరికైన కేశవా!
ఉ. పార్థున కీడు కర్ణుడని పార్థివు డున్నవాడు, నే
వ్యర్థము చేయ నా తలపు వంచన చేసి - మహోపకారి,
జ్యార్థము నేనె యిట్లయిన నాతని కెవ్వరు తోడునిల్తు, ర
న్యార్ధము నీవె ఏల యిటు యాచన చేసెదవో జనార్దనా? 6
శివాలోకనము
55