య్యది యగు నాదు జీవిత రహస్యము - దీని నెరింగి యుంటచే
కదనము కోర కిట్లు నిజకార్ముక మంపి వధించి నాడవే? 6
మ. అవు నా జీవిత మర్మ మీ వెరుగుదయ్యా! కాక వంచింప నీ
కవునా? క్షాత్రమె మూర్తి దాల్చి నటులున్నా వీవు జ్యాఘోషమున్
వివిధాశాప్రవిభేదకస్వన మహావిస్ఫూర్తి విన్పించి నా
డవు నీ వెక్కటి శౌర్య సారుడవు గాఢ ప్రక్రియన్ నమ్మెదన్.
చ. తలపుకు వచ్చు చున్న యది దాసులు తొలగ విన్న వించి నా
రలు, రఘువంశజుం డొకడు రాజ్యరమన్ విడనాడి, తమ్ముడున్
చెలియును వెంటరా విపిన సీమలలో ముని వేషధారియై
మెలగెడి నంచు నా గతిని మించిన వాడవు నీవె యౌదువా?
ఉ. ఆవల వింటి నాత డగు నా రఘువంశజు డంచు రక్తి మై
యీవన భూమి పంచవటి నింతియు గూడి సుఖించు వేళ, నా
రావణు డేగుదెంచి, తన రాక్షస మాయను, జూపి ధీరుడై
ఆ వనితా మణిన్ గొని శతాంగముపై పయనించె నంచునున్.
ఉ. ఆతడ వీవె? యా దశరథావనినాథుని యాత్మజుండవా?
ఆతపనీయకీర్తి కగు నయ్య యనామయ మెన్న డేని న
త్యాతరభక్తి యున్నయది యీ యవనీపతి యన్న నాకు నీ
వాతని పుత్రకుండవ? మహత్తరమూర్తి, రఘూద్వహుండవా!
ఉ. కాదన నీవు, రాఘవునిగా గయికొందును నిన్ను! కాని మీ
రాదట ధర్మరక్షయె మహార్థముగా గయికొన్న దొడ్డ భూ
మీదయితుల్ కదా! యిలకు మేటివి, నీ విటు మాయచేత రా
జా! దయతప్పి నన్ను తెగటార్చుటలో గల సూక్ష్మ మెద్దియో?
చ. మధువన వీథులన్ ప్లవగ మానవతీ జనతా మనోజ దు
ర్వ్యథలను దీర్చుటల్! సుమసుధారస సేవన కేళిలోలతా
కథనములున్ మదీయ గుణ గౌరవ భంగము సేయ నీచపు
న్నిధనము నిచ్చినావె? యవినీతుడు వీడని నమ్మి నీయెదన్. 12
శివాలోకనము
45