శ్రీరస్తు
నరసభూపాలీయము
కావ్యాలంకారసంగ్రహము - చతుర్థాశ్వాసము
| |
కరగభీరగుణర
త్నాకరకటకాధిరాజహయపతిసేనా
భీకర భుజప్రతాప
స్వీకృతజయసాంద్ర నారసింహనరేంద్రా.
| 1
|
| తే. |
అవధరింపుము దోషంబులను వచింతు, నవియు శబ్దార్ధగతము లై ద్వివిధము లగు
నందుఁ బదవాక్యగతము లౌ నరయ శబ్ద, దోషములు వీనిలోఁ బదదోషతతులు.
| 2
|
| సీ. |
అప్రయుక్తం బపుష్టార్థంబు నేయార్థ, మసమర్థకంబు నిరర్థకంబు
గ్రామ్యంబు విగతసంస్కారంబు గూఢార్థ, మన్యార్ధ మశ్లీల మప్రతీత
మప్రయోజనము క్లిష్టార్థబంధంబు సం, దిగ్ధంబు విపరీతధీప్రదాయి
యనిమృష్టతరవిధేయాంశంబు పరుషంబు, ననఁగఁ గావ్యంబులం దరసి చూడ
|
|
| తే. |
పదగతంబులు వెలయుసప్తదశసంఖ్య, గడలుకొన వీనిలక్ష్యలక్షణము లెల్ల
విస్తరించెదఁ గవితాప్రవీణసుకవి, నివహనిరతోపకారనిర్ణిద్రఫణితి.
| 3
|
| క. |
ఈకవితాదోషోత్కర, మేకడ నీ వొసఁగుమాడ్తి, నియ్యక ఖలు లౌ
నాకుఱకుఱదాతలకు మ, హాకుకవు లొనర్చుకృతులయందు వసించున్.
| 4
|
అప్రయుక్తము —
| క. |
కవులు ప్రయోగింపనిపద, మవనిం దగ నప్రయుక్త మగు నె ట్లన్నన్
ద్రవిణైలబిలుం డల దు, శ్చ్యవనమహాభోగిఖేటసంస్తుతుఁ డనఁగన్.
| 5
|
అపుష్టార్థము —
| క. |
ఎనయఁ బ్రకృతోపయోగం, బునుఁ జెందక యున్నపద మపుష్టార్థం బోఁ
దునిమెను వింశత్యర్ధా, ననువింశత్యర్ధరథునినందనుఁ డనఁగన్.
| 6
|
నేయార్థము —
| క. |
ఇలఁ దనసంకేతంబున నిలిపినపద మెంచి చూడ నేయార్థం బౌ
బలుతేనెదిండిగమి నగు, నలసాగరకర్ణయాన యలక లనంగన్.
| 7
|
