“వాదనను నేను ఓ హారంలా ధరించలేదు!”
“ధరించి ఉన్నారేమో?"
“మట్టి తలకాయను భరించినట్లు”
“ధరించడం మట్టుకు ధరించకండి ఏ మాత్రము!”
5
కోనంగి: అయితే కాంగ్రెసు రాజకీయాలమాట ఏమిటి?
డాక్టరు: కాంగ్రెసు మంచిదే. మహాత్మాగాంధీ ఉత్తమాశయాలు కలవాడు. కాని కాంగ్రెసు ఆశయాల ప్రకారం కాంగ్రెసులో కోటీశ్వరుడు చేరినా ఏమీ ఇబ్బందిలేదు.
కోనంగి: సాంఘికవాదులతో మాత్రం కోటీశ్వరులు చేరడానికి అభ్యంతరం వుందా?
డాక్టరు: ఇప్పుడు మేము పెట్టుకున్న పద్ధతి ప్రకారం కోటీశ్వరులు చేరవచ్చును. కాని ముందు ముందు తనకున్న ఆస్తి యావత్తు సాంఘిక వాదానికి అర్పించవలసి వస్తుంది.
కోనంగి: సాంఘికవాదులు, సామ్యవాదులు మహాత్మాగాంధీగారి బోధనలు ఒప్పుకోరా?
డా: ఒప్పుకోరు.
కోనంగి: కారణం?
డా: ఆ బోధనల నష్టం ఏమిటో, నష్టలాభాలు బేరీజు చేసుకోకుండా సాంఘిక సామ్యవాదులు, ఆయన బోధన ఎలా ఒప్పుకుంటారు?
డాక్టరుగారితో గాంధీగారి బోధ తమకు బాగా అర్థమైంది అని తెలియజేశాడు. మహాత్మాగాంధీగారు నిజమైన సామ్యవాది అని అన్నాడు. “డాక్టరుగారూ, ప్రపంచం ప్రపంచంలో ఉన్న ప్రజలందరిదీ అనీ, ఆ ప్రజలందరూ సమంగా పైకిరావాలనీ ఆ ఉత్తమపథం అందటానికి మనుష్యుని ధర్మశక్తినే ఆధారం చేయాలనే వాదనకన్న గొప్పవాదం ఏమి ఉండగలదు?”
“సామ్యవాదం చెప్పేది అదే. కాని అలాంటిస్థితి ప్రపంచానికి రావాలంటే, మనుష్యుని ధర్మశక్తి పైన ఆధారపడి ఊరుకుంటే, ఆ ఉత్తమస్థితి రావడానికి భూగోళం అంతమయ్యేవరకూ ఎదురుచూస్తూ వుండవలసిందే!”
“దేనిమీద అధారపడితే త్వరగా వస్తుంది?”
“హింసమీదే! తప్పుచేసిన వారిని దండించడం మానవజాతిలో వుండే ఒక పెద్ద శక్తి! ఆ శక్తిని ఉపయోగించడం మానివేసి, ఎక్కడో మూలదాగి వున్న ఒక చిన్న ముసలమ్మ శక్తిని సహాయం తెచ్చుకుంటే ఏం పని జరుగుతుంది? ఆకాశంలో ఎగరాలంటే, విమానాలకు పెట్రోలియమే ఆధారం కావాలి. ముసలమ్మ ఓడలకు మోటారునూనె కావాలి. ఇంకా పాత ఓడలకు బొగ్గు, నీరే ఆధారం! ఇంకా ముసలమ్మ తాతమ్మ ఓడలకు గాలీతెడూ ఆధారం”
“హింసమీద ఆధారపడితే ప్రతిహింస కోరదా హింస?”
"కోరినా భయమేమిటి?”
“హింస ప్రతిహింసలలో ఏది ఎక్కువ బలంకలదైతే అదే నెగ్గుతుంది.”
“కాక”
“అయితే సామ్యవాదులకన్న బలవంతులైన సామ్రాజ్యవాదులు వస్తే?”
“అలా రావడానికి వీలులేదు.”