674
కవి జీవితములు.
ఇట్లుగా వివరింపఁబడిన వంశవృక్షములోని పురుషులలో 1-2-3-4 గుర్తులు గలవారిచారిత్రము కొంత తెలియఁదగినదిగా నున్నది. ఎట్లన్నను :-
1. సూరనసోమయాజి.
"సీ. వేదశాస్త్రపురాణ విజ్ఞానసరణిపై, నధిగతపరమార్థుఁ డై తనర్చె
నెద్దనపూఁడిరాజేంద్ర చోడక్షమా, రమణుచే నగ్రహారముగ వడసెఁ
గనకదండాందోళికాచ్ఛత్రచామర, ప్రముఖసామ్రాజ్య చిహ్నములనొప్పె
సర్వతో ముఖముఖ్యసవనక్రియా ప్రౌడి, నుభయవంశంబులనుద్ధరించె
నన్న దానాదిదానవిదాఘనుండు, పరమశైవసదాచార పారగుండు
హరితవంశాబునిధిచంద్రుఁ డార్యసుతుఁడు, సుగుణవిభ్రాజి సూరనసోమయాజి."
దీనింబట్టి యీ సూరనసోమయాజి రాజేంద్రచోళునివలన నెద్దనపూఁడి యనునగ్రహారము సామ్రాజ్యచిహ్నములు నందిన ట్లున్నది. ఈరాజేంద్రచోళు డనునతఁడు రాజనరేంద్రపుత్త్రుఁడు శా. స. 993 సంవత్సరములో సింహాసనమెక్కినట్లును శా. స. 1034 లో గతించినట్లు నుండుటచేత నీసూరన సోమయాజియును ఆకాలములోనివాఁడే అని తేలును. ఇతఁడును తిక్కన సోమయాజులును ఏకకాలీనులుగాఁ గాన్పించుచున్నారు. ఆకాలములోని నియోగిశాఖా బ్రాహ్మణులు యజ్ఞాదిక్రతువులుచేయుటయందు మిక్కిలి శ్రద్ధాళువులై యున్నట్లు కాన్పించు. ఈతఁడు కేవలము సోమము చేయుటయేకాక సర్వతోముఖము మొదలగు పైసంస్థలుగూడఁ జేసినట్లును, పరమశైవ సదాచారపరుఁ డైనట్లును గాన్పించు. ఇట్టి సూరన సోమయాజిపుత్త్రుని పేరుమాత్రము వివరింపంబడలేదు. అతని మ
(2) సిద్ధనమంత్రి.
నుమఁ డగు సిద్ధన మంత్రిపేరు వివరింపఁబడియె. ఈ సిద్ధమంత్రి యొక గొప్పకవిగాను నన్నయగంధవారణ మను నతనికి మంత్రిగా నున్నట్లును గానుపించును. ఆపద్యము లెట్లున్నవనఁగా :-
"మ. శ్రుతుల న్వన్నియ కెక్కెశాస్త్రములచే సొంపగల్గించెన్ మహో
న్నతిఁ బోషించెఁ బురాణ కావ్య రస నానానాటకాలంకృతుల్
