22
కవి జీవితములు
చ. మతి, ప్రభ, నీగిఁ, బేర్మి, సిరి, మానము, బెంపున, భీమునిన్, బృహ
స్పతి, రవిఁ, గర్ణు, నర్జునుఁ, గపర్ది, సుయోధనుఁ, బోల్పఁ, బూనవా
మతకరి, తైష్ణు, దుష్కులు, నమానుషు, భిక్షు, ఖలాత్ము నెంచి వా
క్సతిపు, శశిన్, శిబిన్, గొమరుసామిని, మేరువు, నబ్ధిఁ, బోల్చెదన్.
(ఇది భీమకవి చెప్పినఛందస్సులోఁ జూడనగును.)
ఈభీమకవి గొప్పదైవజ్ఞుఁడని యిదివఱకే చెప్పియున్నాము. దానిం దెల్పుటకు భీమకవీయప్రశ్నలక్షణ మనునొక చిన్నప్రశ్న శాస్త్ర మిందులోఁ జేర్చెదము :-
భీమకవీయ ప్రశ్నలక్షణము.
శ్లో. ప్రష్టోక్తా ద్యాని అంకాని అష్టభాగావశిష్టకే, సూర్యాదితో గ్రహం జ్ఞాత్వా తాని చాష్టోత్తరే శతే. త్యక్త్వా శేషం తు విజ్ఞాయ పునః పృష్టం తథా వద, అంకాని చాష్ట శేషే తు పూర్వవ ద్గ్రహనిర్ణయః. అష్టోత్తరశతే శేషే పునరుక్తాని సంత్యజ, శిష్టాష్టోత్తరశేషేతు అష్టభి ర్హరణే కృతే. శేషే గ్రహంతు విజ్ఞాయ ప్రథమోక్తాంక శేషకే, ఏకం విసృజ్య శేషాంకా నష్టభి ర్గుణయే త్తతః. తస్మిన్ ద్వితీయశేషం తు సంయుక్తే?ఽంక వినిర్ణయః, గ్రహత్రయం నిర్ణయాంకే క్రమాత్తిష్ఠే త్ఫలం భవేత్. అద్యోక్తాంకస్య శేషం తు జ్ఞేయ మాద్యగ్రహేణ హి, తస్మి న్నేకంవిసృజ్యాథ గుణయే చ్ఛేష మష్టధా. గుణితాంకేషు సంయోజ్య ద్వితీయగ్రహసంఖ్యకమ్, మిళిత్వాంకాని యావంతి తచ్ల్ఛోకే౽స్తి గ్రహక్రమః. ఇత్యుక్తం భీమకవినా సర్వలోకోపకారకమ్.
ఆంధ్రభాషచేత నర్థము. ఈప్రశ్నలు చెప్పుక్రమ మెట్టి దనినఁ బ్రశ్న యడిగిన వారిని నూటయెనిమిదింటిలో నీమనస్సునకు వచ్చినన్ని యం కెలు తలఁచుకొని చెప్పు మని యడిగి యతఁ డెన్ని తలఁచుకొన్నానని చెప్పునో యాయం కె లెనిమిదింట భాగింపఁగా శేషించినయం కెలు సూర్యాదిగ్రహములుగా నెఱింగి గ్రహనిర్ణ యము చేయునది. అతఁడు చెప్పినయం కెలు నూటయెనిమిదింట్లో తీసివేయఁగా మిగిలినయంకె లిన్ని యని జ్ఞాపక ముంచుకొనవలయును. మరల నతనిని మునుపటివలెనే యంకెలు తలఁచుకొమ్మని మరలఁజెప్పినయంకెలు మునుపటివలెనే యెనిమిదింట భాగింపగా మిగిలినయంకెలకు సూర్యుఁడు మొదలు క్రమముగా ఫలానాగ్రహ మని యెఱుంగునది. మునుపటివలెనే రెండవమాఱు చెప్పినయంకెలు పూర్వమందు మిగిలినయం కెలలోఁ
