పుట:Grandaalaya Sarvasvamu V.1, No.1 (1916).pdf/60

ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

42

బమ్మెర పోతరాజు కఁడు
భాగవతంబు జగద్ధితంబుగ౯."
అనుపద్యమువలన విస్పష్టమగుచున్నది.

మఱియు సంకుసాల నృసింహకవియు తన కవికర్ణ రసాయనమున


"సీ.

ఆందోళికలయందు నంతరచరులైన
శవకృతాకృతులఁ బిశాచజనుల
వాలవీ జనములఁ గ్రాలుచునీఁగకు
గాలునిఖరవర్తు లాండసముల
నేత్రపరంపరా విలకంటకాకృతిఁ
జేరఁబోరానిఖర్చూరతరుల
పరక రాలంబులై ప్రార్థింపఁగైకోక
వాయెత్తకుండు జీవచ్ఛవముల
శంఖనాగస్వరాదిక శ్రవణసమద
విన్ఫుటచ్ఛత్ర విస్ఫారిత స్ఫటాక
దిష్టవిన వైద్య వశవర్తి దుష్టఫణుల
ప్రభుదురాత్ముల నెవ్వాఁడ ప్రస్తుతించు.”


గీ.

 నరగుణాంకిత మయ్యెనే సరసకృతియు
దూవ్యమగు శునరోద్వృత్తదుగ్ధమట్ల
హరిగుణాంకితమయ్యె నే సరసకృతియు
హారసూత్రంబుగతిహృదయంగమంబు."


అనివాక్రుచ్చి గర్హించి యున్నాఁడు. బమ్మెర పోతరాజు కర్ణాటులకుఁ గృతియొసంగి ధనము సంపాదిం పవలసినదని శ్రీనాధ-నిచేఁ బ్రేరేపింపఁ బడినపుడు భారతి కన్నీరు మున్నీరుగా నేడ్చుచుఁ బ్రత్యకు మైనట్లు గాఁ గా న్పించిన నతఁడు


"ఉ.

 కాటుకకంటినీరు చను
కట్టుపయింబడ నేలయేడ్చెదో
కైటభదైత్యమర్దనుని
గాదిలికోడల!యోమదంబ! యో
హాటకగర్భురాణి! నిను
నాకటికిం గొనిపోయి, యల్ల క
ర్నాట కిరాట కీచకుల
అనిపలికి యామెనూరార్చి నట్లు గాఁ జెప్పెదరు.


ఒకప్పుడు బమ్మెర పోతరాజు పొలముదున్నుకొ నుచు నలసిగట్టునఁ గూర్చుండియుండఁగా నతని బావమ అదియని చెప్పఁబడేడీ పై శ్రీనాధకవి “హాళికులు సుఖము గా నున్నారా”యని పరిహాసముజేయఁగా నమ్మహనీ యుఁడు


"ఉ.

బాలరసాలసాలనవ
పల్లవకోమల కావ్యకన్యక
గూళలకిచ్చి యప్పడుపు
కూడు భుజించుటకంటె సత్కవుల్
హాలికులైననేమి గ్రహ
నాంతరసీమలఁ గందమూల
ద్దాలికులైన నేమి నిజ
కారసుతోదర పోషణార
వణార్ధమై."


అని యతఁడు మాఱుమాటాడకుండునట్లుగాఁ బ్ర త్యుత్తరం ఓచ్చెనని కూడ చెప్పెదరు. ఇట్టి దుృష్టాంతముల ను మఱికొన్నిటి నాంధ్రసారస్వతమునుండి యెత్తిచూప వచ్చునుగాని గ్రంధవి స్తర భీతివలన వానిని విరమించుచున్నాను.

ప్రాచీన కాలమున సారస్వత జీవనము వృద్ధి బొందకుండుటకు గారణము.

ఈకాలమునందువలె నాకాలమున వచ్చుకూటము లు వెలసి, గ్రంధములు ముద్రింపబడి మూల్యమునకు వి క్రయింపఁబడుట లేని కారణమున, నాకాలమాన స్వతం త్రమైన సారస్వత జీవనమున కవకాశము లేకయుండెను. ఏతన్మూలమున నాంధ్రసారస్వత వి కాలమునందువ లె శాఖోపశాఖలతో వర్ధిల్లుటకు మార్గము లేక యున్న తా వున నేయుండి యాకాలఁపుం బ్రభువర్యుల దయాధర్మభి క్షములకులోనై మనవలసిన దయ్యెను. కాఁబట్టి యాకా లమునాటి సారస్వత జీవనము నొక జీవనముగాఁ బరిగ ణింప వలసిన పనిలేదు.

పూర్వకాలమునందు కవులు.

పూర్వమునఁ గవులయెడఁ బ్రజలకు భక్తికన్న భ య మెక్కువగ నుండెను. కవులు తిట్టిన శాపమై తగులు