ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

తా. ముందుచెప్పిన కపోతహస్తమందు వ్రేలివ్రేలిసందునను వ్రేళ్లు చొప్పించి వెలికిఁగాని లోపలికిఁగాని చాఁచిపట్టఁబడునెడల కర్కటహస్త మగును.

వినియోగము:—

సమూహ దర్శనేతుంద దర్శనే శఙ్ఖపూరణే,
అజ్ఞానాంమోటనేశాఖోన్నమనేచ నియుజ్యతే.

438

తా. గుంపును చూపుట, లావైనదానిని చూపుట, శంఖనాదము చేయుట, ఒడలువిరచుట, చెట్టుకొమ్మను వంచుట వీనియందు ఈహస్త ముపయోగించును.

గ్రంథాంతరస్థకర్కటహస్తలక్షణమ్

ఊర్ణనాభాంగుళీరంధ్రసంశ్లేషే కర్కటోభవేత్,
అస్యా౽ధిదైవతం విష్ణుమాదిదేవం విదుర్బుధాః.

439

తా. ఊర్ణనాభహస్తముయొక్క వ్రేళ్లసందులందు రెండవచేతివ్రేళ్లను చొప్పించిపట్టినయెడ కర్కటహస్త మగును. దీనికి విష్ణువు అధిదేవత.

వినియోగము:—

విలాపేజృమ్భణే ఘాతే కర్కటే శంఖపూరణే,
అంగుళీమోటనే స్త్రీణాం కర్కటో వినియుజ్యతే.

440

తా. దుఃఖము, ఆవులింత, కొట్టుట, ఎండ్రకాయ, శంఖమును ఊదుట, స్త్రీలు మెటికలు విరుచుట వీనియందు ఈహస్తము వినియోగించును.

4. స్వస్తికహస్తలక్షణమ్

పతాకయో స్సన్నియుక్త కరయోర్మణిబన్ధయోః,
సంయోగేన స్వస్తికాఖ్యో మకరార్థే నియుజ్యతే.

441