xxii
యబల! నీ కనకోపమాంగవల్లరి వాని
కఱకుమేనంటంగ నొఱయఁదగునె
రామ! నీ మధురాధర ప్రవాళము వాని
వికటదంతముల కొప్పింపఁదగునె
తే. కొమ్మరో! కుందనపుఁ గీలుబొమ్మకరణి
నొఱపుగలదాన వీవు వానరమువంటి
మగనితోఁ గూడి రతికేళిఁ బొగులఁదగునె
తగదుగా ధాత యీరీతి తగులుసేయ.
(శుక. 1-127.)
సీ. కలికి! నీ సిబ్బెంపు గబ్బిగుబ్బలు వాని
గడుసుచేతులఁ బట్టి కలఁచఁదగునె
కాంతరో! నీ తావికావిమో విటువాని
కొక్కిదంతంబుల నొక్కఁదగునె
చెలువ! నీ జిగిగోముగల మోము మఱి వాని
తొట్టినోరున ముద్దువెట్టఁదగునె
సుదతి! నీ కనకంపు సొంపుదేహము వాని
కఱకు మేనునఁజేర్చి కలయఁదగునె
తే. కులుకు శృంగార రసములు చిలుకఁ గీలు
బొమ్మవలె నీటుగలదానవమ్మ! నీవు
మర్కటమువంటి వాఁడు నీ మగఁడు చూడ
వానితోఁగూడి రతికేళిఁ బూనుటెట్లు ?
(హంస. 1-91)
వానర శబ్దమునకు బదులు మర్కట శబ్దము వేయఁబడెను. వానరము నందు నరుని పోలిక యున్నది. మర్కటము శాఖామృగము. ఆ కొమ్మను గనిపెట్టుకొని యున్నాఁడు - కోఁతి యని కొట్టవచ్చినట్టున్నది వెక్కిరింత. కదిరీపతి 'రతికేళిఁ బొగులఁ దగునె' ఏడువ వచ్చునా? అను జాతీయోక్తి వాడెను. నారాయణకవి 'పూనుటెట్లు?' ఆరంభ వైముఖ్యమే తెలిపినాఁడు.
