40
8. చల్లనిమందని పై పైఁ
జల్లనిమందొకటి లేదు, సతిడెందమునన్
జల్లఁదన మందదయ్యెను
జల్లనిమందులను దాపసంపద మించెన్.(ఆ. 1-138)
9. కదళికాకాండకాంతవర్గములతోడి
పెందొడలు కొంత పెందొడ లెందునరయ.(ఆ. 1-119)
ఇ ట్లనేకార్ధములు గల సంస్కృతాంధ్రపదముల నేకవాక్యము నందు భిన్నార్థప్రతిపాదకములుగ సంఘటించి చమత్కరించు యమకమార్గమునకు మొదట నాచనసోముఁడును బిదప జక్కనాదులును బునాదులు వేయఁగా చేమకూర వేంకటకవి దీని నాంధ్రమున విస్తరించి వ్యాప్తికిం దెచ్చెనుగాని, యీ మార్గమున నాఁటికిని నేఁటికిని, చేమకూర కవియే సిద్ధహస్తుఁడు.
జక్కన కవి తెలుఁగు నుడికారములను, సామెతలను దన కావ్యమున విరివిగఁ బొందుపఱచెను. అట్టివి కొన్ని దిగువఁ జూపఁబడును.
పసిఁడిపళ్లెరమైనన్ జేరుపఁగఁ జోటువలెను
ములుముంటఁ బుచ్చుటయె కార్యము
తెడ్డునాకి యుపవాసము మాన్పికొనంగ నేటికిన్
ఎందు గుడి మ్రింగువానికి సంది పిండివడియము
ముందట నుయ్యి వెన్క లోతగు గొయి
పులిమీసముల నుయ్యెల లూగవచ్చునే?
ఏమిటికి నేనుఁగు నెక్కియు దిడ్డి దూరగన్
తనయింటి దీప మనుచును
విను ముద్దిడుకొనఁగఁ దలఁచు వీఱిఁడి గలఁడే?
ఏమిటికిఁ జల్లకు వచ్చియు ముంత దాపఁగన్
వంకలొత్తఁ దిలకంబులె రాజుల చిత్తవృత్తముల్?
వే కరుగవె యగ్గిపొంత వెన్నయుఁ బోలెన్
ఆఁడువారల దిట్టతనం బెఱుఁగ బ్రహ్మదేవుని వశమే?
నీడయు రూపంబుఁ బోలె నెయ్యం బలరన్
సింహము మెడగంటవోలె యభయంబునఁ బొందె
తామరపాకు నీటిక్రియఁ చల్లండమందెను
సూదిపిఱుంద తాటిక్రియఁ జొచ్చిన చోటులు సొచ్చు
జడవిడిచి వదరుపట్టుట;
కన్నుండఁగఁ గనుపాపను గొన్నవిధంబున
