21
విక్రమార్కచరిత్రము - మల్లన రాజశేఖరచరిత్ర కథకు మూలము
అష్టదిగ్గజకవులలో నొకఁడుగాఁ బరిగణింపఁబడుతున్న మాదయగారి మల్లనకవికృతమగు "రాజశేఖరచరిత్ర″ మొక ప్రబంధము. రాజశేఖరుఁ డనురాజకుమారుఁడు తాను గాంచిన కాంతిమతి యను రాజకన్యకను ప్రేమించి వివాహ మగుటయే యిందలి ప్రధానకథావస్తువు. ఈ కథకు మూలము కలదా? లేక యిది కల్పితమా! యను విషయములను గూర్చి శ్రీ వీరేశలింగము పంతులుగారు ఆలోచించియుండలేదు. ఈ విషయమును గూర్చి శ్రీ టేకుమళ్ళ అచ్యుతరావుగారు ప్రత్యేకశ్రద్ధ వహించి, పరిశోధించి, రాజశేఖరచరిత్రము కల్పితప్రబంధ మని నిర్ణయించిరి. కథాకల్పనమును గూర్చిన వారి యభిప్రాయ మిట పొందుపఱుపఁబడుచున్నది.
“ఈ గ్రంథ మందలి కథేతివృత్త మేపురాణము నుండి గాని, యేకథాకోశము నుండి గాని తీసికొనఁబడినదో తెలియరాలేదు. అనేక పురాణములను, కథాసరిత్సారాదికథాగారములను పరిశోధించితిని. కానీ యీ కథకు మాతృకను కనుఁగొనలేకపోయితిని. బండారు తమ్మయ్యగారు సైతము దీని మూలకథ యెచ్చటను గానఁబడలేదనియే దెలిపిరి. కావున నీ కథ కవికల్పితమనియే యిప్పటివఱ కూహింపవలసియున్నది." (ఆంధ్రవాఙ్మయ చరిత్రము. భా. 2, పు-305). 'ఈ కథ నీ కవి నూతనముగా గల్పించినను బ్రశంసాపత్రము లగునంశములు గోచరింప'వని మఱొకవాక్య మిందే కలదు. ఇట్లు వీరు దీనినిఁ గల్పితకావ్య మనిననాటినుండియు రాజశేఖరచరిత్రము కల్పితకావ్యమే యను నభిప్రాయ మాంధ్రసాహిత్యలోకమున స్థిరమయిపోయి నేటికి నిది యిట్టిదిగానే తలపఁఁబడుచున్నది.
కాని వాస్తవమునకు రాజశేఖరచరిత్రము మూలరహితమైన కల్పనప్రబంధము కాదు. ఇందలి కథ మిగులఁ బ్రాచీనమే, కాని పౌరాణికము కాదు. మల్లన రాజశేఖరచరిత్రకు మూలభూతమయిన చిన్నకథ యొకటి 'కథాసరిత్సాగరము' నందే కలదు. (లంబ. 12; తరం. 10: బేతాళుని కథ. 3) కాని ఈ రెండు కథలు మాత్రమే పోల్చి చూచినచో శ్రీ అచ్యుతరావుగారు వ్రాసినట్లు వీని పరస్పరసంబంధము గుర్తించుట యెవ్వరికిని సాధ్యము కాదు. వీని యందలి నాయికానాయకుల పేళ్లు కూడ పూర్తిగ భిన్నముగ నుండుటయే యిందులకుఁ గారణము. కాని జక్కన విక్రమార్కచరిత్రము సప్తమాశ్వాసము మొదట గల రాజశేఖరుని కథను దాన పిమ్మట కథాసరిత్సాగరము నందిలి కథను గూడ పోల్చుకొనుటకు వలయు నాధారములు మనకు లభింపకపోవు. కావున విక్రమార్కచరిత్రము నందలి రాజశేఖరుని కథ దిగువ సంగ్రహింపఁబడుచున్నది.
