| జనని గర్హ్యాచారమున కోడ కెట్లొ యే | |
తే. | తద్విధిని హరియించె నత్యంతదుష్ట | 19 |
రామ. ఘనధర్మ = అధికధర్మములుగల, సుత = రామునియొక్క, రాజ్యఘటనయందుఁ గల, ఆశలన్ = అపేక్షలచేత, ఉనికి = దశరథునియునికిని, అసహ్యమాన = సహింపఁబడని, తద్వైభవ = రామునివైభవముగల, మందరచేత, ఉన్మథిత = మథింపఁబడిన, హృద్విష = హృదయమనెడు సముద్రమునకు, విషాయిత = కాలకూటవిషముభంగిని బుట్టిన, ద్వేషము గలది, భరతజనని = కైకేయి, గర్హ్యాచారమునకు నోడక, అన్వయాదిగుణ, గురుత = గురుత్వమును, మాయనాడుదురో = తూలింతురో, దరంబు = భయము, “దరో స్త్రియాం భయే శ్వభ్రే" అని అ. ఔచిత్యయుక్తము = ఉచితము, అనక = ఇటని విచారింపక, తద్విధిన్ = ఆపట్టాభిషేకవిధిని, హరియించెన్ = మానిచెను, అత్యంత, దుష్టమతిన్ = దుష్టబుద్ధిచేత, దుర్యోధనుఁడు = పోట్లాడ శక్యము కానివాఁడు, సపత్ని = సవతియొక్క, తనయుండు = కుమారుఁడు, అజాతశాత్రవ = నిష్కంటకమైన, రాజ్యవిభూతిన్ = రాజ్యైశ్వర్యముచేత, మీఱుట = అతిశయించుట, ఉల్లమున నించుకంతయు నోర్వలేక.
భారత. ఘన, ధర్మసుత = ధర్మరాజుయొక్క, ఆశలన్ = దిక్కులయందు, తత్ = ఆధర్మరాజుయొక్క వైభవమనెడి, మందర = మందరపర్వతముచేత, ద్వేషభరతన్ = ద్వేషాతిశయము గలవాఁ డౌటఁ జేసి, జన = లోకులచేత, నిగర్హ్య = నిందింపఁదగిన, ఆచారమునకు నోడక, అన్వయాదిగుణ, గురుత = గురుత్వమును, ఏమంద్రొ = ఏమందురో, మాయనాడు = మాయచేత నాడెడి, దురోదరంబు = జూదము, “పణే ద్యూతే దురోదర” మ్మని అ. ఔచితి = ఔచిత్యముతోడ, అయుక్తము = రహితము, అనుచితమనక యనుట, తద్విధిన్ = ఆమాయాద్యూతవిధిచేత, సపత్నిత = శత్రువుగాఁ జేయఁబడిన, “రిపౌ వైరిసపత్నారిద్విషద్ద్వేషణదుర్హృదః అని అ. నయుండు = నీతిగలవాఁడు, దుర్యోధనుఁడు, అజాతశాత్రవ = ధర్మరాజుయొక్క, రాజ్యవిభూతిని మీఱుట నోర్వలేక హరియించె నని క్రిందటి కన్వయము.