రామ. అతండు = కార్తవీర్యుఁడు, అది = ధేనుచౌర్యదోషమును, పూతము సేయ, ప్రాయశ్చిత్త = పాపపరిహారకర్మమునకు, తీర్థ = రేవైన - ప్రవేశాస్పద మైనదనుట. “యోనౌ జలావతారేచ మంత్రాద్యష్టాదశస్వపి, పుణ్యక్షేత్రే కథా పాత్రే తీర్థం స్యాచ్చ” అని హలాయు. యాత్రా = యుద్ధయాత్రయొక్క, లీలచేత, సదమలగతి = సద్గతిని, పూనెను. సత్సంగరముల్ = లెస్సయుద్ధములు, వృథయె, ఎంతపాపాత్ముఁడేనియు యుద్ధమందుఁ బడినను సద్గతిని బొందును గనుక, ఇందుకు స్మృతి. “ద్వావిమౌ పురుషౌ లోకే సూర్యమండలభేదినౌ, పరివ్రాడ్యోగయుక్తశ్చ రణే చాభిముఖో హతః” ఇటనఁగాఁ బ్రియముఁ జెప్పవలె లేదా లెస్సగాఁ బోట్లాడవలె ననుట.
| వ. | అందు. | 94 |
| తే. | అతనురణరసభోగికన్యార్థపరతఁ | 95 |
రామ. అతనురణరసభోగికిన్ = అనల్పమైనయుద్ధము చవి యెఱిఁగినవానికి, అన్యమైన, అర్థ = ప్రయోజనముమీఁది దైన, పరతత్ = తాత్పర్యముచేత, తాను, ఇలావంతుఁడను = భూమి గలవాఁడను, “గౌరిలా కుంభినీ క్షమా” అని అ. ద్రవిణనిధిని = ధనవంతుఁడను, “ద్రవిణం తు ధనం బల" మ్మని అ. సుతులను సద్వృత్తిఁ బడసెదను, మితమైన, యశః = కీర్తి గల, స్వలీలన్ = తనవిలాసముచేత, సుఖియింతు ననుచింత లేదు, యుద్ధప్రియునకు జయతృప్తి లే దనుట.
భారత. అతను = మన్మథునియొక్క, రణ = యుద్ధమందు, రస= వేడుకగల, భోగికన్యా = నాగకన్యయైన ఉలూచియొక్క, అర్థపరతన్ = ప్రయోజనవశతచేత, తాను, ఇలావంతుఁ డనెడు, ద్రవిణనిధిని = బలాఢ్యుని, లసద్వృత్తిని సుతుఁ బడసెను, దమిత = ఆణఁపఁబడ్డ, యశః = కీర్తి గల, స్వలీల = తనక్రీడచేత, సుఖియింతు ననుచింత లేదు, కీర్తి విడిచి తీర్థయాత్రకు నడుమ స్త్రీభోగమును గోరఁడని భావము.
| సీ. | తీర్థయాత్రాసమాప్తిఁ గరంబు దనరి రా | |
