రసార్ణవాలంకారము
తృతీయపరిచ్ఛేదము — “శబ్దాలంకారప్రకాశము”
ఇంక దోషరహితము గుణసహితము నగుకావ్యమునకుఁ జారుతోత్కర్షహేతువు లగు నలంకారములు తెలియఁదగినవి.
| 1. శ్లో. | అథోన్మథితదోషస్య న్యస్తాశేషగుణ[స్యచ] | |
| 2. | శ్రేయో౽ల్ఙకారయోగో౽యం కామినీవపుషోయథా | |
| 3. | నిసర్గరమ్యలావణ్యతిరోధాయకతా తు యైః | |
స్వభావరమణీయత్వము లేనిచో నలంకారములు నిష్ఫలములు.
| 4. | స్వభావరమణీయత్వం వినా లఙ్కృతయో వృథా | |
స్త్రీలయలంకారములు మూఁడువిధములు. అందు బాహ్యములు, అన్తరములు, బాహ్యాన్తరములు.
| 5. | అలఙ్కారాస్తు నారీణాం శరీరే త్రివిధాః స్మృతాః | |
| 6. | తత్ర తా రచితా బాహ్యద్రవ్యైర్భాహ్యా ఇతి స్మృతాః | |
| 7. | స్వీయావయవసంస్కారజన్మానః పున రాన్తరాః | |
| 8. | బాహ్యై రపి పదార్థైస్తు కృతా స్తన్మయతాంగతాః | |
కావ్యశరీరమునకుశబ్దాలంకారములు బాహ్యాలంకారములవంటివి.
| 9. | తథా కావ్యశరీరే౽పి భాసన్తే బాహ్యతో౽పియే | |
అర్థాలంకారము లాన్తరాలంకారములు.
| 10. | స్ఫుర న్యర్థపరామర్శా దర్థాలఙ్కృతయస్తు యాః | |
శబ్దాలంకారములు, అర్థాలంకారములు, ఉభయాలంకారములు.
| 11. | శబ్దోత్కర్షం వితన్వానాః శబ్దాలఙ్కృతయో మతాః | |
| 12. | ఉభయాలఙ్క్రియా స్త్వత్ర ద్వయాలఙ్కారహేతవః | |
శబ్దాలంకారములుపదునెనిమిది.
| 13. | ముద్రా చ్చాయా తథాయుక్తి ర్భణితిః శ్రవ్యతాపి చ | |
