పుట:రసాభరణము.pdf/26

⁠

అందు ఋతువులు—

⁠

సీ.⁠

నిసికంటె మేలు మానిసి గానరాదు మంచునఁ గృష్ణుపాలికిఁ జనఁగఁగలరు చలి విచ్చునందాఁక సైరించు మని శౌరి నిండుఁగౌఁగిటఁ దడ వుండఁగలరు పువ్వులనెపమున మవ్వంపుఁదోఁటలఁ బలుమాఱు హరిఁ గూడి మెలఁగఁగలరు వివ్వలి ఘనమంచు వెన్నునితోఁ దీఁగెచప్పరంబులఁ బ్రొద్దు జరపఁగలరు చదల నుఱిమిన గోవిందుఁ బొదలఁగలరు జలవిహారంబు చక్రితోఁ జలుపఁగలరు నాఱుఋతువులయందు సౌఖ్యాంతరముల గోపికలభాగ్య మెట్టిదొకో తలంప.

⁠

క.⁠

ఘనతరముగ నిటు వివరిం చిన వెల్ల విభావగతుల చేసన్నలు నాఁ గనుసన్నలు మొదలైనవి యనుభావము కార్యభాగ మది యె ట్లన్నన్.

⁠

ఉ.⁠

సన్నపు[1]నవ్వు బాలశశిచంద్రిక నవ్వఁ గటాక్షదీధితుల్ తిన్ననిక్రొమ్మెఱుంగులకు దీకొన నెయ్యపుబోటిఁ బిల్చు చే సన్నలు మావికెంజిగురుచందము క్రిందుపడంగఁ జేయు నీ కన్నియ వెన్నునిం గవయుకాక్షఁ జుమీ వలరాజు నోమెడిన్.

⁠

క.⁠

ఊహింపఁగ ననుభావో దాహరణం బిద్ది; యింకఁ దగ సాత్వికసం దోహము లక్షణములును ను దాహరణముఁ జేసి తెలుపఁదగు నెట్లనినన్.

⁠

వ.⁠

అపగతం బగు సుఖదుఃఖభావనం జేసి భావింపంబడు నంతఃకరణత్వంబు సత్వంబు, తత్సంభవంబులై సాత్వికంబు లనంగా స్తంభప్రళయరోమాం చస్వేదవైవర్ణ్యకంపాశువైస్వర్యంబు లెనిమిది యయ్యె, నందు—

⁠

క.⁠

తలకొనిన రాగభీత్యా దులకతమునఁ జేష్టలెల్లఁ దొలఁగి శిలాదా రులఁ జేసిన యట్లుండినఁ గలితస్తంభాఖ్యసాత్వికం బై నెగడున్.

⁠

⁠

స్తంభమున కుదాహరణము—

⁠

క.⁠

ఒడ్డారపుఁబట్టి కడు న్వెడ్డరి యగుశౌరిఁ జూచి వెఱవడి యిదె శ్రీ బిడ్డఁడు తనబాణంబుల కొడ్డినగుఱిపోలెఁ గదనకున్నది కంటే.

⁠

క.⁠

రూఢిగ సుఖదుఃఖాదుల గాఢేంద్రియమూర్ఛనంబు గదిరిన నది దాఁ బ్రౌఢకవీంద్రులచేతను గూఢతఁ బ్రళయ మను సత్వగుణమై పరఁగున్.

⁠

⁠

ప్రళయమున కుదాహరణము—

⁠

క.⁠

శ్రీనిధిఘనలావణ్యప యోనిధిలో మునుఁగఁబోలు నుల్ల మబలకున్ వీనులఁ గన్నుల వినదుం గాన దనం జెలుల కెల్లఁ గడు నెరవయ్యెన్.

⁠

1. నవ్వుచాలు శశి