పుట:రసాభరణము.pdf/17

వ.⁠

మఱి విభావం బెట్టిదనిన.

⁠

క.⁠

చను నాలంబన ముద్దీ పన మనఁగా ద్వివిధమై విభావము మఱి యం దున నాలంబన మన్నది ననుపమసమవాయికారణము రసమునకున్.

⁠

వ.⁠

మఱియు నిమిత్తకారణం బగు నుద్దీపనవిభావం బెట్టిదనిన.

⁠

క.⁠

ఇల నుద్దీపన మొకటియు నలి నాలంబనగుణం బనంగాఁ దచ్చే ష్టలు నా దదలంకృతి యన నలరుఁ దటస్థములునాఁగ నగు నలుదెఱఁగుల్.

⁠

క.⁠

తొలఁగదు కార్యము మొదలం గలసియుఁ జేయు సమవాయికారణ మది తాఁ గలయక కార్య మొనర్చును నలిఁ దొలఁగు నిమిత్తకారణం బనునది తాన్.

⁠

క.⁠

అనుభావంబు కటాక్షం బును భుజవిక్షేపణంబు మొదలయి కార్య త్వనిరూఢి నుల్లసిల్లును వినుతస్తంభాదు లష్టవిధసాత్త్వికముల్.

⁠

క.⁠

తగు సంచారము లనఁగా మొగి నిర్వేదాదిభావములు ముప్పదిమూఁ డగు రసికులమతమున నవి జగమున సహకారు లగుచు సన్నుతి కెక్కున్.

⁠

గీ.⁠

కారణముఁ గార్యమును సహకారిచయము నై విభావాదు లిబ్భంగి నతిశయిల్లు నీసమూహంబు రసములం దెట్లయట్ల[1] నడచుఁ దత్తద్రసానుగుణంబుగాఁగ.

⁠

ఉ.⁠

ఆదట వర్ధమానవిభవాతిశయంబున వార్ధులట్లు ర త్యాదులు వీచుల ట్లదయమౌ నడఁగుం బెరభావపంక్తి ని ర్వేదముఖోపభోగరుచివృద్ధిరసం బది నాట్యసంగతిన్ మోదమెలర్ప సభ్యుల మనోగతులం[2] దగు కార్యమై చనున్.

⁠

క.⁠

రసములవలన రసంబులు పొసఁగఁగ నుదయించుననియుఁ బూర్వోక్తమగున్ వసుమతి నొకరసమున కొక రసము విరస మనియుఁ జను పురాకృతకృతులన్.

⁠

సీ.⁠

శృంగారమునఁ బుట్టెఁ జెచ్చెరహాస్యంబు గలుగు రౌద్రంబునఁ గరుణ మఱియు[3] వీరంబువలన భావింప నద్భుతమగుఁ బటుభయానకము బీభత్సఁ బొడముఁ బరఁగు శృంగారబీభత్స లొండొంటికి హాస్యంబుఁ గృపయు నన్యోన్యరిపులు రౌద్రాద్భుతములు పరస్పరద్విషులు మిథ్యాహితు ల్వీరభయానకములు త్రివిధలక్షణముల[4] దీపించు నన్నియు రూపమునఁ దలిర్ప రూపరసము వాక్ప్రవృత్తి దోఁప వాగ్రసంబగుఁ గ్రియ లందుఁ గానఁబడుఁ గ్రియారసంబు.

⁠

సీ.⁠

శృంగార ముత్పలాంచితము విష్ణుఁడు రాజు[5] తెలుపు హాస్యము గణాధిపుఁడు భర్త[6] కరుణ కషాయంబు కాలుఁ డేలిక రౌద్ర మవ్యక్తరాగంబు హరుఁడు వరుఁడు

⁠

1. కెల్లనిట్లు
2. మనోగతులుం
3. రౌద్రమునఁ బ్రఖ్యాతకరుణ
4. లక్షణములు
5. భర్త
6. ఱేఁడు