పుట:రంగనాథరామాయణము - ఉత్తరకాండ.pdf/100

ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

గపిరాజు కడుఁబెద్దకాలంబు నీతి, నిపుణుఁడై రాజ్యంబు నెమ్మితోఁ జేసి
యమరలోకమునకు నరిగినపిదప, నమరుగ మంత్రజ్ఞులగు మంత్రివరులు
వానరరాజ్యంబు వలనొప్పఁజేయ, భానుతేజుని వాలిఁ బట్టంబుఁ గట్టి
రాతఁడు గావిందు నధికారమునకు, భాతిగా సుగ్రీవుఁ బతిఁ జేసి రంత
నగ్గికి గాలికి ననుకూలవృత్తి, నగ్గలంబుగ నెయ్యమైన చందమున
వవజాప్తసుతునకు వాయుపుత్రుండు, మనమున నరలేని మంత్రియై యుండ
వారక తమలోన వైరంబు వుట్టె, శూరుఁడౌ వాలికి సుగ్రీవునకును
వ్రాలిన గడిమిమై వాలిసుగ్రీవు, నాలంబులోపల నది మొదల్ గాఁగఁ
బరిభవింపఁగఁ జూచి భానుపుత్త్రునకుఁ, పరమాప్తుఁ డయ్యు నీపవననందనుఁడు
నీతఁడు నిజశక్తి యెఱిఁగి మార్కొనిన, నితనితోఁ బోరగఁ నెవ్వరు గలరు
వనములఁ గలఁగించు వాయువుభంగి, కనలి లోకము లేర్చు కాలాగ్నికరణి
వొ"? ప్రజాసంహార మొనరించు జముని, పగెరిఁ చేర్చినయపు పావనితోడ
వాలినా నెవ్వఁడు వాయుపుత్రుండు, ఫాలాక్షునైనను బంధింపఁగలఁడు
బాహుబలోత్సాహపటువిక్రమాదు, లూహింప నితనికి నొప్పు లోకముల
జలజబాంధవుచేత శబ్దశాస్త్రంబు, వెలయంగ నీతఁడు వినియెడునాఁడు
ఉదయాస్తనగముల నుగ్రాంశుతేరు, వదలక కనకాద్రి వలఁగొని తిరుగ
నాతేరుముందట నాభీలరశ్ము, లాతతగతిఁ దాఁక నభిముఖుం డగుచు
సైరించి రవితోడఁ జరియించువాఁడు, ఘోరంబుగా నభోగోళమధ్యమున
హితబుద్ధిఁ దపముల నెల్లశాస్త్రముల, ప్రతివాఁడు విను బృహస్పతియు నాతనికి
హనుమంతు వర్తన యది చెప్ప నరుదు, మనుజేంద్ర రావణు మర్దించుకొరకు
యనిమిషు లూహించి యవనిలో భాను, తనయుండు నింద్రుండు తారుండు నలుఁడు
గజుఁడు గవాక్షుండు గంధమాదనుఁడు, విజితవిరోధులు ద్వివిధమైందవులు
శూరాగ్రగణ్యుండు జ్యోతిర్ముఖుండు, వీ రాదిగా కపివీరు లైరనిన
భూలోకపతి మునిపుంగవుఁ జూచి, వాలిసుగ్రీవు లేవనితనందనులు

వాలిసుగ్రీవులయు ఋక్షవిరజునియు వృత్తాంతము

యాఋక్షవిరజుండు నతఁ డెట్టివాఁడు, గారవంబు నన్న ఘటజన్ముఁ డనియె
నావనంబున నొక్కనాఁడు నారదుఁడు, భూవర వచ్చిన పూజఁ గావించి
వాలీసుగ్రీవు లన్వారిజన్మంబుఁ, బోలంగ వినఁ బ్రీతి పుట్టెడుననుచుఁ
దప్ప కే నడిగినఁ దాపసోత్తముఁడు, చెప్పిన కథ నీకుఁ జెప్పెద వినుము