పుట:భరతరసప్రకరణము.pdf/24

ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

అథ శృంగారనాయకా నిరూప్యంతే

పతిశ్చోపపతిశ్చైవ వైశికశ్చ తతఃపరం,
స్వీయాదీనాం నాయికానాం నాయకాః కథితా బుధైః.

64

పతి, ఉపపతి, వైశికుఁడు, అనువీరు - స్వీయా, పరకీయా, సామాన్యలకు నాయకులని చెప్పఁబడుదురు.

పతిలక్షణం

వేదశాస్త్రానురోధేన పాణిం గృహ్ణాతి యః స్త్రియః,
స ఏవ పతిరిత్యుక్తః విద్వద్భిరిహ శాస్త్రతః.

65

ఏపురుషుఁడు వేదశాస్త్రోక్తముగ ఏస్త్రీని పాణిగ్రహణము చేసికొనుచున్నాఁడో ఆమెకు వాఁడే భర్తయని విద్వాంసులు శాస్త్రమందు చెప్పియున్నారు.

ఉపపతిలక్షణం

ప్రలోభ్యాన్యవధూం భుఙ్క్తే ఉపాయైర్వివిధైరపి,
స తూపపతిరిత్యుక్తః విద్వద్భిరిహ శాస్త్రతః.

66

అన్యవనితను వివిధోపాయములచే నాసపఱచి అనుభవించునతఁడు ఉపపతి యనఁబడును.

వైశికలక్షణం

వేశ్యాబహుళసంభోగసమాసాదితగౌరవః,
విత్తవ్యయీ విలాసీ చ వైశికః పరికీర్తితః.

67

ఎవఁడు వేశ్యోపభోగములచే పొందఁబడిన గౌరవముగలవాఁడును, అర్థవ్యయము చేయువాఁడును, విలాసముగలవాఁడు నైయుండునో వాఁడు వైశికుఁడని చెప్పఁబడును.