యోర్వా ధర్మోపమానవాచకానాం నా ఉపాదనాభావే యథాక్రమం వాచకలుప్తా ధర్మలుప్తా ధర్మవాచకలుప్తా వాచకోపమేయలుప్తా ఉపమానలుప్తా వాచకోపమానలుప్తా ధర్మోపమానలుప్తా ధర్మోపమానవాచకలుప్తా చేత్యష్టవిధా లుప్తోపమా భవతీతి.
| తటిద్గౌరీన్దుతుల్యాస్యా కర్పూరన్తీ దృశోర్మమ, | 3 |
అ. తత్రాద్యాంశ్చతురో భేదాన్ శ్లోకేనోదాహరతి. తటిదితి. అస్యార్థః తటిద్గౌరీ విద్యుదివ పీతవర్ణా ఇన్దుతుల్యాస్యా చన్ద్రసదృశముఖీ మమ దృశోః కర్పూరన్తీ కర్పూరమివాచరన్తీ కర్పూరమివ మదీయనేత్రానన్దకరీత్యర్థః. కాన్త్యా స్మరవదూయన్తీ శోభయాత్మానం కామవధూమివ ఆచరన్తీ ఆత్మని స్మరవధూసౌన్దర్యం ప్రకటయన్తీత్యర్థః ఏవం విధా తన్వీ సున్దరీ రహః విజనస్థలే మయా దృష్టా విలోకితా. అత్ర తటిద్గౌరీత్యత్ర తటిదివ గౌరీత్యర్ధే విపక్షితే సమాసే సతి ఇవశబ్దలోపాత్ వాచకలుప్తా అత్ర తటిదుపమానం గౌరత్వం సాధారణో ధర్మః తన్వీ ఉపమేయమ్. ఏతేషాముపాదానమస్తి వాచకస్య తు నోపాదానమ్. అతో వాచకలుప్తా. ఇన్దుతుల్యాస్యేత్యత్ర ఇన్దురుపమానమ్ తుల్యేతివాచకశబ్దః అస్యముపమేయమ్. ఏతేషాముపాదానమస్తి. కాన్త్యాదిసాధారణధర్మస్య తు నోపాదానమ్ కాన్త్యా ఇన్దుతుల్యాస్యేతి ప్రయోగాభావాత్. అతః ఇన్దుతుల్యాస్యేత్యత్ర ధర్మలుప్తా కర్పూరన్తీ దృశోర్మమేత్యత్ర కర్పూరమివా చరన్తీత్యర్థే విపక్షితే క్విపి సతి కర్పూరతన్వ్యోరుపమానోపమేయయోరుపాదానమస్తి. సాధారణధర్మవాచకయోస్తు నోపాదానమ్. అతః కర్పూరన్తీత్యత్ర ధర్మవాచకలుప్తా కాన్త్యా స్మరవధూయన్తీత్యత్ర కాన్త్యా ఆత్మానం కామవధూమివాచరన్తీత్యర్ధే విపక్షితే క్యచి సతి స్మరవధూకాన్త్యోరుపమానసాధారణధర్మయోరుపాదానమస్తి. ఉపమేయస్యాత్మనః వాచకస్య ఇవశబ్దస్య తు నోపాదానమ్. అతోత్ర వాచకోపమేయలుప్తా ఏవ